Giữa chuyển động cải cách mạnh mẽ của chính quyền địa phương hai cấp, lãnh đạo Bảo hiểm xã hội (BHXH) tỉnh Quảng Ngãi đã trực tiếp đến từng địa bàn, từng điểm giao dịch để lắng nghe, đối chiếu và tiếp sức các cán bộ, viên chức trong nỗ lực đem an sinh đến với người dân.

Đưa chính sách "lặn lội" qua từng con dốc vùng biên

Để nắm bắt sâu sát tình hình cơ sở, BHXH tỉnh Quảng Ngãi đã ban hành Kế hoạch số 331/KH-BHXH ngày 21/7/2025 về tổ chức kiểm tra, đôn đốc, nắm tình hình thực hiện quy trình nghiệp vụ và chỉ tiêu, nhiệm vụ năm 2025 tại 10 BHXH cơ sở. Ba Tổ công tác đã được thành lập, do 3 Phó Giám Đốc BHXH tỉnh trực tiếp làm Tổ trưởng, cùng tỏa đi nhiều địa bàn để nắm bắt thực tiễn, tháo gỡ vướng mắc, nâng cao chất lượng tổ chức thực hiện chính sách.

Từ Đăk Glei, Ngọc Hồi đến Sa Thầy - 3 địa danh vùng cao, biên giới phía Tây tỉnh Quảng Ngãi, sau 3 ngày “thực địa”, Tổ công tác số 1 thuộc BHXH Quảng Ngãi đã nhận ra điều không thể hiện hết trong báo cáo: Ở những nơi xa trung tâm nhất, chính sách an sinh vẫn len lỏi đến từng nóc nhà, được gìn giữ bằng sự bền bỉ, thầm lặng của những người “chắc tay nghiệp vụ, sát chân thực tiễn”.

 BHXH cơ sở Sa Thầy chắc nghiệp vụ, sát thực tiễn

Vùng Đăk Glei, nơi có 10 dân tộc thiểu số cùng sinh sống- chiếm khoảng 87% dân số, địa bàn rộng, giao thông cách trở, nhận thức còn hạn chế. Thời gian qua BHXH cơ sở Đăk Glei đã phối hợp với chính quyền xã “cắm chốt truyền thông” tận thôn làng, lồng ghép sinh hoạt phổ biến giáo dục pháp luật, truyền thông theo nhóm nhỏ. Nhờ đó, địa phương đã vận động lại được 6.287 người tham gia bảo hiểm y tế (BHYT) tự đóng, bước đầu khôi phục nhịp độ bao phủ sau đợt giảm mạnh hồi đầu năm.

Bà Y Vân Huyền - Phó Giám đốc BHXH cơ sở Đăk Glei chia sẻ: “Mình người dân tộc Giẻ Triêng, hiểu bà con nhưng nói ra chưa chắc bà con nghe liền. Cán bộ thôn nói, bà con tin, nên mình để họ đi trước - chính sách theo sau cũng tới được từng nhà.”

Với BHXH cơ sở Ngọc Hồi, đẩy mạnh đồng bộ mã số BHXH- căn cước công dân đạt 99,61%, tăng cường giám định đột xuất tại các cơ sở y tế có chi phí khám chữa bệnh BHYT bất thường; 100% hồ sơ BHXH ngắn hạn được giao dịch điện tử, tiết kiệm thời gian, công sức cho người dân. Chị Nguyễn Thị Hoàng Oanh - viên chức BHXH cơ sở, chia sẻ: “Làm nhanh vì người dân vùng biên đi lại cực lắm, nếu để lâu tự thấy mình có lỗi.”.

Ở BHXH cơ sở Sa Thầy, 6 tháng đầu năm 2025, BHXH cơ sở đã xử lý 12.065 hồ sơ đúng hạn, không để tồn đọng. Sự tận tâm thể hiện trong từng thao tác. Ông Hồ Văn Trí - Phó Giám đốc BHXH cơ sở cho biết: “Có kết quả hồ sơ giải quyết chế độ, viên chức BHXH gọi điện báo cho người dân để bà con đỡ phải chạy tới rồi lại quay về tay không.”.

Tuy nhiên, công tác thu, phát triển người tham gia BHXH, BHYT đối mặt khó khăn do một số doanh nghiệp chưa kịp báo tăng - giảm sau sáp nhập. Tổ công tác đánh giá cao nỗ lực giữ vững kỷ cương nghiệp vụ ở 3 BHXH cơ sở trên, trong bối cảnh nguồn lực mỏng, dân cư phân tán, điều kiện đi lại còn khó khăn. Một thành viên của Tổ công tác số 1 chia sẻ: “Không phải kiểm tra để tìm lỗi mà là rà soát để tiếp sức cho mọi mắt xích trong hệ thống vận hành thông suốt, đưa chính sách đến với người dân một cách thiết thực nhất.”.

Giữ nhịp an sinh từ rẻo cao đến đảo xa

Thực địa tại Trà Bồng, Lý Sơn, Sơn Hà và Sơn Tịnh thuộc tỉnh Quảng Ngãi, Tổ công tác số 2 đã chỉ ra những khó khăn như sáp nhập xã, thiếu Ban Chỉ đạo Thực hiện chính sách BHXH, BHYT; doanh nghiệp nợ đọng... Song nhờ sự linh hoạt ứng phó, các BHXH cơ sở vẫn đạt nhiều kết quả tích cực.

BHXH cơ sở Trà Bồng linh hoạt trong truyền thông.

Trà Bồng, dù đang kiện toàn bộ máy sau sáp nhập xã, chưa có Ban Chỉ đạo cấp xã mới, nhưng BHXH cơ sở vẫn linh hoạt giao chỉ tiêu truyền thông tới từng thôn, huy động toàn bộ nhân viên thu triển khai tuyên truyền nhóm nhỏ tận cơ sở. Nhờ đó, đến ngày 30/6, có 999 người tham gia BHXH tự nguyện (đạt 63,67%) và 53.783 người tham gia BHYT (đạt 99,24%). BHXH cơ sở Trà Bồng có quyết tâm cao, cách làm linh hoạt và đang trên đà tiến tới, việc hoàn thành, thậm chí vượt chỉ tiêu kế hoạch năm chỉ là vấn đề thời gian.

Ở đặc khu Lý Sơn, nơi đảo tiền tiêu của Tổ quốc, địa bàn biệt lập, dân cư chủ yếu sống bằng nghề biển và thường xuyên vắng nhà theo mùa vụ. Vì vậy, kết quả 121 người tăng mới BHXH tự nguyện trong 6 tháng đầu năm không chỉ là con số, mà là minh chứng cho nỗ lực bền bỉ, kiên trì “xuống tận bãi, lên tận tàu” của đội ngũ viên chức BHXH cơ sở để chính sách đi vào đời sống.

Ông Nguyễn Thành Dương - Giám đốc BHXH cơ sở Lý Sơn, chia sẻ: “Bà con ở đảo quen ra khơi, sống theo con nước, chứ không quen thủ tục. Làm chính sách ở đây cũng phải theo nhịp sống dân đảo, xuống tận bãi, lên tận tàu, kể cho họ nghe những chuyện đời thực thì mới chạm được vào lòng, người dân mới tin, mới tham gia.”

Với BHXH cơ sở Sơn Hà, trong 6 tháng đầu năm 2025 đã tiếp nhận và xử lý 15.426 hồ sơ, không tồn đọng; đồng bộ dữ liệu định danh cá nhân/căn cước công dân đạt 99,96%; 100% hồ sơ BHXH ngắn hạn thực hiện qua giao dịch điện tử; chủ động vận động người dừng đóng quay lại hệ thống “lưới an sinh”.

Ông Đinh Xuân Tuyên - Giám đốc BHXH cơ sở Sơn Hà, người dân tộc Hre, chia sẻ chân tình: “Dân vùng cao mình còn nhiều cái khó. Muốn bà con nghe, phải xuống tận nơi, nói từ từ, nói dễ hiểu. Mình chịu đi thì chính sách cũng theo mình về làng thôi.”

Ở khu vực Sơn Tịnh - vùng đồng bằng thích ứng nhanh với cải cách, BHXH cơ sở Sơn Tịnh đã khai thác hiệu quả dữ liệu từ cơ quan thuế, hợp tác xã và hộ kinh doanh để phát triển người tham gia. Tính đến ngày 30/6, trên địa bàn có 101.684 người tham gia BHYT, đạt 98,23% kế hoạch năm; 2.300 người tham gia BHXH tự nguyện, đạt 69,95% kế hoạch năm.

Ông Lê Hữu Phúc - viên chức BHXH cơ sở Sơn Tịnh, chia sẻ: “Chính sách không đem ra nói thì ai biết mà tham gia. Mình không đi thì chính sách cũng nằm đó, nên anh em viên chức phải đi, phải nói, chớ không ngồi yên mà đợi được.”.

Tổ số 2 đã trực tiếp tập huấn nghiệp vụ tại chỗ cho 4 đơn vị, giúp cơ sở thẩm thấu quy trình, từ văn bản đến tổ chức thực hiện, phù hợp mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Ông Trịnh Quang Nghĩa - Phó Giám đốc BHXH tỉnh, Tổ trưởng Tổ số 2 nhấn mạnh: “Không phải kiểm tra để bắt lỗi, mà là để tiếp sức cho anh em cơ sở đi đúng, đi vững, làm chắc.”

Khi nghiệp vụ lên tiếng

Ở khu vực Tư Nghĩa, Mộ Đức và Đức Phổ, Tổ công tác số 3 nhận định, 3 đơn vị BHXH cơ sở vận hành bài bản, nền nếp, tuân thủ quy trình nghiệp vụ.

BHXH cơ sở Tư Nghĩa đã kiểm soát chi khám chữa bệnh BHYT bằng cách phân tích dữ liệu tần suất khám chữa bệnh, đối chiếu số liệu từ đầu, không đợi cuối kỳ, chi BHYT 6 tháng đầu năm là 56,46% dự toán.

BHXH cơ sở Tư Nghĩa kiểm soát tốt chi phí khám chữa bệnh BHYT.

Bà Bùi Thị Hằng - Giám đốc BHXH cơ sở Tư Nghĩa chia sẻ: “Công tác giám định hiện nay không thể chờ số liệu cuối kỳ, mà phải dự báo sớm, chủ động kiểm soát chi từ đầu, sao cho đảm bảo phục vụ tốt nhất cho người bệnh và đúng quy định”.

Ở BHXH cơ sở Mộ Đức, trong 6 tháng đầu năm 2025, đã xử lý 496 hồ sơ chế độ BHXH, chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH trên 20,44 tỷ đồng; 98% hồ sơ BHXH ngắn hạn được giao dịch điện tử. Ông Lê Sa - Phó Giám đốc BHXH cơ sở Mộ Đức nói giản dị: “Hồ sơ tới tay là phải coi ngay, giải quyết nhanh, trúng, đúng. Người dân chờ từng ngày, trễ một hôm cũng thấy áy náy.”.

Ở khu vực Đức Phổ, địa hình đồi núi giáp biển, dân cư tập trung chủ yếu ở khu vực ven biển và trung tâm thị xã cũ, trong khi các xã vùng cao thì phân bố rải rác. Tuy vậy, nhờ bám sát từng cụm dân cư, BHXH cơ sở Đức Phổ đã vận hành tốt hệ thống Tổ chức dịch vụ thu. Trong 6 tháng đầu năm, tăng mới 469 người tham gia BHXH tự nguyện, đạt 66% kế hoạch năm; BHYT đạt 89,09%, riêng BHYT hộ gia đình tăng mới 1.797 người.

Bà Trương Thị Mỹ Nương - Phó Giám đốc quản lý, điều hành BHXH cơ sở Đức Phổ chia sẻ, rằng muốn dân tham gia thì phải tới tận nơi, kể chuyện về người thật việc thật, chứ không phải chỉ để phát tờ rơi.

Có thể nhận thấy, hành trình của 3 Tổ công tác là 3 hướng đi, 3 cách làm song một đích đến: Giữ vững kỷ cương nghiệp vụ để chính sách đến đúng người, đúng lúc, đúng nơi. Điểm chung của 10 BHXH cơ sở qua khảo sát cho thấy việc thực hiện đúng quy trình, chắc số liệu, sát thực tiễn, hiệu quả cao.

Khép lại đợt công tác của cả 3 Tổ, ông Bùi Quang Danh - Phó Giám đốc BHXH Quảng Ngãi, nhấn mạnh: “Đây không chỉ là kiểm tra mà là một đợt hiệu chỉnh sự vận hành của hệ thống BHXH cơ sở, đó là lựa chọn nhất quán của BHXH Quảng Ngãi - không ngồi chờ báo cáo mà chủ động đi và làm, không chỉ đạo trên giấy mà đồng hành tận cơ sở để chính sách không dừng lại ở văn bản mà thực sự mang hơi thở của cuộc sống.”

Giang Đông Hải