Bệnh dại là bệnh viêm não tủy cấp tính do virus dại gây ra, có tỷ lệ tử vong gần như 100% nếu không xử trí kịp thời. Trong mùa nắng nóng- thời điểm dễ gia tăng các ca chó, mèo cắn, cơ quan y tế tiếp tục cảnh báo người dân nâng cao cảnh giác, không chủ quan khi bị động vật cắn, cào.

Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương vừa tiếp nhận một bệnh nhân nam (62 tuổi, lái xe, trú tại Bắc Ninh) nghi mắc bệnh dại. Khoảng 3 tháng trước, bệnh nhân này bị chó nhà hàng xóm cắn vào chân nhưng không đến cơ sở y tế hay tiêm phòng. Con chó sau đó trở nên hung dữ rồi bị bán đi.

Trước khi nhập viện 3 ngày, bệnh nhân xuất hiện các biểu hiện hoảng loạn, sợ nước, sợ gió, cảm giác nghẹn họng, ăn uống kém. Tại bệnh viện, ông được chẩn đoán mắc bệnh dại thể hung dữ với các triệu chứng điển hình như: Kích động, hốt hoảng, tăng tiết đờm dãi, mắt đỏ, tai thính cho thấy bệnh đã ở giai đoạn toàn phát, cực kỳ nguy hiểm, tiên lượng rất xấu, gần như không thể điều trị.

Theo BSCKII.Nguyễn Nguyên Huyền- Giám đốc Trung tâm Phòng chống dịch và tiêm chủng (Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương), virus dại tồn tại trong nước bọt động vật mắc bệnh, lây sang người chủ yếu qua vết cắn, cào xước hoặc tiếp xúc với niêm mạc, vùng da trầy xước.

Vật nuôi được tiêm phòng đầy đủ sẽ có kháng thể bảo vệ, không lây bệnh. Tuy nhiên, nhiều người dân vẫn lầm tưởng chó, mèo nhà không mang bệnh, nên không tiêm phòng cho vật nuôi, cũng như chủ quan khi bị cắn nhẹ.

Ở người, khi đã xuất hiện các triệu chứng như sợ nước, sợ gió, co giật, rối loạn tri giác, liệt… thì bệnh đã chuyển sang giai đoạn toàn phát, không thể điều trị. Cách duy nhất để phòng bệnh là tiêm vắc-xin và huyết thanh kháng dại ngay sau khi phơi nhiễm.

Tất cả các vắc-xin phòng dại đang lưu hành đều đã được kiểm định chất lượng, không chứa virus sống gây bệnh và hoàn toàn an toàn nếu tiêm đúng liều, đúng lịch. Những hiểu lầm về vắc-xin “độc” hoặc gây tác dụng phụ nghiêm trọng là không có cơ sở. Việc chần chừ tiêm phòng có thể khiến người bệnh mất đi cơ hội sống duy nhất.

Khi bị động vật cắn hoặc cào, cần rửa sạch vết thương ngay lập tức dưới vòi nước chảy với xà phòng trong ít nhất 15 phút; tuyệt đối không chà xát, không đắp lá, không dùng thuốc dân gian; đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt để được tư vấn và tiêm vắc-xin, huyết thanh kháng dại (nếu cần); không chờ đợi theo dõi vật nuôi nếu không chắc chắn hoặc vật có biểu hiện bất thường.

Theo báo cáo, hàng năm cả nước vẫn ghi nhận hàng chục ca tử vong do bệnh dại. Chỉ tính đến tháng 4/2025, đã có 80 ca tử vong trên cả nước. Hầu hết là do người dân chủ quan, không xử lý đúng sau khi bị cắn, hoặc không tiêm vắc-xin.

Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế) cũng thông tin, để phòng chống bệnh dại, cần tiêm phòng đầy đủ cho 100% chó, mèo nuôi, nhắc lại hàng năm theo khuyến cáo của ngành thú y. Khi nuôi chó phải xích, nhốt; khi ra đường phải đeo rọ mõm. Tuyệt đối không đùa nghịch, chọc phá vật nuôi.

Ngoài ra, tình trạng buôn bán và giết mổ chó, mèo còn diễn ra tại một số địa phương cũng là nguồn lây tiềm ẩn virus dại, khó kiểm soát. Các chuyên gia cho rằng, cần tiến tới loại bỏ hoàn toàn hoạt động buôn bán, giết mổ chó, mèo, để loại trừ nguy cơ lây lan bệnh dại trong cộng đồng.

Với những người thường xuyên tiếp xúc với chó, mèo hoặc có nguy cơ cao bị cắn (như bác sĩ thú y, nhân viên kiểm lâm, người làm trong trại nuôi, khách du lịch...) nên tiêm phòng trước phơi nhiễm để có miễn dịch chủ động.

Thanh Hằng