Luật BHXH 2024 đã bổ sung quy định xử lý tình trạng chậm đóng, trốn đóng BHXH. Cụ thể: Điều 35 quy định về đôn đốc thực hiện trách nhiệm đóng BHXH bắt buộc, thất nghiệp. Điều 38, 39 quy định về chậm đóng, trốn đóng và Điều 40, 41 quy định biện pháp xử lý.

Vấn đề chậm đóng, trốn đóng BHXH ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người lao động. Do vậy, Luật BHXH 2024 đã bổ sung quy định trách nhiệm của các cơ quan trong xác định và quản lý đối tượng tham gia BHXH; quy định cụ thể hành vi chậm đóng, hành vi trốn đóng. Đồng thời, sửa đổi, bổ sung nhiều biện pháp xử lý, chế tài xử lý tình trạng chậm đóng, trốn đóng BHXH.

Cụ thể như:

Điều 38 quy định chậm đóng BHXH bắt buộc, BH thất nghiệp là hành vi của người sử dụng lao động:

+ Chưa đóng hoặc đóng chưa đầy đủ số tiền phải đóng theo hồ sơ tham gia BHXH bắt buộc, BH thất nghiệp đã đăng ký kể từ sau ngày đóng BHXH, BH thất nghiệp chậm nhất, trừ trường hợp quy định tại Điểm đ và Điểm e, Khoản 1, Điều 39 của Luật này.

+ Không đăng ký hoặc đăng ký không đầy đủ số người phải tham gia BHXH bắt buộc, BH thất nghiệp trong thời hạn 60 ngày kể từ ngày hết thời hạn quy định.

+ Thuộc trường hợp không bị coi là trốn đóng BHXH bắt buộc, BH thất nghiệp theo quy định tại Khoản 2 Điều 39 của Luật này (có lý do chính đáng).

Điều 39 quy định trốn đóng BHXH bắt buộc, BH thất nghiệp là hành vi của người sử dụng lao động thuộc một trong các trường hợp sau đây để không đóng hoặc đóng không đầy đủ BHXH, BH thất nghiệp cho người lao động:

+ Sau 60 ngày kể từ ngày hết thời hạn quy định mà người sử dụng lao động không đăng ký hoặc đăng ký không đầy đủ số người phải tham gia BHXH bắt buộc, BH thất nghiệp.

+ Đăng ký tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc, BH thất nghiệp thấp hơn quy định.

+ Không đóng hoặc đóng không đầy đủ số tiền đã đăng ký BHXH bắt buộc sau 60 ngày kể từ ngày đóng BHXH bắt buộc chậm nhất, BH thất nghiệp chậm nhất và đã được cơ quan có thẩm quyền đôn đốc theo quy định tại Điều 35 của Luật này.

+ Các trường hợp khác bị coi là trốn đóng BHXH bắt buộc, BH thất nghiệp theo quy định của Chính phủ.

Tại Luật BHXH 2024 đã giao Chính phủ quy định chi tiết Điều 39 về trốn đóng BHXH bắt buộc, BH thất nghiệp và quy định các trường hợp thuộc trốn đóng nhưng có lý do chính đáng thì không bị coi là trốn đóng BHXH bắt buộc, BH thất nghiệp.

Điều 40 và Điều 41 quy định cụ thể biện pháp xử lý đối với hành vi chậm đóng BHXH và trốn đóng BHXH như sau:

Bắt buộc đóng đủ số tiền BHXH chậm đóng, trốn đóng; nộp số tiền bằng 0,03%/ngày tính trên số tiền BHXH, BH thất nghiệp chậm đóng, trốn đóng và số ngày chậm đóng, trốn đóng; xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật; không xem xét trao tặng các danh hiệu thi đua, hình thức khen thưởng. Riêng đối với hành vi trốn đóng còn có biện pháp mạnh là truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật.

Ngoài ra, để đảm bảo quyền lợi của người lao động, Luật đã bổ sung trách nhiệm của người sử dụng lao động phải bồi thường cho người lao động theo quy định của pháp luật nếu không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ trách nhiệm đóng BHXH bắt buộc mà gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người lao động (Khoản 8 Điều 13).

Các quy định này nhằm bảo đảm hơn nữa quyền lợi chính đáng, hợp pháp của người lao động, góp phần giảm tình trạng chậm đóng, trốn đóng BHXH.

PV