Theo Luật BHXH 2024, từ ngày 1/7/2025, chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký phải tham gia BHXH bắt buộc. Hiện, BHXH TP.HCM đang tính toán phương án để triển khai công tác tiếp nhận đăng ký, thu của lực lượng lao động này một cách hiệu quả.

Bà Phan Thị Mai-Trưởng phòng Quản lý Thu-Sổ, thẻ BHXH TP.HCM cho biết, Luật BHXH năm 2024 sẽ có hiệu lực từ ngày 1/7/2025. Theo luật, nhà nước sẽ mở rộng phạm vi đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, trong đó có: Chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký; NLĐ làm việc không trọn thời gian; Người quản lý DN, kiểm soát viên, người đại diện phần vốn nhà nước, người đại diện phần vốn của DN theo quy định của pháp luật. Hiện nay, các văn bản hướng dẫn thi hành luật BHXH năm 2024 vẫn đang trong quá trình soạn thảo và chưa được ban hành chính thức.

BHXH quận 11 (TP.HCM) đến một hộ gia đình tuyên truyền chính sách

Riêng đối với nhóm chủ hộ kinh doanh cá thể, bà Mai đánh giá đây là thách thức lớn trong công tác quản lý. Đặc thù của nhóm này là doanh thu rất khác nhau, có hộ thấp nhưng cũng có hộ doanh thu rất lớn. Do đó, công tác thu BHXH của riêng nhóm này khá phức tạp, đòi hỏi nguồn nhân lực lớn và quản lý hiệu quả, là thách thức lớn cho cơ quan BHXH.

"Theo số liệu từ Cục Thuế, TP.HCM có khoảng 235.000 chủ hộ kinh doanh cá thể. Việc đưa toàn bộ nhóm này vào diện tham gia BHXH gặp nhiều khó khăn. Do cơ quan BHXH còn thiếu nhân sự để quản lý, ngoài ra cũng đang trong giai đoạn sắp xếp lại bộ máy. Bên cạnh đó còn thiếu cơ chế rõ ràng cho chủ hộ tự thực hiện nghĩa vụ BHXH"-bà Mai cho hay.

Ông Lò Quân Hiệp-Giám đốc BHXH TP.HCM chia sẻ, cơ quan BHXH đã và đang đề xuất nhiều phương án trong quá trình lấy ý kiến về Nghị định hướng dẫn để thu hút hiệu quả nhóm đối tượng này.

"Từng chủ hộ kinh doanh cũng tương tự một NLĐ ở DN. Đối với NLĐ thì có DN kê khai, nhưng nếu 235.000 chủ hộ kinh doanh tự kê khai thì đây lại là bài toán khó về mặt quản lý. Do đó, BHXH TP.HCM đang có đề nghị đưa vào trong Nghị định một tổ chức đứng ra kê khai cho số hộ kinh doanh cá thể này"-ông Hiệp choa hay.

Ngoài ra, theo ông Hiệp, một hộ kinh doanh cá thể có nhiều loại, có những nhóm hộ kinh doanh cá thể thu nhập thấp, dưới ngưỡng không chịu thuế. Nhưng có những hộ doanh thu rất lớn và nộp thuế theo hình thức kê khai. Do đó, cơ quan BHXH cũng đang đề nghị trong dự thảo Nghị định về việc phân loại. Theo đó, từ ngày 1/7, các hộ kinh doanh có doanh thu lớn, nộp thuế theo phương pháp kê khai, sẽ tham gia BHXH bắt buộc theo hình thức kê khai. Còn các hộ kinh doanh khác sẽ tham gia theo lộ trình được quy định trong Nghị định ban hành sau.

Theo BHXH TP.HCM, công tác thu, phát triển người tham gia BHXH, BHYT là nhiệm vụ chính trị quan trọng trong việc mở rộng độ bao phủ, tiến tới mục tiêu BHXH, BHYT toàn dân mà Nghị quyết của Đảng, Chính phủ đã đề ra. Trong năm 2024, BHXH TP.HCM đã chủ động phối hợp với các sở, ngành triển khai đồng bộ nhiều giải pháp để phát triển người tham gia BHXH, BHYT trên địa bàn. Đến hết năm 2024, số người tham gia BHXH tại TP.HCM là 2.780.586 người, tăng 0,49% so với cùng kỳ năm 2023, chiếm 56,05% LLLĐ trong độ tuổi.

Phạm Thọ