Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đã bắt đầu làn sóng sa thải, với 200.000 người thuộc nhóm đối tượng đầu tiên bị nhắm đến.

Báo New York Times đưa tin, nhiều nhân viên thuộc các cơ quan liên bang đã bị sa thải vào ngày 13/2 sau khi bộ phận nhân sự của chính phủ Mỹ đưa ra lời khuyên các cơ quan sa thải hầu hết trong số 200.000 nhân sự đang trong thời gian thử việc. Đây là một bước đi mạnh mẽ trong nỗ lực cải tổ và thu hẹp lực lượng lao động liên bang mà chính quyền Trump đang theo đuổi.

Trong số các quyết định sa thải lớn nhất được báo cáo hôm 13/2 có một đợt do Bộ Cựu chiến binh công bố, sa thải hơn 1.000 nhân viên, bao gồm những nhân viên thử việc đã làm việc tại cơ quan này chưa đến hai năm. Nhân viên tại một số cơ quan khác cho biết cũng đã nhận được thông báo chấm dứt hợp đồng.

Thông tin chính thức cho biết, khoảng 75.000 nhân viên đã chấp nhận lời đề nghị nghỉ việc nhưng vẫn được trả lương đến hết tháng 9. Tuy nhiên, việc sa thải hầu hết nhân viên đang thử việc, thường là những người mới được tuyển dụng và mới đảm nhiệm vai trò của mình chưa đầy một năm, có thể khiến lực lượng lao động dân sự của chính phủ liên bang gồm 2,3 triệu người bị cắt giảm sâu hơn. Điều này xảy ra ngay cả với cơ quan ra lệnh cắt giảm là Văn phòng Quản lý Nhân sự (OPM), đơn vị quản lý lực lượng lao động dân sự liên bang. Theo một số nguồn thạo tin, chính OPM cũng đã sa thải hàng chục nhân viên trong ngày 13/2, cùng ngày mà các quan chức OPM gặp gỡ đại diện của các cơ quan và thúc giục họ sa thải hầu hết nhân viên thử việc.

Nhiều nhân viên hợp đồng có thời hạn tại Cục Bảo vệ Tài chính Người tiêu dùng cũng đã phải nghỉ việc. Trước đó vào đầu tuần, Cục này đã sa thải hơn 70 nhân viên thử việc.

Thực tế, những người lao động trong thời gian thử việc thường không nhận được sự bảo vệ giống như nhiều nhân viên liên bang khác. Thời gian thử việc có xu hướng kéo dài một năm nhưng với một số vị trí, thời gian này có thể dài hơn.

Người phát ngôn OPM cho biết, thời gian thử việc "không phải là quyền được tuyển dụng lâu dài" và các cơ quan đang có hành động độc lập để ủng hộ nỗ lực rộng lớn hơn của Tổng thống Trump nhằm giảm quy mô của chính phủ liên bang.

Theo dữ liệu mới nhất tính đến tháng 5, chính phủ liên bang đã tuyển dụng khoảng 220.000 nhân viên, những người mới đảm nhận vai trò của mình được chưa đầy một năm.

Việc sa thải diễn ra một ngày sau khi chính quyền Tổng thống Trump tiến hành chương trình hoãn cho các nhân viên liên bang nghỉ việc, khuyến khích họ chủ động xin thôi việc, đổi lại họ sẽ được trả lương đến hết tháng 9 năm nay, mặc dù Quốc hội vẫn chưa phê duyệt kinh phí cho chương trình này.

Các nhà lãnh đạo công đoàn đại diện cho người lao động liên bang đã nhanh chóng lên tiếng phản đối. "Những vụ sa thải này không phải do hiệu suất kém - không có bằng chứng nào cho thấy những nhân viên này không phải là công chức tận tụy", Everett Kelley, chủ tịch Liên đoàn Nhân viên Chính phủ Mỹ, nói trong một tuyên bố.

Hôm 11/2, Tổng thống Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp chỉ đạo các cơ quan khởi xướng các kế hoạch cắt giảm biên chế "trên diện rộng". Sắc lệnh này trao cho tỷ phú Elon Musk và Bộ Hiệu quả chính phủ của ông quyền lực đáng kể để định hình lại lực lượng lao động liên bang và phê duyệt những viên chức sự nghiệp nào được tuyển dụng trong tương lai.

Chính quyền ông Trump cũng đang thu thập thông tin từ FBI, CIA và các cơ quan khác về những người mới được tuyển dụng, làm dấy lên nỗi lo sẽ có thêm nhiều vụ sa thải hàng loạt nữa trong những ngày tới. Tuần trước, hơn 1.100 nhân viên của Cơ quan Bảo vệ Môi trường được tuyển dụng trong năm ngoái và vẫn còn trong thời gian thử việc đã được cảnh báo họ có thể bị sa thải bất cứ lúc nào.

Ngọc Tuấn