Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) kêu gọi các quốc gia áp thuế đối với thuốc lá, rượu và đồ uống có đường chậm nhất vào năm 2035, nhằm tăng doanh thu công và hạn chế các bệnh mãn tính.

Khởi động sáng kiến toàn cầu mang tên 3by35, WHO kêu gọi áp dụng 3 loại thuế y tế đối với thuốc lá, rượu và đồ uống có đường chậm nhất vào năm 2035. Đây là động thái nhằm mục đích giảm mức tiêu thụ; cải thiện sức khỏe cộng đồng và tăng doanh thu công để ứng phó với nhiều áp lực mà hệ thống y tế toàn cầu hiện nay đang phải đối mặt như: Sự gia tăng các bệnh không lây nhiễm; Việc cắt giảm viện trợ phát triển quốc tế; Nợ công gia tăng.

Tại các nghiên cứu, WHO chỉ ra, việc tiêu thụ nhiều thuốc lá, rượu và đồ uống có đường trên toàn thế giới tiếp tục góp phần gia tăng các bệnh không lây nhiễm như bệnh tim, ung thư và đái tháo đường - hiện chiếm hơn 75% tổng số ca tử vong trên toàn thế giới. Thậm chí, riêng thuốc lá đã gây ra hơn 7 triệu ca tử vong mỗi năm.

“Nghiên cứu cho thấy, chỉ cần tăng giá thuốc lá, rượu và đồ uống có đường lên 50%, có thể ngăn ngừa được 50 triệu ca tử vong sớm trong 50 năm tới” – TS. Peter Faller - Trợ lý Tổng Giám đốc WHO về Thúc đẩy sức khỏe, Phòng ngừa và Kiểm soát dịch bệnh, cho biết - “Thuế y tế là một trong những công cụ hiệu quả nhất. Bởi có thể làm giảm mức tiêu thụ các sản phẩm có hại; đồng thời, tăng doanh thu công để các Chính phủ có thể tái đầu tư vào chăm sóc sức khỏe, giáo dục và an sinh xã hội. Có thể nói, đã đến lúc toàn cầu cần hành động”.

WHO dự báo, việc áp dụng thuế y tế đối với thuốc lá, rượu và đồ uống có đường có thể tạo ra thêm 1.000 tỷ USD doanh thu công trong 10 năm tới: "Từ năm 2012 đến năm 2022, gần 140 quốc gia trên thế giới đã tăng thuế thuốc lá, nâng giá trung bình của mặt hàng này tăng hơn 50%. Điều này cho thấy, những thay đổi trên diện rộng là hoàn toàn có thể xảy ra".

WHO cũng viện dẫn kinh nghiệm thực tế thu thập từ Colombia đến Nam Phi cho thấy, thuế y tế có thể làm giảm đáng kể lượng tiêu thụ các sản phẩm có hại. Tuy nhiên, vẫn có những quốc gia tiếp tục giảm thuế cho thuốc lá. Một số quốc gia thậm chí đã đạt được thỏa thuận dài hạn với các Tập đoàn, công ty thuốc lá để hạn chế tăng thuế.

Vì vậy, WHO kêu gọi các Chính phủ xem xét toàn diện và hủy bỏ các chính sách miễn thuế có liên quan để duy trì sự công bằng, hỗ trợ các chính sách y tế và để “đảm bảo lợi ích công cộng được ưu tiên hơn lợi ích doanh nghiệp”.

Được biết, WHO luôn tích cực vận động tăng thuế và giá thuốc lá trong nhiều thập kỷ và kêu gọi đánh thuế rượu, đồ uống có đường trong những năm gần đây, song đây là lần đầu tiên đề xuất tăng giá cả ba sản phẩm cùng một lúc.

Tùng Anh (Theo WHO)