Ngày 1/7, BHXH Khu vực XIV đã tổ chức Ngày hội tuyên truyền, tư vấn, giải đáp chính sách BHXH, BHYT. Chương trình được phát trực tiếp trên fanpage của BHXH tỉnh Ninh Bình, thu hút đông đảo người dân dõi theo và đặt câu hỏi với các chuyên gia.

Chương trình này là hoạt động ý nghĩa nhằm hưởng ứng ngày BHYT Việt Nam 1/7, với sự tham gia của các chuyên gia gồm: bà Nguyễn Thị Lan Phương - Phó Trưởng phòng Chế độ BHXH, ông Trần Văn Ánh - Phó Trưởng phòng Chế độ BHYT và ông Vũ Trung Kiên - Phó Trưởng phòng Quản lý thu, phát triển người tham gia (BHXH Khu vực XIV).

Ngày hội do BHXH Khu vực XIV (tiền thân là BHXH tỉnh Hà Nam - Ninh Bình - Nam Định) tổ chức đã thêm một lần nữa khẳng định tầm quan trọng của hai chính sách BHXH và BHYT. Đây là trụ cột của hệ thống chính sách an sinh xã hội đất nước, giúp người dân có cơ hội được hưởng lương hưu, được chăm sóc y tế khi ốm đau, bệnh tật và được hưởng các trợ cấp khi thai sản, tử tuất.

Qua chương trình, BHXH Khu vực XIV muốn giúp người dân, người lao động và doanh nghiệp hiểu rõ thêm về những điểm mới của Luật BHXH 2024 và Luật BHYT sửa đổi; đồng thời giải đáp những câu hỏi, vướng mắc trong lĩnh vực BHXH, BHYT mà người dân quan tâm.

Tại chương trình, các đại biểu đã nhận được nhiều câu hỏi liên quan đến các điểm mới của hai Luật cũng như việc đảm bảo quyền lợi của người lao động, người tham gia trong các trường hợp cụ thể.

BHXH một lần - lợi trước mắt, thiệt lâu dài

Trả lời câu hỏi của bạn Mai Anh Nguyễn về những điểm mới của Luật BHXH năm 2024, bà Nguyễn Thị Lan Phương đã chỉ rõ Luật BHXH 2024 có 11 chương, 141 điều, trong đó có nhiều điểm mới, ưu việt về quyền và trách nhiệm của người tham gia, người thụ hưởng cũng như đơn vị sử dụng lao động. Cụ thể như việc bổ sung đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, bổ sung quyền lợi hưởng trợ cấp thai sản khi tham gia BHXH tự nguyện, mở rộng quyền lợi khi hưởng hưu trí và bổ sung các hành vi bị nghiêm cấm khi tham gia BHXH… Với những điểm mới này, bà Lan Phương khẳng định sẽ tạo hành lang vững chắc bảo vệ quyền lợi của người lao động khi tham gia vào hệ thống BHXH.

Tại buổi đối thoại, các chuyên gia cũng chỉ rõ quyền lợi của người lao động khi tham gia BHXH tự nguyện - một vấn đề được đông đảo người dân quan tâm. Trước khi Luật BHXH 2024 có hiệu lực, người tham gia BHXH tự nguyên được hưởng quyền lợi hưu trí khi đóng đủ số năm và đạt đủ độ tuổi nghỉ hưu theo quy định của pháp luật. Khi hưởng hưu trí, người dân sẽ được cấp thẻ BHYT miễn phí với mức chi trả lên tới 95% chi phí khám chữa bệnh; đồng thời thân nhân được hưởng chế độ tuất khi người tham gia BHXH qua đời. Như vậy, tham gia BHXH tự nguyện sẽ giúp người dân có thể hoàn toàn tự chủ về tài chính, quên đi nỗi lo phải phụ thuộc vào con cháu khi hết tuổi lao động.

Còn với Luật BHXH 2024, ngoài việc được hưởng trợ cấp hưu trí, quyền lợi về BHYT như trên thì khi tham gia BHXH tự nguyện, người tham gia khi sinh con còn được hưởng trợ cấp thai sản. Điều này đã giải quyết nỗi băn khoăn lớn của nhiều người lao động, đặc biệt những người trẻ bởi hiện tại, đóng BHXH tự nguyện cũng có cơ hội được hưởng trợ cấp thai sản chứ không phải chỉ có tham gia BHXH bắt buộc mới có chế độ thai sản.

Trả lời câu hỏi về trình tự, thủ tục, mức đóng và phương thức đóng khi tham gia BHXH tự nguyện, ông Vũ Trung Kiên đã chỉ rõ: Khi đăng kí tham gia BHXH tự nguyện, người tham gia sẽ đóng 22% trên mức thu nhập tháng lựa chọn- mức này thấp nhất bằng chuẩn nghèo khu vực nông thôn, ở thời điểm hiện tại mức này là 1,5 triệu đồng, mức cao nhất ko quá 20 lần mức lương tham chiếu- 2,34 triệu đồng. Như vậy, mức đóng thấp nhất khi tham gia BHXH tự nguyện chỉ là 330.000 đồng. Thêm nữa, người dân còn được hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước khi tham gia BHXH tự nguyện.

Về phương thức đóng, người dân có thể đóng hằng tháng, 3 tháng, 6 tháng hay 12 tháng/lần, hoặc đóng 1 lần cho nhiều năm về sau, tối đa không quá 5 năm và được hưởng mức đóng ưu đãi hơn. Mức đóng ưu đãi này được tính bằng cách chiết khấu theo lãi suất đầu tư bình quân của quỹ BHXH năm trước liền kề…

Ông Kiên cũng cho biết, hiện nay trên địa bàn tỉnh Ninh Bình, cơ quan BHXH đã kí hợp đồng ủy quyền thu với nhiều tổ chức dịch vụ thu. Như trên địa bàn TP. Hoa Lư hiện có 3 tổ chức dịch vụ thu là Bưu điện tỉnh Ninh Bình, Trung tâm dạy nghề và hỗ trợ nông dân tỉnh Ninh Bình và Công ty TNHH Tư vấn XDTM & DV Bảo hiểm Trường Phúc. Ngoài ra, các điểm thu đều đặt ở xã, phường, thị trấn, tạo điều kiện tối đa cho người tham gia khi có nhu cầu tham gia BHXH tự nguyện.

Bạn Hoài Phương hỏi về trường hợp mẹ 50 tuổi, đã đóng BHXH được 15 năm, nay không có điều kiện tiếp tục đóng nữa thì nên dừng đóng để chờ đến tuổi hưu hay nhận BHXH một lần. Trả lời câu hỏi này, bà Lan Phương cho biết: Trường hợp này nếu không có điều kiện tiếp tục tham gia BHXH nữa thì nên bảo lưu thời gian đóng BHXH (15 năm) để chờ đến tuổi nghỉ hưu hưởng chế độ hưu trí. Bà Phương cũng nhấn mạnh rằng, để đảm bảo an sinh xã hội, Nhà nước khuyến khích người dân tham gia BHXH để hưởng lương hưu.

Cũng theo các chuyên gia, việc nhận BHXH một lần chỉ là lợi trước mắt nhưng thiệt thòi lâu dài, trừ khi đang ở trong giai đoạn mắc 1 số bệnh nguy hiểm đến tính mạng hay ra nước ngoài định cư. Bởi, khi nhận BHXH một lần thì số tiền nhận được sẽ ít hơn số tiền đã đóng vào quỹ BHXH. Khi hưởng BHXH một lần, mức hưởng mỗi năm đóng BHXH thường chỉ bằng 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho mỗi năm đóng trước năm 2014 và bằng 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho mỗi năm đóng từ năm 2014 trở đi. Trong khi đó, tổng mức đóng BHXH hàng năm là 2,64 tháng lương. Do đó, người lao động sẽ bị mất đi một phần số tiền đã đóng, đặc biệt là phần lãi và các yếu tố khác không được tính đến khi nhận BHXH một lần. 

Thêm nữa, các chuyên gia nhấn mạnh rằng: Nhận BHXH một lần rất dễ quên mua BHYT, bỏ lỡ thời điểm 5 năm liên tục để hưởng quyền lợi BHYT… Bởi vậy, người dân nên tiếp tục tham gia vào lưới an sinh xã hội bằng cách đóng BHXH bắt buộc hoặc BHXH tự nguyện để quá trình tham gia BHXH được liên tục, có cơ hội được hưởng các chế độ BHXH…

Người dân được giải quyết quyền lợi về sổ BHXH hoàn toàn miễn phí

Một vấn đề cũng nổi cộm thời gian qua là việc nhiều cá nhân giả mạo cán bộ BHXH mời mọc người lao động làm thủ tục gộp sổ BHXH hay cầm cố số BHXH. Giải đáp thắc mắc về vấn đề này, ông Vũ Trung Kiên cho biết, về thủ tục gộp sổ, cấp lại sổ BHXH thì người lao động nên liên hệ với cơ quan BHXH, bởi đây là đơn vị duy nhất được Nhà nước giao nhiệm vụ tổ chức chính sách BHXH, có chức năng, nhiệm vụ thực hiện các quyền lợi về BHXH cho người lao động, trong đó có sổ BHXH. Ông Kiên khuyên người dân không nên nghe theo các đối tượng giả mạo, lừa đảo mà hãy liên hệ trực tiếp cơ quan BHXH tại nơi cư trú để được giải quyết thắc mắc về quyền lợi này.

Tại buổi trao đổi, các chuyên gia cũng đặc biệt nhấn mạnh rằng, Luật BHXH 2024 đã quy định các hành vi cầm cố, thế chấp BHXH là 1 trong những hành vi bị nghiêm cấm, vi phạm quy định của pháp luật. Bởi vậy, người dân cần tỉnh táo trước thông tin mời chào của các đối tượng xấu. Hơn nữa, cơ quan BHXH thực hiện cung cấp các dịch vụ này hoàn toàn miễn phí, người dân hãy yên tâm đến giao dịch với cơ quan BHXH tại Trung tâm dịch vụ hành chính công, cơ quan BHXH nơi cư trú. Người dân sẽ được cán bộ BHXH hỗ trợ tối đa về quyền lợi BHXH, BHYT.

Ngoài ra, nhiều vấn đề như các điểm mới của Luật BHYT sửa đổi cũng được người dân quan tâm đặt câu hỏi. Ông Trần Văn Ánh - Phó Trưởng phòng Chế độ BHYT đã chỉ rõ những điểm mới này với 8 nội dung chính. Trước câu hỏi băn khoăn về việc có được hưởng quyền lợi khám chữa bệnh 100% như khi đi khám chữa bệnh tại cơ sở y tế đăng kí khám chữa bệnh ban đầu, trong bối cảnh phải thay đổi địa điểm làm việc do sắp xếp đơn vị hành chính, ông Ánh khẳng định, người dân có thể hoàn toàn yên tâm về quyền lợi khám chữa bệnh của mình.

Ông chỉ rõ, theo quy định tại khoản 3 Điều 22 Luật BHYT và Điều 1, 2, 3, 4 Thông tư 01/2025/TT-BYT, người tham gia BHYT đăng ký khám chữa bệnh ban đầu tại cơ sở khám chữa bệnh chuyên sâu hoặc cơ bản, khi khám chữa bệnh tại nơi không đúng với nơi đăng ký ban đầu do thay đổi nơi tạm trú, cư trú, vẫn được hưởng quyền lợi BHYT theo quy định. Cụ thể, nếu thay đổi nơi cư trú, người tham gia BHYT có thể khám chữa bệnh tại cơ sở y tế cùng tuyến hoặc tương đương trên địa bàn mới mà không cần làm thủ tục chuyển tuyến, và vẫn được hưởng quyền lợi như khám chữa bệnh đúng tuyến. 

Sau hơn 1 tiếng đồng hồ trao đổi trực tuyến cùng khán giả, chương trình đã kết thúc và nhận được sự hưởng ứng của đông đảo người xem. Đã có trên 20.000 lượt xem chương trình, trên 210 lượt thích và gần 100 bình luận. Nhiều khán giả đã để lại bình luận khen ngợi chương trình hữu ích và bày tỏ mong muốn sẽ có thêm những buổi đối thoại trực tuyến như thế này, để giải đáp những thắc mắc về chính sách BHXH, BHYT cho người dân, người lao động.

Trịnh Ngọc