Cuộc giao tranh kéo dài ở Gaza đang khiến trẻ em Palestine tiếp tục không được đến trường trong năm thứ 2 liên tiếp, kèm theo là những chấn thương tâm lý trầm trọng mà các em phải chịu.

Thời điểm này, thay vì đến trường như những năm trước, hầu hết trẻ ở Gaza phải giúp đỡ gia đình sinh tồn. Cảnh tượng thường thấy là các em đi chân trần trên những con đường đất để mang những chiếc can nhựa đựng nước từ các điểm phân phối về cho gia đình trong những thành phố lều trại đông đúc, hoặc đang chờ đợi tại các bếp ăn từ thiện.

"Bất kỳ ai ở độ tuổi của chúng cháu ở các quốc gia khác đều đang được học tập, còn chúng cháu thì không. Chúng cháu đang phải đảm đương những việc vượt quá khả năng của mình nhưng buộc phải làm để kiếm sống", Ezz el-Din Qudeh, 14 tuổi, chia sẻ khi đang cùng 3 anh chị em- đứa nhỏ nhất mới 4 tuổi kéo một xe bê tông.

Các nhân viên cứu trợ nhân đạo cho biết, tình trạng thiếu hụt giáo dục kéo dài đang đe dọa gây ra thiệt hại lâu dài cho trẻ nhỏ ở Gaza, đặc biệt là ảnh hưởng về mặt nhận thức, xã hội và cảm xúc. Những thiếu niên lớn tuổi hơn có nguy cơ cao hơn bị kéo vào công việc hoặc kết hôn sớm.

"Trẻ em càng nghỉ học lâu thì nguy cơ bỏ học vĩnh viễn và không bao giờ quay lại trường càng cao", phát ngôn viên khu vực của UNICEF Tess Ingram cho biết. Theo bà, có tới 625.000 trẻ ở độ tuổi đi học tại Gaza đã bỏ lỡ gần một năm học.

Các trường học đã phải đóng cửa và bị hư hại sau khi Israel phát động chiến dịch quân sự nhằm vào vùng đất này để trả đũa lực lượng Hamas tấn công miền nam Israel ngày 7/10/2023. Khoảng 1,9 triệu trong số 2,3 triệu người dân Gaza đã phải rời bỏ nhà cửa, sống chen chúc trong các trại lều rộng lớn trong cảnh thiếu nước hoặc hệ thống vệ sinh.

Đến nay, không ai biết khi nào trẻ em Gaza có thể trở lại trường học vì các cuộc đàm phán chấm dứt cuộc chiến Israel-Hamas vẫn chưa có kết quả. 

Các nhóm cứu trợ đã nỗ lực thiết lập một số giải pháp giáo dục thay thế về giáo dục song họ phải đối mặt với rất nhiều thách thức khác nhau. Người phát ngôn Ingram cho biết, UNICEF và các cơ quan cứu trợ khác đang điều hành 175 cơ sở học tập tạm thời, hầu hết được thành lập từ cuối tháng 5, phục vụ khoảng 30.000 học sinh, với khoảng 1.200 giáo viên tình nguyện. Các lớp học chủ yếu dạy chữ, số và phát triển sức khoẻ tinh thần. Tuy nhiên, khó khăn là thiếu các vật dụng như bút, giấy và sách vì chúng không được coi là ưu tiên trong các lô hàng cứu trợ nhân đạo.

Đến tháng 8, UNRWA bắt đầu triển khai chương trình "trở lại trường học" tại 45 trường học chuyển đổi thành nơi trú ẩn, nơi cung cấp cho trẻ em các hoạt động như trò chơi, kịch, nghệ thuật, âm nhạc và thể thao. Mục đích là mang đến cho các em một chút thời gian nghỉ ngơi, cơ hội để kết nối lại với bạn bè. Trước chiến tranh, Gaza có tỷ lệ biết chữ cao, gần 98%.

Theo Ingram, các phụ huynh đều chia sẻ họ đã chứng kiến ​​những thay đổi về mặt cảm xúc ở con khi không được ổn định đến trường, kèm theo đó là phải chịu đựng những chấn thương chồng chất do phải di dời, ném bom và tử vong. Một số trở nên buồn bã và khép kín, những em khác dễ bị kích động hoặc thất vọng.

Chiến dịch kéo dài 11 tháng của Israel đã phá hủy nhiều vùng rộng lớn ở Gaza và gây ra một cuộc khủng hoảng nhân đạo, với tình trạng suy dinh dưỡng và dịch bệnh lan rộng. Theo các quan chức y tế Gaza, hơn 40.000 người Palestine đã thiệt mạng. Phía Israel lý giải chiến dịch của họ nhằm đảm bảo Hamas không thể lặp lại cuộc tấn công ngày 7/10/2023.

Ngọc Tuấn