Các cuộc xung đột toàn cầu năm 2023 đã khiến số trẻ thiệt mạng tăng gấp 3 lần, số phụ nữ tử vong cao gấp 2 lần trong khi tổng số dân thường bị giết hại tăng 72% so với năm trước đó.

Phát biểu ngày 18/6 trước Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc tại Geneva, Thụy Sĩ, Cao ủy Nhân quyền Liên Hợp Quốc Volker Turk nhấn mạnh các bên xung đột đang ngày càng vượt quá ranh giới của những gì có thể chấp nhận và được coi là hợp pháp.

"Họ đang thể hiện sự khinh thường hoàn toàn đối với người khác, chà đạp nhân quyền từ cốt lõi của họ. Việc giết hại và làm bị thương dân thường đã trở thành chuyện xảy ra hằng ngày. Việc phá hủy cơ sở hạ tầng quan trọng là chuyện xảy ra hằng ngày. Trẻ em bị bắn, bệnh viện bị đánh bom, pháo hạng nặng nã vào cả cộng đồng, tất cả diễn ra cùng với những lời lẽ đầy hận thù, chia rẽ và mất nhân tính", ông Turk nói.

Quan chức này cho biết thêm, văn phòng của ông đã thu thập dữ liệu cho thấy "số dân thường thiệt mạng trong xung đột vũ trang tăng 72%" trong năm 2023.

"Thật kinh khủng, dữ liệu chỉ ra rằng tỷ lệ phụ nữ bị sát hại vào năm 2023 đã tăng gấp đôi và tỷ lệ trẻ em tử vong trong xung đột tăng gấp 3 lần so với năm trước đó", ông chia sẻ.

Về xung đột tại Dải Gaza, Volker Turk nói rằng trên 120.000 người tại dải đất này mà đa phần là phụ nữ và trẻ em đã thiệt mạng hoặc bị thương kể từ khi cuộc chiến giữa lực lượng Hamas và Israel nổ ra vào tháng 10/2023. Từ lúc Israel leo thang chiến dịch tại thành phố Rafah đầu tháng 5 vừa qua, gần 1 triệu người Palestine lại buộc phải sơ tán, trong khi việc cung cấp viện trợ nhân đạo ngày càng tồi tệ. Ông Turk bày tỏ "nỗi kinh hoàng trước sự coi thường nhân quyền và luật nhân đạo quốc tế của các bên tham gia xung đột tại Dải Gaza" cũng như "những cái chết và đau khổ vô lương tâm".

Cơ quan Y tế do Hamas điều hành ở Gaza hôm 18/6 cho biết, cuộc tấn công quân sự của Israel vào khu vực bị bao vây đã khiến hơn 37.372 người Palestine thiệt mạng và làm bị thương 85.452 người kể từ khi giao tranh bắt đầu nổ ra, không phân biệt thương vong giữa dân thường và chiến binh.

Trong bài phát biểu, ông Turk còn chỉ ra nhiều cuộc xung đột khác như tại Ukraine, Syria và CHDC Congo, cũng khiến số trẻ em thiệt mạng tăng lên. 

Xung đột đã khiến các thảm họa nhân đạo thêm trầm trọng, trong khi kinh phí hỗ trợ thiếu thốn. Theo ông Turk, tính đến cuối tháng 5/2024, khoảng cách giữa yêu cầu hỗ trợ nhân đạo và nguồn lực sẵn có là 40,8 tỷ USD. Các đề xuất tài trợ chỉ được đáp ứng ở mức trung bình 16,1%. Trong khi đó, chi tiêu quân sự toàn cầu năm 2023 ở mức gần 2,5 nghìn tỷ USD, tăng 6,8% so với năm 2022. "Đây là mức tăng hàng năm mạnh nhất cho chi tiêu quốc phòng kể từ năm 2009", ông cho biết.

Theo một báo cáo của Liên Hợp Quốc, các cuộc xung đột vũ trang trên thế giới dẫn đến bạo lực tiếp tục gây ra những tác động nghiêm trọng đối với trẻ em trong suốt năm 2023. Báo cáo chỉ ra 6 loại bạo lực nghiêm trọng, gồm gây thương vong, xâm hại tình dục, bắt cóc, tuyển mộ và sử dụng trẻ em trong các cuộc xung đột, cản trở tiếp cận viện trợ nhân đạo và tấn công trường học, bệnh viện.

Hoàng Dương