Sáng 13/2/2025, tại Hà Nội, BHXH Việt Nam tổ chức nghiệm thu nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp Bộ: Thực trạng xử phạt VPHC của ngành BHXH Việt Nam và đề xuất một số giải pháp hoàn thiện.

Phó Tổng Giám đốc Trần Đình Liệu- Chủ tịch Hội đồng chủ trì buổi nghiệm thu. Đề tài do Thanh tra BHXH Việt Nam chủ trì và ThS.Phạm Tuấn Cường là Chủ nhiệm đề tài.

Thuyết minh các nội dung cơ bản của Đề tài, ông Phạm Tuấn Cường cho biết, từ năm 2016 đến nay việc thanh tra, xử phạt vi phạm hành chính của ngành BHXH Việt Nam đã dần đi vào nền nếp. Kết quả trong giai đoạn 2017- 2022, toàn ngành BHXH Việt Nam đã thực hiện 33.312 cuộc thanh tra tại 56.665 đơn vị SDLĐ, qua thanh tra phát hiện nhiều hành vi VPHC phải xử phạt hoặc kiến nghị xử phạt VPHC, các hành vi vi phạm phát hiện chủ yếu là: Đơn vị SDLĐ đóng không đủ số người thuộc diện tham gia, không đủ thời gian phải tham gia BHXH, BH thất nghiệp, BHYT cho 182.736 lao động với số tiền là 774.981 triệu đồng. Đóng không đúng mức tiền lương làm căn cứ đóng BHXH, BH thất nghiệp, BHYT của 255.901 lao động với số tiền là 430.470 triệu đồng. Chậm đóng BHXH, BH thất nghiệp, BHYT với tổng số tiền 18.659.068 triệu đồng. Qua thanh tra đã ban hành 3.245 quyết định xử phạt VPHC với số tiền xử phạt VPHC phải nộp là 162,6 tỷ đồng.

Thông qua thực tiễn tổ chức thực hiện, quá trình xác định hành vi, lập biên bản vi phạm vẫn gặp nhiều vướng mắc bất cập liên quan đến chính sách, pháp luật; tồn tại, hạn chế, vướng mắc trong tổ chức thực hiện. Hiện nay, khi gặp tình huống phát hiện NLĐ chưa đăng ký tham gia BHXH, BH thất nghiệp việc xác định hành vi vi phạm còn nhiều lúng túng trong việc khi nào thì xác định đó là hành vi đóng không đủ số người thuộc diện tham gia; khi nào xác thì xác định đó là hành vi không lập hồ sơ đăng ký tham BHXH bắt buộc, BH thất nghiệp, trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày giao kết hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc hoặc tuyển dụng; khi nào xác định đó là hành vi trốn đóng.

Các Nghị định quy định về xử phạt trong lĩnh vực chuyên ngành chưa có quy định xử phạt đối với hành vi đóng thiếu thời gian tham gia BHXH, BH thất nghiệp, BHYT, vì vậy thực tế chưa có cơ sở để lập biên bản và xử phạt VPHC khi phát hiện các đơn vị SDLĐ có hành vi vi phạm này...

"Chính vì vậy, việc nghiên cứu, xây dựng đề tài: Thực trạng xử phạt VPHC của ngành BHXH Việt Nam và đề xuất một số giải pháp hoàn thiện là rất cần thiết giúp công tác xử phát VPHC về đóng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp của ngành BHXH Việt Nam"- ông Phạm Tuấn Cường nói.

Đại diện Ban Chủ nhiệm đề tài cũng đã báo cáo Hội đồng về tình hình xử phạt VPHC về đóng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp trong giai đoạn 2017-2022. Theo đó việc chậm đóng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp đã kéo theo nhiều hệ luỵ nghiêm trọng làm ảnh hưởng đến quyền lợi của NLĐ như: Không nhận được trợ cấp thất nghiệp, không được hưởng các chế độ ốm đau, thai sản, hưu trí, tử tuất.

Trước thực trạng đã nêu, Ban Chủ nhiệm đề tài đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác xử phạt VPHC về đóng BHXH, BH thất nghiệp, BHYT của ngành BHXH Việt Nam như: nhóm giải pháp về hoàn thiện khung pháp lý, nhóm giải pháp trong tổ chức thực hiện.

Tại cuộc họp, các thành viên Hội đồng đánh giá cao ý nghĩa thực tiễn của Đề tài. Đề tài đã đánh giá thực trạng hệ thống văn bản pháp luật liên quan đến công xử phạt VPHC về đóng BHXH, BH thất nghiệp, BHYT nói riêng và về BHXH, BH BHYT nói chung, chỉ ra những hạn chế bất cập của hệ thống pháp luật. Đồng thời, đánh giá thực trạng xử phạt về đóng BHXH, BH thất nghiệp, BHYT. Qua đó, đề xuất các giải pháp hoàn thiện và nâng cao hiệu lực, hiệu quả tro công tác xử phạt VPHC của Ngành BHXH Việt Nam.

Thống nhất với những ý kiến đóng góp của các thành viên Hội đồng, Phó Tổng Giám đốc Trần Đình Liệu yêu cầu Ban Chủ nhiệm Đề tài tiếp thu ý kiến đóng góp của các thành viên Hội đồng. Trong đó, xác định thực trạng để xác định rõ đối tượng, hình thức xử lý vi phạm từ đó đưa ra các giải pháp trong hoàn thiện khung pháp lý cũng như cơ chế tổ chức thực hiện trong công tác xử phạt VPHC BHXH, BHYT, BH thất nghiệp.

"Ban Chủ nhiệm Đề tài tiếp thu và bổ sung các ý kiến đóng góp của thành viên Hội đồng đề hoàn thiện Đề tài trong thời gian sớm nhất"- Phó Tổng Giám đốc Trần Đình Liệu nói.

H.Thuỷ