Tổng Giám đốc Tổ chức Y tế thế giới (WHO) Tedros Adhanom Ghebreyesus nói rằng "bây giờ hoặc không bao giờ" cần đạt được thỏa thuận toàn cầu mang tính bước ngoặt về việc ứng phó với các đại dịch trong tương lai, bất chấp việc Mỹ rút khỏi đàm phán.
"Chúng ta đang ở thời điểm quan trọng, tiến tới hoàn thiện thỏa thuận ứng phó đại dịch kịp thời cho Đại hội đồng Y tế thế giới (vào tháng 5 tới). Đây thực sự là trường hợp bây giờ hoặc không bao giờ", ông Ghebreyesus khẳng định khi phát biểu khai mạc vòng đàm phán thứ 13 tại trụ sở chính của WHO ở Geneva (Thụy Sĩ) ngày 17/2.
Người đứng đầu WHO bày tỏ sự tin tưởng rằng các nước thành viên WHO sẽ chọn "bây giờ" và nói không quốc gia nào có thể tự bảo vệ mình khỏi đại dịch tiếp theo. Ông cho rằng đại dịch tiếp theo xảy ra chỉ là vấn đề thời gian và đề cập đến những dịch bệnh như Ebola, Marburg, sởi, đậu mùa khỉ (mpox), cúm và mối đe dọa của "bệnh X" (loại virus tiềm ẩn tương tự như COVID-19).
Phát biểu trên được đưa ra 3 ngày sau khi chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump chính thức thông báo sẽ không tham gia thêm cuộc đàm phán nào nữa của WHO về thỏa thuận ứng phó đại dịch. Ông Ghebreyesus bày tỏ rất tiếc về quyết định của Mỹ rút khỏi WHO và hy vọng nước này sẽ xem xét lại.
Vòng đàm phán của WHO dự kiến kéo dài một tuần, được lên kế hoạch để hoàn thiện thỏa thuận ứng phó đại dịch trước cuộc họp ra quyết định thường niên của tổ chức này.
Vào tháng 12/2021, các nước thành viên WHO đã quyết định soạn thảo một thỏa thuận mới về phòng ngừa, chuẩn bị và ứng phó với đại dịch tương lai trong bối cảnh Covid-19 hoành hành cướp đi sinh mạng của nhiều người, khiến các hệ thống y tế bị tê liệt và làm cho nền kinh tế thế giới chao đảo. Dù phần lớn văn bản dự thảo đã được nhất trí nhưng vẫn tồn tại bất đồng về một số điều khoản chính, như chia sẻ công bằng về vắc xin, phương pháp xét nghiệm và phương pháp điều trị, khiến các cuộc thương lượng về hiệp ước này đến nay vẫn chưa cán đích.
Tổng giám đốc Ghebreyesus từng thừa nhận, tiến trình đàm phán hiệp ước đối phó đại dịch gặp nhiều khó khăn do tính chất phức tạp về mặt kỹ thuật, pháp lý và chính trị, bên cạnh khung thời gian vô cùng gấp rút. Với tình trạng biến đổi khí hậu và xung đột diễn biến nghiêm trọng như hiện nay, một đại dịch tương tự dịch Covid-19 hoàn toàn có thể xuất hiện vào bất cứ thời điểm nào, cho thấy các nước cần nhanh chóng đạt được thỏa thuận chung để ứng phó hiệu quả hơn những cuộc khủng hoảng y tế.
Hoàng Dương
