Gần bốn tháng trôi qua kể từ khi Ruben Amorim đặt chân đến Manchester United, và thành tích của ông trên mọi đấu trường được ghi nhận như sau: 22 trận, thắng 9, hòa 4, thua 9.

Có thể nói rằng mọi thứ chưa hoàn toàn diễn ra theo kế hoạch, nhưng việc đào sâu vào các con số thống kê sẽ giúp hé lộ những xu hướng liên quan đến hiệu suất chung của đội bóng.

Trận đấu với Ipswich Town là thời điểm thích hợp để nhìn lại, bởi đó chính là đối thủ đầu tiên mà Amorim đối đầu kể từ khi nhậm chức hồi tháng 11/2024.

Vậy, đánh giá hiện tại là như thế nào? Liệu có ánh sáng nào le lói ở cuối đường hầm? Giai đoạn đầu của Amorim ở tuổi 40 này so sánh ra sao với những ngày đầu mùa giải dưới triều đại Erik ten Hag?

Bức tranh rối

Dù hàng công của họ dưới thời Amorim bị đánh giá là thiếu sắc bén, tỷ lệ ghi bàn trung bình mỗi 90 phút thực tế lại được cải thiện so với giai đoạn đầu mùa dưới thời Erik ten Hag. Tuy nhiên, điều đáng chú ý là dữ liệu nền tảng cho thấy hàng công gần như không có tiến triển đáng kể.

Thậm chí, nó còn thụt lùi. Chỉ số bàn thắng kỳ vọng (xG) giảm, số cú sút ít hơn – và chất lượng sút cũng kém hơn – cho thấy Amorim vẫn còn nhiều việc phải làm để xây dựng những mô hình tấn công lặp lại mà United có thể tận dụng.

Ở đầu sân còn lại, mọi thứ gần như không thay đổi, với các chỉ số phòng ngự của United không có sự khác biệt rõ rệt kể từ khi Amorim đến.

Hệ thống ba trung vệ của ông được thiết kế để tăng cường sự bảo vệ và tạo nền tảng vững chắc hơn cho United khi triển khai bóng. Nhưng điều đó vẫn chưa thành hiện thực.

Khi kết hợp các chỉ số bàn thắng kỳ vọng trên trung bình 10 trận, ta càng thấy rõ sự rối ren ở cả hai đầu sân.

Cách tiếp cận của United khi kiểm soát bóng?

Khi có bóng, cách tiếp cận của United dưới thời Ten Hag và Amorim có những khác biệt tinh tế. Tốc độ trực diện (được định nghĩa là khoảng cách bóng được đẩy về phía khung thành đối phương, tính bằng mét mỗi giây) đã giảm từ 1,1 dưới thời Ten Hag xuống 0,9 dưới thời Amorim, trong khi số lần tấn công trực diện mỗi 90 phút tăng nhẹ từ 2,6 lên 2,7.

Tuy nhiên, nếu sự phung phí cơ hội là vấn đề lớn dưới thời người tiền nhiệm, thì việc tạo cơ hội giờ đây đã trở thành gánh nặng dưới thời Amorim. United chỉ tạo ra trung bình 9,5 cơ hội mỗi 90 phút kể từ khi Amorim đến, thấp hơn nhiều so với 11,7 dưới thời Ten Hag. Ngay cả đội hình United mùa 2023-24, vốn bị chỉ trích nặng nề vì phong độ tệ hại trước khung thành, cũng đạt trung bình 11,5 cơ hội mỗi 90 phút.

Thời gian tập luyện hạn chế và sự không phù hợp của một số cầu thủ là những nguyên nhân, nhưng còn có sự thiếu chủ động trên sân. Điều này được thể hiện rõ trong trận gặp Everton cuối tuần qua, khi phải nhờ đến cú sút phạt của Bruno Fernandes để đánh thức United sau 70 phút đầu tiên chậm chạp, với chỉ số xG vỏn vẹn 0,04.

Vấn đề dường như bắt nguồn từ giai đoạn triển khai bóng sớm, bắt đầu từ thủ môn Andre Onana. United chưa thể tận dụng tối đa khả năng phân phối bóng của anh – lý do chính họ chiêu mộ anh từ Inter – dù đã có vài dấu hiệu tích cực. Dưới cả Ten Hag lẫn Amorim mùa này, Onana thường xuyên chọn cách phát bóng dài, đặc biệt từ các quả phạt đền, như biểu đồ dưới đây cho thấy.

Điều này có thể xuất phát từ lo ngại về khả năng mang bóng lên của các trung vệ. Dù Harry Maguire và Lisandro Martinez chắc chắn có thể làm điều đó, cả hai đều thiếu tốc độ để bọc lót khoảng không lớn. Ngược lại, Leny Yoro có tốc độ, nhưng kỹ năng mang bóng của anh vẫn đang hoàn thiện.

Có vẻ như United chủ động nhắm đến cánh trái. Dưới thời Amorim, các tiền đạo thường tập trung đối đầu hàng thủ đối phương ở khu vực này, với Fernandes và hậu vệ cánh trái dâng cao để tạo thêm lựa chọn. Nhưng United gặp khó khăn trong việc áp đảo đối thủ ở những tình huống như vậy và thường xuyên thất bại trong việc giành bóng hai. Khi giành được bóng, họ không thể thực hiện những đường chuyền vượt tuyến căng ngang hàng thủ – điều mà Sporting CP của Amorim từng làm rất tốt.

Onana đôi khi chọn cách chuyền vào trung lộ cho Rasmus Hojlund hoặc Joshua Zirkzee, khiến đồng đội không khỏi bực bội, như trong trận thua 3-1 trước Brighton trên sân nhà tháng trước.

Amorim có rất nhiều điều phải cân nhắc, nhưng cách chơi khi kiểm soát bóng có lẽ là điều dễ nhận thấy nhất đối với người hâm mộ và các bên liên quan. Đến nay, United vẫn chưa tìm được sự cân bằng giữa lối chơi kiên nhẫn và trực diện, dẫn đến ít pha bóng hiệu quả hơn.

Hàng công cùn mòn

Liệu có quá hiển nhiên khi nói rằng họ không biến đủ thời gian kiểm soát bóng thành cơ hội tấn công?

Các con số cho thấy điều này. Tỷ lệ các pha kiểm soát bóng kết thúc bằng một cú sút dưới thời Ten Hag là 45%, trong khi dưới thời Amorim, con số này giảm nhẹ xuống 41%, cho thấy không có bằng chứng nào cho thấy họ sắc bén hơn khi tiến lên phía trước.

Amad (hiện đang chấn thương) là một trong những điểm sáng hiếm hoi của đội bóng trong vài tháng qua, nhưng đường bóng đến tiền đạo trung tâm vẫn rất hạn chế. Trong số các tiền đạo chơi hơn 900 phút tại Premier League, Joshua Zirkzee chỉ có 2 cú sút mỗi 90 phút, đứng thứ 36 trong danh sách 58 cầu thủ. Rasmus Hojlund với 1,2 cú sút không phạt đền mỗi 90 phút đứng thứ 55, điều này nói lên rất nhiều về câu chuyện hiện tại.

Đó là một câu chuyện kéo dài, nhưng Hojlund đơn giản là không được tìm thấy đủ ở khu vực tấn công. Chúng ta đã thấy nhiều lần anh hét lên đòi bóng và tỏ ra thất vọng khi đồng đội không chuyền dù anh ở vị trí thuận lợi.

Nhìn vào các đường chuyền Hojlund nhận được ở Premier League, Bruno Fernandes là người tìm anh nhiều nhất – nhưng thật đáng chú ý khi Lisandro Martinez, Noussair Mazraoui và Onana lại chuyền cho Hojlund nhiều hơn Amad, Alejandro Garnacho và Kobbie Mainoo mùa này.

Điều này không gây ngạc nhiên với người hâm mộ United, nhưng đội bóng vẫn chưa có một đơn vị tấn công gắn kết để tối đa hóa điểm mạnh của các tiền đạo trung tâm hiện có. Họ đang thực hiện 13,1 cú sút không phạt đền mỗi 90 phút mùa này – đứng thứ 12 trong giải đấu. Dù có thể nhìn vào từng cá nhân, nhiệm vụ của Amorim là xây dựng các mô hình tấn công đưa bóng vào những khu vực lặp lại trên sân và cải thiện sự sắc bén ở tuyến đầu.

Việc thiếu đường bóng đến Hojlund thực sự nổi bật, nhưng tôi cho rằng đây là vấn đề hai chiều- liệu anh có làm đủ để đòi hỏi nhiều bóng hơn không? Dù hệ thống của Amorim được đặc trưng bởi lối triển khai bóng kiên nhẫn, các đội bóng của ông cũng được khuyến khích chơi trực diện khi cần thiết, khoảng 10% đường chuyền của United là bóng dài.

Khi bóng được phát dài, tiền đạo được kỳ vọng giữ bóng và phối hợp nhanh với các cầu thủ hỗ trợ. Dù cao 1m88, Hojlund lại gặp khó khăn với vai trò làm tường mà vị trí của anh đòi hỏi. Anh chỉ thắng 22% các pha tranh chấp trên không, thấp nhất trong số các tiền đạo chơi ít nhất 900 phút mùa này.

Dữ liệu từ Footovision càng làm rõ sự thiếu tham gia của anh. Trong số các tiền đạo Premier League đá chính hơn nửa số trận của đội, Hojlund chỉ tham gia vào 1,3% các pha sáng tạo của United, nhấn mạnh vai trò mờ nhạt của anh trong việc triển khai bóng.

Hojlund hiện không được hỗ trợ bởi một nguồn cung sáng tạo mạnh mẽ, nhưng để đơn vị tấn công của Amorim phát triển, anh chắc chắn cần đóng góp nhiều hơn để nhận được nhiều hơn.

Lựa chọn thay thế - Ai?

Một vấn đề cấp bách không kém là thiếu lựa chọn thay thế cho Hojlund. Amorim từng sử dụng Marcus Rashford ở vị trí số 9 trong trận đầu tiên của ông – gặp Ipswich Town – và Rashford đã ghi bàn ngay phút đầu tiên. Nhưng giờ đó không còn là lựa chọn.

Joshua Zirkzee cũng gặp khó khăn tương tự Hojlund và tự nhận mình không phải là một trung phong cắm thực thụ. Những khoảnh khắc tốt nhất của Zirkzee đến khi anh chơi ở vai trò số 10, được tự do hoạt động ở các khoảng trống giữa lằn ranh.

Người Hà Lan này không có khả năng chạy chỗ hoặc thể chất mà Amorim thường yêu cầu ở vị trí số 9, trong khi Hojlund, dù sở hữu những phẩm chất đó, đang chật vật để đóng góp vào hàng công của United trong giai đoạn sa sút kéo dài, như Conor đã chỉ ra.

Ai cũng biết điều gì sẽ đến từ Amorim. Thay đổi ngay từ đầu triều đại của ông không chỉ vô nghĩa mà còn làm suy yếu lý do United đưa ông đến.

Cũng đáng chú ý rằng đội hình có thể khá đơn giản hóa trong ý nghĩa của nó. Khi xem xét cách tiếp cận của United qua các giai đoạn khác nhau của trận đấu, ta thấy rõ sự thay đổi trong hình dạng đội bóng – điều mà Amorim đã nhanh chóng giải thích.

“Chơi với ba hậu vệ cũng gần giống như chơi với bốn”, Amorim nói sau thất bại 0-2 trước Newcastle United. “Chúng tôi có thể thay đổi đặc điểm. Nếu dùng Amad ở cánh, mọi thứ có thể hơi khác.

“Chúng tôi từng pressing theo kiểu 4-4-2 trong vài trận, nên tôi không nhìn nhận theo cách đó. Tất nhiên, tôi không chọn cầu thủ cụ thể cho vị trí đó, nhưng điều đó tôi đã biết từ trước. Tôi phải bán ý tưởng của mình, nếu tôi thay đổi liên tục, mọi thứ sẽ còn tệ hơn. Nhưng tôi hiểu họ gặp nhiều khó khăn vì đã chơi theo cách cũ hai năm, giờ lại phải thích nghi với cách mới”.

Thảo luận về hiệu quả của đội hình 3-4-2-1 sẽ hợp lý hơn vào thời điểm này năm sau, nhưng vấn đề hiện tại không phải là hệ thống mà là thời gian và cầu thủ để triển khai nó.

Cần thừa nhận rằng 15 trận vẫn là một mẫu số nhỏ và phần lớn thời gian này Amorim đang tìm cách định hình đội hình xuất phát tốt nhất. Thêm vào đó là chấn thương dài hạn của các cầu thủ chủ chốt như Lisandro Martinez, Mason Mount và Amad, cùng kỳ chuyển nhượng tháng Một, khiến Amorim chưa thể làm việc với một nhóm cầu thủ ổn định.

Trong trận gặp Everton, ông chỉ thay đổi một vị trí trong đội hình xuất phát, mức xoay vòng ít nhất trong 15 trận Premier League của ông.

Một đội hình quen thuộc sẽ giúp United thích nghi với cách tiếp cận mới lạ của Amorim. Điều đó đến càng sớm, mọi thứ sẽ càng tốt cho tất cả.

HH