BHYT là một trong những chính sách an sinh xã hội quan trọng nhất, góp phần đảm bảo quyền lợi khám chữa bệnh cho mọi tầng lớp nhân dân, hướng tới mục tiêu công bằng và hiệu quả trong chăm sóc sức khỏe. Những năm qua, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể trong việc mở rộng phạm vi bao phủ BHYT, tiến gần hơn đến mục tiêu BHYT toàn dân. Tuy nhiên, để chính sách thực sự phát huy hiệu quả và trở thành một trụ cột vững chắc trong hệ thống an sinh xã hội, cần có những chiến lược phù hợp nhằm khắc phục những hạn chế, tháo gỡ các rào cản và tạo điều kiện thuận lợi để người dân tham gia đầy đủ, liên tục.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết: Sau 15 năm thực hiện Luật BHYT, tỷ lệ bao phủ đạt 93,35% dân số, minh chứng cho sự đúng đắn của chính sách. Sự gia tăng nhanh chóng số lượng người tham gia BHYT cho thấy chính sách này ngày càng nhận được sự quan tâm và đồng thuận từ xã hội. Các chính sách hỗ trợ tài chính của Chính phủ, như chi trả một phần hoặc toàn bộ mức đóng BHYT cho hộ nghèo, cận nghèo, người dân ở vùng khó khăn, học sinh, sinh viên, đã góp phần đáng kể trong việc mở rộng diện bao phủ. Đồng thời, hệ thống khám chữa bệnh bằng BHYT cũng ngày càng hoàn thiện, giúp người dân dễ dàng tiếp cận dịch vụ y tế với chi phí hợp lý hơn.

“Với mục tiêu đặt quyền và lợi ích chính đáng của người tham gia BHYT lên hàng đầu, thời gian qua, ngành BHXH Việt Nam và ngành Y tế đã đồng thuận, thống nhất và quyết tâm cao trong công tác xây dựng, tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật BHYT, hướng tới mục tiêu phát triển BHYT toàn dân một cách bền vững”- Bộ trưởng Đào Hồng Lan nhấn mạnh.

Dù đạt được những kết quả tích cực, nhưng vẫn còn một bộ phận chưa tham gia hoặc tham gia không liên tục. Nguyên nhân chủ yếu do nhận thức chưa đầy đủ, tâm lý chủ quan của lao động tự do, người có thu nhập thấp, cùng với những rào cản về tài chính. Một số người chưa thấy rõ lợi ích của BHYT, trong khi chất lượng dịch vụ y tế vẫn còn hạn chế, tình trạng quá tải bệnh viện, thủ tục khám chữa bệnh phức tạp khiến nhiều người e ngại. Một thách thức khác là tình trạng trục lợi quỹ BHYT, gây mất cân đối tài chính. Một số cơ sở y tế kê đơn, chỉ định dịch vụ không cần thiết, làm lãng phí nguồn lực. Nếu không kiểm soát chặt chẽ, quỹ BHYT khó có thể đảm bảo tính bền vững lâu dài.

Theo Bộ trưởng Đào Hồng Lan, để hiện thực hóa mục tiêu BHYT toàn dân một cách thực chất, cần có chiến lược tổng thể. Trước tiên, phải đẩy mạnh tuyên truyền để nâng cao nhận thức của người dân. Việc phổ biến thông tin về quyền lợi khi tham gia BHYT cần thực tế, dễ hiểu, tiếp cận được nhóm lao động tự do, người ở vùng sâu, vùng xa.

Bên cạnh đó, chính sách hỗ trợ tài chính cần linh hoạt hơn, phù hợp với khả năng của từng nhóm dân cư. Hỗ trợ một phần hoặc toàn bộ mức đóng BHYT cho hộ nghèo, cận nghèo, học sinh, sinh viên và người cao tuổi vẫn là giải pháp quan trọng. Đồng thời, cần tạo cơ chế đóng BHYT linh hoạt, giảm áp lực tài chính cho người dân.

Chất lượng khám chữa bệnh bằng BHYT cũng phải được nâng cao. Cơ sở y tế cần cải thiện cơ sở vật chất, tinh giản quy trình khám chữa bệnh, giảm thời gian chờ đợi. Việc ứng dụng công nghệ, như liên thông dữ liệu bệnh án điện tử, sử dụng thẻ căn cước công dân gắn chip trong khám chữa bệnh, sẽ giúp minh bạch hóa quản lý BHYT, hạn chế gian lận và tạo thuận lợi cho người tham gia.

Giám sát, kiểm soát chặt chẽ tình trạng trục lợi BHYT là yếu tố then chốt để bảo vệ quyền lợi của người tham gia và đảm bảo sự phát triển bền vững của quỹ. Cần tăng cường thanh tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm nhằm duy trì sự công bằng trong hệ thống.

Với những điều chỉnh trong Luật BHYT sửa đổi có hiệu lực từ tháng 7/2025, Việt Nam đang hoàn thiện cơ chế để tiến gần hơn đến BHYT toàn dân. Tuy nhiên, con số bao phủ không phải là đích đến duy nhất. Quan trọng hơn, chính sách này phải thực sự đi vào cuộc sống, giúp người dân tiếp cận dịch vụ y tế dễ dàng hơn, đồng thời đảm bảo quỹ BHYT hoạt động bền vững.

Sự phối hợp đồng bộ giữa các bộ, ngành, chính quyền địa phương và tổ chức xã hội sẽ quyết định thành công của mục tiêu này. Khi chất lượng khám chữa bệnh được nâng cao, thủ tục hành chính thuận lợi hơn, chính sách hỗ trợ hợp lý hơn, BHYT sẽ trở thành tấm lá chắn vững chắc bảo vệ sức khỏe toàn dân.

Hà Hùng