Năm 2024, miền Tây Vĩnh Linh sẽ có con đường mới nối đường Hồ Chí Minh nhánh Đông với đường Hồ Chí Minh nhánh Tây. Đây là con đường mang ánh sáng văn hóa đến vùng sâu, vùng xa; là đường xóa đói giảm nghèo; đường cứu hộ, cứu nạn, quản lý rừng và phòng chống cháy rừng- nên được gọi là con đường mùa Xuân.

Đến ngã tư Bến Quan- nơi tiếp giáp đường Hồ Chí Minh nhánh Đông, chúng tôi lại tiếp tục vượt con đường ĐT 571 hơn 30km gập ghềnh đèo dốc, hun hút suối khe để đến với Vĩnh Ô- một xã xa xôi và khó khăn nhất của huyện Vĩnh Linh. Đây là điểm đầu của tuyến đường mới đang được Sở GTVT tỉnh Quảng Trị triển khai thực hiện. Miền Tây những ngày cuối năm trời se lạnh, nắng vàng nhạt trải đều trên các triền núi làm tôn thêm vẻ đẹp của tầng tầng lớp lớp bông lau nở trắng ven đường xen giữa những cánh rừng già nguyên sinh hùng vĩ.

Miền Tây Vĩnh Linh sẽ có con đường mới nối đường Hồ Chí Minh nhánh Đông với đường Hồ Chí Minh nhánh Tây

Núi rừng miền Tây dịp này thời tiết giao mùa, gió bụi mịt mù, trời se lạnh, nhưng mồ hôi vẫn chảy dài trên những gương mặt rám nắng, làm ướt đẫm những bộ quần áo bảo hộ lao động bê bết bùn đất. Những chiếc xe tải chở đầy nguyên vật liệu lắc lư vòng lượn, những chiếc máy đào, máy húc liên tục gầm rú trên các triền đồi cùng với những người thợ cầu đường đang hối hả trên công trường, tạo nên không khí thật sôi động như mùa Xuân đã về trước mặt.

Chỉ tay về phía những người thợ, anh Hoàng Quang Minh- chuyên viên Phòng Quản lý chất lượng công trình giao thông (Sở GTVT tỉnh Quảng Trị) giới thiệu về con đường. Theo anh Minh, tổng chiều dài toàn tuyến gần 30km, bám dọc theo con sông Rào Thành, thượng lưu sông Bến Hải, đi qua nhiều đồi núi và khe suối, đặc biệt phải đi qua khu vực rừng đặc dụng của Khu bảo tồn thiên nhiên Bắc Hướng Hóa. “Công trình được thiết kế là đường cấp IV miền núi, theo tiêu chuẩn Việt Nam 4054-2005. Toàn tuyến có 100 cống các loại và 7 cái cầu bê tông dự ứng lực vĩnh cửu, cầu dài nhất là 5 nhịp, ngắn nhất là 2 nhịp”- anh Minh thông tin.

San múc mặt nền thi công tuyến đường mới

Tìm hiểu thêm, chúng tôi được biết, đây là tuyến đường đặc biệt quan trọng không chỉ đối với khu vực Tây Vĩnh Linh, mà còn là hệ thống đường trục kết nối Đông-Tây, Nam-Bắc và nối liền với nước bạn Lào qua cửa khẩu Tà Rùng. Cũng vì vậy, ngày 24/12/2020, Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Quyết định số 2212/QĐ-TTg về việc bổ sung vốn từ nguồn dự phòng của ngân sách Trung ương cho tỉnh Quảng Trị để thực hiện dự án này.

TS.Trần Hữu Hùng- Giám đốc Sở GTVT tỉnh Quảng Trị cho biết thêm: “Khi tuyến đường hoàn thiện sẽ tạo thành mạng lưới giao thông trục ngang kết nối các trục dọc từ Quốc lộ 1A- đường Hồ Chí Minh nhánh Đông- đường Hồ Chí Minh nhánh Tây. Đây là tuyến giao thông huyết mạch có ý nghĩa quan trọng trong phát triển kinh tế-xã hội, đảm bảo an ninh-quốc phòng không chỉ của Quảng Trị, mà cả khu vực Bắc miền Trung, góp phần thúc đẩy giao lưu, phát triển kinh tế giữa Việt Nam và Lào…”.

Việc thi công con đường góp phần thúc đẩy giao lưu, phát triển kinh tế giữa các vùng miền và với nước bạn Lào

Còn ông Trần Văn Tặng- Chủ tịch UBND xã Vĩnh Ô (huyện Vĩnh Linh) tỏ ra hồ hởi nói: “Đây là con đường xóa đói giảm nghèo, con đường đem ánh sáng văn hóa và khoa học công nghệ đến với bà con Vân Kiều”. Chắc chắn sẽ như vậy, bởi bao đời nay, gần 1.500 người dân Vân Kiều sống rải rác ở 9 bản của xã Vĩnh Ô- nơi thượng nguồn sông Bến Hải chỉ đi lại trên một con đường duy nhất- đó là tỉnh lộ 571 với trập trùng đồi núi, gập ghềnh đèo dốc và suối khe hiểm trở. Ngoài con đường độc đạo này, Vĩnh Ô cũng chưa hình thành được mạng lưới giao thông liên bản, nên việc đi lại gặp rất nhiều khó khăn. Có những năm bị lũ lụt chia cắt, Chính phủ phải huy động máy bay trực thăng để thả hàng cứu trợ cho người dân trong vùng bị nước lũ cô lập. Vì vậy, việc đầu tư xây dựng tuyến đường hết sức cần thiết.

Quảng Trị là tỉnh có vị trí địa kinh tế-chính trị quan trọng, là giao điểm của trục kinh tế Bắc-Nam và Đông-Tây, có điều kiện giao thông thuận lợi cả về đường bộ, đường sắt và đường thủy, trong đó có các tuyến giao thông huyết mạch của quốc gia. Đặc biệt, có tuyến hành lang kinh tế Đông-Tây (EWEC), tuyến đường xuyên Á ngắn nhất nối các nước trong khu vực như Myanmar, Thái Lan, Lào qua Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo đến miền Trung Việt Nam và mở rộng ra khu vực ASEAN. EWEC được Chính phủ Nhật Bản, Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) quan tâm đầu tư, đánh giá là một lợi thế nổi trội để tỉnh Quảng Trị mở rộng hợp tác, tăng cường liên kết kinh tế, phát triển giao thương với cả nước và các nước trong khu vực.

Việc này còn góp phần hoàn thiện mạng lưới giao thông khu vực, phục vụ cứu hộ, cứu nạn các xã vùng cao thường bị chia cắt vào mùa mưa bão

Để từng bước hoàn thiện mạng lưới giao thông khu vực, phục vụ cứu hộ, cứu nạn các xã vùng cao thường bị chia cắt vào mùa mưa bão, Tỉnh ủy và HĐND tỉnh Quảng Trị đã đưa vào quy hoạch tuyến Quốc lộ 9D nối dài từ Cảng Cửa Việt đến Cửa khẩu Tà Rùng với nước bạn Lào dài 130,3km. Đây cũng là tuyến đường có ý nghĩa hết sức quan trọng trong giao thương và phát triển kinh tế, cũng như bảo đảm quốc phòng-an ninh khu vực miền Tây tỉnh Quảng Trị, miền Nam tỉnh Quảng Bình và tỉnh Salavan của nước bạn Lào.

Đáng chú ý, để thực hiện dự án đường nối đường Hồ Chí Minh nhánh Đông với đường Hồ Chí Minh nhánh Tây thành công và đúng tiến độ, Sở GTVT tỉnh Quảng Trị- chủ đầu tư dự án đã và đang khẩn trương triển khai mọi biện pháp, tập trung nhân lực, vật lực và đôn đốc các nhà thầu tập trung xe, máy để đẩy nhanh tiến độ với quyết tâm thông tuyến vào tháng 8/2024, lập thành tích chào mừng 79 năm Quốc khánh 2/9 và kỷ niệm 70 năm Ngày thành lập Đặc khu Vĩnh Linh (25/8/1954-25/8/2024).

Đây là con đường “Ý Đảng hợp lòng dân”, mang ánh sáng văn hóa đến vùng sâu, vùng xa của tỉnh Quảng Trị, trong đó có khu vực Tây Vĩnh Linh

Có thể nói, đây là con đường “Ý Đảng hợp lòng dân”, nên việc thu hồi đất giải phóng mặt bằng diễn ra thuận lợi và suôn sẻ; chỉ còn một trở ngại duy nhất và lớn nhất, đó là có 1,5km đoạn tuyến phải đi qua khu vực “bảo vệ nghiêm ngặt” của Khu bảo tồn thiên nhiên Bắc Hướng Hóa. Tuy nhiên, do đặc thù địa hình núi cao, vực sâu và vùng bảo vệ “nghiêm ngặt” trải dài trên diện rộng, nên việc tránh khu bảo vệ nghiêm ngặt là không thể. Để khắc phục tình trạng này, một mặt Sở GTVT tỉnh Quảng Trị đốc thúc đẩy nhanh tiến độ thi công, mặt khác tiếp tục nghiên cứu xem xét điều chỉnh hướng tuyến về khu vực rừng nghèo, trước mắt là điều chỉnh cục bộ phân khu bảo vệ nghiêm ngặt sang phân khu phục hồi sinh thái để thực hiện dự án; đồng thời nghiên cứu phương án làm hầm chui qua khu vực này khi tìm kiếm được nguồn vốn đầu tư.

Thời gian không còn nhiều, trong khi khối lượng công việc vẫn còn rất lớn, ngổn ngang bề bộn, những người thợ trên công trường đang phải chịu áp lực tiến độ và phải thi công trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt, địa hình hiểm trở. Do đó, để đảm bảo chất lượng và chạy đua với thời gian, chủ đầu tư cùng với các đơn vị tham gia thi công như Công ty CP Thành An, Công ty CP Xây dựng Dịch vụ và Thương mại 68, Công ty CP Trường Danh, Công ty TNHH Lê Thanh ĐTK đã tổ chức phát động chiến dịch thi đua ngắn ngày, nhằm hoàn thành một số hạng mục công trình và phân khu cần thiết để kịp đón Xuân mới Giáp Thìn.

Dẫu còn nhiều vất vả gian lao bởi phải chống chọi với thiên tai khắc nghiêt, phải đối mặt với những khó khăn của cơ chế thị trường, nhưng với truyền thống anh hùng mở đường quyết thắng, cùng với kinh nghiệm và bản lĩnh của mình, ngành GTVT tỉnh Quảng Trị đã chuẩn bị đầy đủ hành trang để bước vào năm mới 2024- năm thứ 4 thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng cùng với sự hoạch định chiến lược của Chính phủ trong lĩnh vực GTVT. Đây chính là động lực, là niềm tin để ngành GTVT tỉnh Quảng Trị thực hiện thành công những mục tiêu đã đề ra, mà trọng tâm là tuyến đường kết nối Đông-Tây đường Hồ Chí Minh, để con đường mãi mãi là đường Xuân.

Phan Sáu