Để hỗ trợ các sáng kiến cải thiện tỷ lệ sinh, thành phố Lyuliang thuộc tỉnh Sơn Tây, phía bắc Trung Quốc, đã triển khai một chính sách độc đáo: Tặng 1.500 nhân dân tệ (hơn 5 triệu đồng) cho những phụ nữ kết hôn trước 35 tuổi.

Hãng thông tấn Tân Hoa cho biết, chính sách mới có hiệu lực từ ngày 1/1/2025, và các cặp đôi có thể nhận tiền tại phòng đăng ký kết hôn. Mục đích của chính quyền thành phố Lyuliang là cải thiện hệ thống chính sách hỗ trợ sinh sản, và quy định mới áp dụng cho những cuộc hôn nhân lần đầu của đôi bên.

Đây là một trong những nỗ lực mới nhất của cấp chính quyền địa phương ở Trung Quốc nhằm thúc đẩy một xã hội thân thiện với việc sinh con, phù hợp với trọng tâm của chính phủ nước này trong việc giải quyết những thách thức về nhân khẩu học và hỗ trợ phát triển gia đình.

Sinh con là chủ đề thảo luận sôi nổi của cộng đồng cư dân mạng Trung Quốc trong những năm gần đây. Một cuộc khảo sát do Ủy ban Y tế quốc gia thực hiện trên toàn nước này năm 2021 cho thấy, phụ nữ ở quốc gia tỷ dân ngày càng ngại sinh con, chủ yếu do lo ngại về gánh nặng kinh tế, thiếu thời gian chăm sóc con cái và phát triển sự nghiệp. "Áp lực mua nhà, chi phí giáo dục trẻ em đắt đỏ và các yêu cầu công việc cao đều là những trở ngại thực sự đối với việc sinh con", một người ở Bắc Kinh bình luận trên mạng Weibo.

Chính quyền thành phố Lyuliang giải thích rằng, giới hạn độ tuổi 35 được đưa ra để một gia đình trẻ có thời gian sinh con. Trong trường hợp sinh con, các gia đình này còn nhận được các khoản tiền thưởng bổ sung, 2.000 nhân dân tệ cho con đầu lòng và 5.000 nhân dân tệ cho con thứ hai, 8.000 nhân dân tệ cho em bé thứ 3.

Đến nay, ít nhất hai thành phố khác của Trung Quốc đã thực hiện các biện pháp tương tự, với số tiền hỗ trợ tài chính cho các cặp vợ chồng mới cưới ở đây lên tới 1.000 nhân dân tệ.

Là một trong những quốc gia đông dân nhất thế giới, Trung Quốc đang phải đối mặt với thách thức ngày càng lớn về nhân khẩu học, bao gồm mất cân bằng giới tính và dân số già. Một trong những lý do là do chính sách "một gia đình, một con" mà nước này áp dụng vào cuối những năm 1970, theo đó các gia đình ở thành phố chỉ được phép sinh một con, ở nông thôn là hai con nếu con đầu lòng là con gái. Theo điều tra dân số năm 2020, chênh lệch số nam giới- nữ giới ở Trung Quốc lên tới 34,9 triệu người. Năm 2022, Trung Quốc ghi nhận số lượng kết hôn thấp kỷ lục- khoảng 6,8 triệu cặp đôi, thấp nhất trong 37 năm. Theo dự báo chính thức, tỷ lệ công dân trên 60 tuổi ở Trung Quốc sẽ vượt quá 30% vào năm 2035.

Để ứng phó với những thay đổi về nhân khẩu học trên, Trung Quốc đã dần nới lỏng các chính sách kế hoạch hóa gia đình trong thập kỷ qua. Năm 2013, Trung Quốc cho phép các cặp đôi sinh con thứ hai nếu một trong hai người cha hoặc mẹ là con một. Năm 2016, nước này cho phép các cặp vợ chồng sinh hai con, xóa bỏ dần chính sách một con. Năm 2021, nước này công bố hỗ trợ cho các cặp đôi muốn sinh con thứ ba.

Ngày 28/10 vừa qua, Quốc vụ viện Trung Quốc công bố một loạt các chính sách hỗ trợ sinh sản mới, bao gồm mở rộng hệ thống chăm sóc trẻ em, xây dựng bầu không khí xã hội thân thiện với việc sinh nở và tăng cường hỗ trợ giáo dục, nhà ở và việc làm.

"Các biện pháp này giải quyết nhu cầu cấp thiết của công chúng trong nhiều lĩnh vực như sinh nở, chăm sóc trẻ em và giáo dục, giải quyết các vấn đề cấp bách mà mọi người mong muốn được giải quyết", ông Shi Yi thuộc Trung tâm Nghiên cứu Dân số và Phát triển Trung Quốc đánh giá. 

Ngọc Tuấn