Thông tư của Bộ Y tế về tiêu chuẩn, chức năng, nhiệm vụ, phạm vi hoạt động KCB và nội dung đào tạo chuyên môn, nghiệp vụ đối với nhân viên y tế thôn, bản; cô đỡ thôn, bản.

Cụ thể, Thông tư 27/2023/TT-BYT của Bộ Y tế quy định, nhân viên y tế làm công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu ở thôn, bản, tổ dân phố theo quy định tại Điều 2 Thông tư số 04/2012/TT-BNV ngày 31/8/2012 của Bộ trưởng Bộ Nội vụ hướng dẫn tổ chức hoạt động của thôn, tổ dân phố (hay nhân viên y tế thôn, bản); nhân viên y tế thôn bản làm công tác chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo (hay cô đỡ thôn, bản) phải có trình độ chuyên môn, đào tạo đáp ứng tiêu chí nhất định.

Theo đó, tiêu chuẩn đối với nhân viên y tế thôn, bản; cô đỡ thôn, bản phải đáp ứng một trong các tiêu chí: Hoàn thành chương trình (được cấp chứng chỉ) theo nội dung đào tạo chuyên môn, nghiệp vụ quy định hoặc có trình độ chuyên môn về y (bác sỹ, y sỹ, điều dưỡng, hộ sinh) từ Trung cấp trở lên. Đồng thời, tự nguyện tham gia làm nhân viên y tế thôn, bản hoặc cô đỡ thôn, bản; có đủ sức khoẻ để thực hiện các nhiệm vụ theo quy định.

Đối với nhân viên y tế thôn, bản, hỗ trợ trạm y tế xã thực hiện chức năng chăm sóc sức khỏe ban đầu tại thôn, bản. Và tham gia chăm sóc sức khỏe ban đầu và các hoạt động y tế tại thôn, bản, bao gồm: Tuyên truyền, phổ biến kiến thức, giáo dục, hướng dẫn, tư vấn người dân tại thôn, bản về: chăm sóc sức khỏe; phòng, chống các yếu tố nguy cơ sức khỏe; vệ sinh môi trường; an toàn thực phẩm; phòng, chống suy dinh dưỡng, HIV/AIDS, các bệnh không lây nhiễm, dịch bệnh tại cộng đồng; phòng, chống tác động của biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường. Phát hiện, tham gia giám sát và báo cáo tình hình dịch, bệnh truyền nhiễm, bệnh không lây nhiễm, bệnh truyền qua thực phẩm, dịch bệnh mới nổi tại thôn, bản. Phối hợp thực hiện các chương trình, dự án y tế tại thôn, bản. Hướng dẫn người dân trồng và sử dụng thuốc nam tại gia đình để phòng và chữa một số triệu chứng, bệnh thông thường. Tham gia triển khai thực hiện các phong trào vệ sinh phòng bệnh, an toàn thực phẩm, nâng cao sức khỏe cộng đồng. Tham gia hướng dẫn lập hồ sơ sức khỏe toàn dân và quản lý sức khỏe người dân trên địa bàn. Tham gia các khoá đào tạo, tập huấn, bồi dưỡng về chuyên môn, nghiệp vụ để cập nhật kiến thức và nâng cao trình độ. Tham gia giao ban định kỳ với trạm y tế xã. Thực hiện báo cáo kịp thời, đầy đủ theo hướng dẫn của trạm y tế xã.

Nhân viên y tế thôn, bản cũng tham gia chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em và tham gia khám KCB tại thôn, bản (phát hiện các dấu hiệu nguy hiểm, thực hiện sơ cứu ban đầu khi cấp cứu và tai nạn, tham gia chuyển tuyến với các trường hợp cấp cứu, xử trí ban đầu, chăm sóc một số triệu chứng và bệnh thông thường tại cộng đồng và chuyển đến cơ sở y tế khi cần như ho, sốt, ngạt mũi, đau đầu, đau bụng, viêm đường hô hấp trên, tiêu chảy cấp, đau mắt đỏ, cảm cúm, sốt xuất huyết, sốt phát ban, viêm da dị ứng, dị ứng nổi mề đay, sởi, quai bị, chân-tay-miệng... và một số bệnh thông thường khác nếu có theo đặc điểm của từng địa phương, hướng dẫn, tư vấn một số biện pháp chăm sóc sức khỏe, phòng, chống dịch bệnh tại cộng đồng, tham gia quản lý, sàng lọc, tư vấn, hướng dẫn chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, người khuyết tật, tâm thần, người mắc các bệnh không lây nhiễm như tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, hen phế quản và ung thư).

Đối với cô đỡ thôn, bản, hỗ trợ trạm y tế xã thực hiện chức năng chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em tại thôn, bản. Phạm vi hoạt động KCB đối với cô đỡ thôn, bản là phát hiện các dấu hiệu nguy hiểm, thực hiện sơ cứu ban đầu khi cấp cứu và tai nạn, tham gia chuyến tuyến với các trường hợp cấp cứu; phát hiện thai nghén sớm, khám thai; lập phiếu theo dõi thai sản, tư vấn, vận động các phụ nữ mang thai đi khám thai ít nhất 4 lần/thai kỳ và đến đẻ tại cơ sở KCB; quản lý thai nghén, phát hiện những trường hợp thai có nguy cơ cao, xử trí ban đầu và chuyển đến cơ sở KCB kịp thời; phát hiện các dấu hiệu nguy hiểm trong chuyển dạ, xử trí ban đầu, thông báo trạm y tế xã hỗ trợ, huy động người nhà/người dân tại cộng đồng chuyển bà mẹ đến cơ sở KCB kịp thời; xử trí ban đầu các tai biến trong trường hợp đẻ rơi không kịp đến cơ sở KCB để sinh đẻ và hỗ trợ chuyển đến cơ sở KCB...; khám và xử trí, chăm sóc bà mẹ và trẻ sơ sinh tại nhà sau đẻ.

Tùng Anh