Tiếp tục Kỳ họp thứ 7, chiều 3/6/2024, Quốc hội làm việc tại hội trường, nghe tờ trình và báo cáo thẩm tra về Dự án Luật Công đoàn (sửa đổi).

Trình bày báo cáo tóm tắt Tờ trình về Dự án Luật Công đoàn (sửa đổi), ông Nguyễn Đình Khang- Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam cho biết, trên cơ sở kế thừa Luật Công đoàn 2012, Dự thảo Luật Công đoàn (sửa đổi) gồm 6 chương, 36 điều (sửa đổi, bổ sung 32 điều; thêm mới 4 điều), bỏ 1 điều so với Luật Công đoàn 2012. Dự thảo Luật mở rộng phạm vi điều chỉnh đối với “người làm việc không có quan hệ lao động trên lãnh thổ Việt Nam” để bảo vệ nhóm yếu thế này, đồng thời bổ sung vấn đề gia nhập của “tổ chức của NLĐ tại doanh nghiệp” vào tổ chức Công đoàn Việt Nam; mối quan hệ phối hợp hoạt động và vấn đề chia sẻ kinh phí công đoàn với tổ chức này.

Dự thảo Luật sẽ trao quyền chủ động hơn cho tổ chức Công đoàn trong công tác cán bộ (Điều 26) theo hướng: Cơ quan có thẩm quyền quyết định số lượng cán bộ công đoàn chuyên trách là cán bộ, công chức, viên chức sau khi thống nhất với Tổng LĐLĐ Việt Nam. Đồng thời, cho phép “Tổng LĐLĐ Việt Nam quyết định số lượng cán bộ công đoàn chuyên trách là người làm việc theo HĐLĐ trong các cơ quan chuyên trách của công đoàn và công đoàn cơ sở phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ”.

Về quyền và trách nhiệm của công đoàn cấp trên đối với nơi chưa có tổ chức đại diện NLĐ tại cơ sở, dự thảo Luật đã sửa đổi quy định về quyền và trách nhiệm của công đoàn cấp trên đối với nơi chưa có tổ chức đại diện NLĐ tại cơ sở, phù hợp với quy định của Bộ luật Lao động 2019 và vai trò là tổ chức chính trị- xã hội theo Điều 10 Hiến pháp 2013.

Theo ông Nguyễn Đình Khang, ngoài những cơ sở đã nêu trong Tờ trình, Tổng LĐLĐ Việt Nam thấy rằng, bên cạnh các quyền đối thoại, thương lượng thì còn rất nhiều quyền và lợi ích hợp pháp khác của người lao động cần được bảo đảm và bảo vệ khi người lao động có yêu cầu. Vì vậy, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam lựa chọn phương án như trong dự thảo Luật.

Về bảo đảm thời gian hoạt động công đoàn cho cán bộ công đoàn hoạt động không chuyên trách, Dự thảo Luật sửa đổi quy định theo hướng: Quy định cụ thể cách xác định tổng thời gian làm việc của toàn bộ cán bộ công đoàn không chuyên trách trên cơ sở tương ứng với số lượng đoàn viên công đoàn, đảm bảo tuân theo cách tiếp cận mới của Bộ luật Lao động 2019, không suy giảm quá lớn so với quy định hiện hành, đảm bảo cho công đoàn thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ được quy định tại Điều 10 Hiến pháp 2013.

Bà Nguyễn Thúy Anh, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội

Báo cáo thẩm tra Dự thảo Luật cho thấy, Ủy ban Xã hội của Quốc hội ủng hộ và thống nhất với việc tiếp tục duy trì nguồn thu kinh phí công đoàn 2%. Điều này phù hợp với Nghị quyết số 02 NQ/TW ngày 12/6/2021 của Bộ Chính trị về đổi mới tổ chức và hoạt động của Công đoàn Việt Nam trong tình hình mới là “duy trì nguồn lực hiện có; thu kinh phí công đoàn và khuyến khích xã hội hoá nguồn lực để công đoàn thực hiện tốt nhiệm vụ được giao”.

Đồng thời, đây cũng là vấn đề có tính lịch sử, thực tiễn pháp luật của nước ta đã quy định, duy trì từ Luật Công đoàn năm 1957 đến nay đang ổn định và phù hợp với thể chế chính trị của nước ta. Nguồn kinh phí này giữ vai trò quan trọng, có ý nghĩa quyết định trong việc bảo đảm nguồn tài chính để Công đoàn Việt Nam, nhất là công đoàn cơ sở hoạt động, thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của mình, chăm lo phúc lợi xã hội cho NLĐ, đặc biệt là chăm lo, đại diện, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, NLĐ. “Điều này thể hiện việc đồng hành, phối hợp cùng với doanh nghiệp, người SDLĐ để quan tâm chăm lo đời sống, phúc lợi, động viên, khích lệ NLĐ gắn bó với đơn vị cũng như thúc đẩy doanh nghiệp, người SDLĐ có trách nhiệm hơn đối với NLĐ của mình thông qua Công đoàn”- bà Nguyễn Thúy Anh, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội khẳng định.

Bên cạnh đó, cũng có ý kiến đề nghị tăng tỷ lệ % kinh phí công đoàn cho công đoàn cơ sở, do đó, đề nghị nghiên cứu không nên quy định cứng “Công đoàn cơ sở và tổ chức của NLĐ tại doanh nghiệp được phân phối 75%” hay “Công đoàn cấp trên quản lý, sử dụng 25%” mà nên quy định theo hướng “tối thiểu 75%” và “tối đa 25%” để bảo đảm linh hoạt trong điều tiết tổng thể của cả hệ thống, tùy theo quy mô của tổ chức công đoàn hoặc theo địa bàn. “Ủy ban Xã hội cho rằng, đây là vấn đề khó và còn ý kiến khác nhau. Vì vậy, đề nghị Cơ quan soạn thảo bổ sung đầy đủ, toàn diện thông tin làm căn cứ, cơ sở cho cả 2 phương án để Quốc hội xem xét, cho ý kiến. Đồng thời, nghiên cứu thấu đáo ý kiến góp ý của Chính phủ về nội dung này”- bà Thúy Anh nhấn mạnh.

Nguyệt Hà