Tuần qua, một quyết định quan trọng đã được FIFA đưa ra: World Cup 2030 sẽ được tổ chức tại Maroc, Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha, với ba trận đấu đầu tiên sẽ được tổ chức tại… Argentina, Uruguay và Paraguay để kỷ niệm 100 năm giải đấu.

Dọn đường

Rất nhiều câu hỏi đã được các chuyên gia, tổ chức đưa ra sau khi FIFA đưa ra quyết định mang tính cách mạng đột phá này. Theo giải thích từ đại diện của FIFA, việc tổ chức các trận đấu tại Nam Mỹ là để kỷ niệm 100 năm sự kiện này tổ chức tại Uruguay; tuy nhiên, không có bình luận gì thêm về việc Paraguay và Argentina cũng được tổ chức các trận đấu của World Cup 2030.

“Đây là lễ kỷ niệm 100 năm giải đấu và FIFA muốn tri ân Uruguay và Nam Mỹ là quốc gia và khu vực đăng cai tổ chức sự kiện đầu tiên. Uruguay đăng cai và đánh bại Argentina 4-2 trong trận chung kết”, Jonathan Wilson, nhà sử học bóng đá châu Âu, giải thích. “LĐBĐ Nam Mỹ (CONMEBOL), có trụ sở chính đặt tại Paraguay, là liên đoàn bóng đá duy nhất vào thời điểm đó và cũng là liên đoàn ủng hộ mạnh mẽ nhất ý tưởng của FIFA, với 7/13 quốc gia cử đội bóng tham dự - nhiều hơn bất kỳ VCK nào sau đó”. Theo phân tích của nhà sử học này, việc FIFA chấp nhận cho World Cup được tổ chức tại 6 quốc gia, 2 châu lục và một phần sự kiện diễn ra tại Nam Mỹ là hành động mở đường để World Cup 2034 sẽ được đăng cai tại châu Á và châu Đại dương.

Lợi ích và thiệt hại

Chưa có thông tin rõ ràng về lịch trình tổ chức World Cup 2030, ở 6 quốc gia trên 3 châu lục, tuy nhiên, nhiều chuyên gia đã bày tỏ e ngại điều này sẽ ảnh hưởng đến việc đi lại của NHM, tính bền vững và tác động môi trường của giải đấu, do lượng di chuyển bằng đường hàng không và đường bộ của NHM. Tiến sĩ John Smith, chuyên gia kinh tế, Đại học Birmingham, nói: “World Cup 2030 sẽ có tác động đáng kể về kinh tế đối với các nước chủ nhà. Ước tính giải đấu sẽ tạo ra doanh thu hàng tỷ USD và tạo ra hàng nghìn việc làm. Mặt khác, quyết định tổ chức giải đấu ở nhiều quốc gia và châu lục sẽ phải đối mặt với chỉ trích từ một số NHM và tổ chức bóng đá, những người cho rằng đây sẽ là thách thức về mặt hậu cần và có thể dẫn đến tăng lượng khí thải carbon. Chưa có đánh giá rõ ràng về tác động tiêu cực của sự kiện, nhưng rõ ràng, việc đi lại với tần suất và mật độ dày đặc đột biến của NHM sẽ tác động môi trường và những thách thức hậu cần khi tổ chức như vậy”.

Tiến sĩ Peter Jones, chuyên gia tư vấn kinh tế của World Bank, khẳng định "nó sẽ có tác động tích cực đến nền kinh tế toàn cầu, thúc đẩy thương mại và đầu tư quốc tế, đồng thời sẽ tạo ra việc làm và cơ hội trên toàn thế giới", nhưng về “chi phí và lợi ích kinh tế”, câu chuyện sẽ là: “Việc tổ chức World Cup có thể là con dao hai lưỡi về mặt tác động kinh tế. Mặc dù sự kiện này tạo ra doanh thu đáng kể từ việc bán vé, hàng hóa, tài trợ của công ty và du lịch, nhưng chi phí chuẩn bị và phát triển cơ sở hạ tầng thường lớn hơn lợi nhuận tài chính. Tuy nhiên, nếu được quản lý đúng cách, số tiền chi cho việc tổ chức có thể xây dựng năng lực kinh tế lâu dài, chẳng hạn như những con đường mới và các dự án giao thông mang lại lợi ích kinh tế trong nhiều năm tới. Thách thức nằm ở việc đảm bảo những cơ sở vật chất mới này có thể sử dụng được sau khi giải đấu kết thúc. Vấn đề này đã được giải quyết theo nhiều cách khác nhau, chẳng hạn như chuyển mục đích sử dụng các địa điểm tập luyện thành trung tâm ngoài giờ dành cho trẻ em.

Tiến sĩ Sarah Joseph, nhà xã hội học thể thao, Đại học Manchester, cho rằng "World Cup 2030 sẽ là biểu tượng của sự hợp tác và thống nhất toàn cầu, một cơ hội vĩ đại để giới thiệu sự đa dạng của các nền văn hóa và truyền thống trên khắp thế giới". Mặt khác, NHM có nguy cơ chứng kiến những trận đấu quá chênh lệch. Điều này đặt ra thách thức trong việc duy trì sự sôi động và tính cạnh tranh của sự kiện, đồng thời đảm bảo tính toàn diện cho các quốc gia chưa từng đủ điều kiện tham dự World Cup trước đây.

Hoàng Hương