Ngày 12/10, Diễn đàn Nông dân Quốc gia lần thứ VIII 2023 với chủ đề Hội Nông dân Việt Nam tham gia phát triển kinh tế tập thể trong nông nghiệp được tổ chức tại Hà Nội. Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái dự và phát biểu chỉ đạo tại Diễn đàn. Tham dự Diễn đàn còn có 100 nông dân Việt Nam xuất sắc năm 2023 và đại diện của 63 HTX tiêu biểu, cùng nhiều chuyên gia, nhà khoa học…

Phát biểu tại Diễn đàn, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái đánh giá, kinh tế tập thể là thành phần kinh tế quan trọng, phải được củng cố và phát triển, cùng kinh tế nhà nước trở thành nền tảng vững chắc của nền kinh tế quốc dân. Phát triển kinh tế tập thể là xu thế tất yếu, khách quan, là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị.

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái

Đảng, Nhà nước xác định rõ và coi kinh tế tập thể là một trong 4 thành phần kinh tế không thể thiếu, cùng với kinh tế Nhà nước, kinh tế tư nhân, kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài FDI, tạo nên sự ưu việt của nền kinh tế thị trường, định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta.

Trong những năm qua, khu vực kinh tế tập thể đã phát triển cả về số lượng và chất lượng, Hội Nông dân và hội viên Hội Nông dân đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế tập thể. Hiện nay, trong hơn 31 nghìn HTX có hơn 20 nghìn HTX nông nghiệp, chiếm trên 64% tổng số HTX cả nước. Trong gần 6 triệu thành viên HTX có trên 3,8 triệu là nông dân, chiếm trên 63% tổng số thành viên. Nhiều loại hình HTX liên kết trong sản xuất, kinh doanh, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp, tạo nên các chuỗi liên kết đa giá trị, bền vững.

Theo Phó Thủ tướng Lê Minh Khái, khu vực kinh tế tập thể, HTX góp phần quan trọng vào tăng trưởng kinh tế, an sinh, công bằng xã hội, tạo được nhiều công ăn việc làm cho NLĐ trong nước, đặc biệt là những lao động yếu thế trong xã hội. Nhưng thực tế cũng cho thấy, các HTX hiện nay cũng còn gặp không ít khó khăn, thách thức cả về vốn, đất đai, tiêu thụ nông sản cho đến năng lực quản trị, cơ chế, chính sách để vận hành, hoạt động của các HTX trong lĩnh vực nông nghiệp.

Trong 9 tháng vừa rồi tăng trưởng tín dụng đối với nông dân, HTX qua 2 ngân hàng Agribank và Ngân hàng chính sách xã hội khoảng 30.000 tỷ, đưa tổng dư nợ lên 170.000 tỷ. Thời gian tới, Chính phủ sẽ tiếp tục chỉ đạo các tổ chức tín dụng tiếp tục triển khai các giải pháp để hướng dòng vốn vào sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên quy mô các HTX còn nhỏ, liên kết, hợp tác theo chuỗi giá trị còn yếu, nhất là trong tiêu thụ sản phẩm; chưa gắn kết chặt chẽ với các loại hình kinh tế khác.

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đề nghị Hội Nông dân Việt Nam cần xây dựng nội dung và phương pháp tuyên truyền, giáo dục bảo đảm thiết thực và hiệu quả, hình thức đa dạng, phong phú; kịp thời tôn vinh và nhân rộng các tổ chức kinh tế tập thể hoạt động hiệu quả; phát huy những kết quả đã đạt được trong thời gian vừa qua. Hội Nông dân các cấp tiếp tục thực hiện việc tuyên truyền, vận động, hướng dẫn thành lập mới được nhiều HTX, tổ hợp tác hơn nữa trên cơ sở các chi, tổ hội nghề nghiệp.

Đối với các Bộ, ngành, địa phương, Pyêu cầu theo chức năng, nhiệm vụ được giao cần tập trung nghiên cứu, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc không đùn đẩy trách nhiệm với những vấn đề thuộc về cơ chế, chính sách về HTX. Đối với những vấn đề còn khó khăn, phức tạp, các Bộ, cơ quan cần chủ động tham mưu, báo cáo với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ để có giải pháp kịp thời tháo gỡ khó khăn.

Một yếu tố hết sức quan trọng là các HTX phải chủ động, sáng tạo, đổi mới cách nghĩ, cách làm, chuyển từ tư duy sản xuất nông nghiệp sang kinh tế nông nghiệp, tích hợp đa giá trị. Các sản phẩm làm ra phải có thương hiệu, chất lượng cao, đáp ứng được thị trường trong nước và thế giới, nhất là gắn với thương hiệu Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP). “Các HTX cũng cần nhanh chóng ứng dụng chuyển đổi số vào hoạt động sản xuất- kinh doanh; tích cực ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật mới vào sản xuất nhằm hiện đại hóa các khâu sản xuất, nâng cao sức cạnh tranh của sản phẩm”- Phó Thủ tướng nêu rõ.

Theo thống kê, đến nay các cấp Hội Nông dân cả nước đã vận động thành lập được tới gần 3.800 HTX và khoảng 20.000 tổ hợp tác hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn và các ngành nghề khác.

Doanh thu bình quân hằng năm của mỗi HTX đạt trên 5,5 tỷ đồng (lợi nhuận đạt 350 triệu đồng/HTX; thu nhập bình quân/thành viên/năm đạt 51,5 triệu đồng) và trên 400 triệu đồng/tổ hợp tác (lợi nhuận đạt trên 41 triệu/tổ hợ tác); trên 700 HTX có sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP từ 3 sao trở lên (chiếm gần 20%). Bên cạnh đó, các mô hình HTX nông nghiệp tổ chức sản xuất, kinh doanh gắn với chuỗi giá trị ngày càng tăng, nhiều HTX đã đăng ký sản xuất theo tiêu chuẩn an toàn thực phẩm, tiêu chuẩn VietGAP.

Diễn đàn tập trung thảo luận một số vấn đề lớn như thực trạng phát triển kinh tế tập thể ở nước ta hiện nay. Đồng thời, nêu lên những đề xuất, kiến nghị về cơ chế, chính sách nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể trong nông nghiệp; vai trò của Hội Nông dân Việt Nam, giai cấp nông dân trong tham gia tuyên truyền, vận động, hướng dẫn thành lập HTX và xây dựng, phát triển các mô hình, chuỗi liên kết trong sản xuất, kinh doanh nông sản.

Đây cũng là cơ hội chia sẻ kinh nghiệm xây dựng mối liên kết giữa DN với các HTX, giữa nông dân với HTX, giữa hợp tác xã với DN trong việc tạo chuỗi liên kết đa giá trị, bền vững trong sản xuất, kinh doanh và tiêu thụ nông sản. Thảo luận về vấn đề ứng dụng chuyển đổi số vào sản xuất, kinh doanh, vào các HTX, tổ hợp tác phục vụ sản xuất, xuất khẩu nông sản.

H.Thủy