TS.BS.Nguyễn Xuân Cảnh, Trưởng khoa Y học hạt nhân BV Chợ Rẫy, đơn vị này đã ghi hình PET/CT (Positron Emission Tomography and Computed Tomography- chụp cắt lớp phát xạ Positron) với 2 loại thuốc phóng xạ mới: Galium-68 PSMA (Ga-68 PSMA) trong ung thư tuyến tiền liệt; Galium-68 Dotatate (Ga-68 Dotatate) trong u thần kinh nội tiết giúp chẩn đoán và theo dõi điều trị bệnh.
Theo chuyên gia, trên thế giới 2 loại thuốc phóng xạ này đang được sử dụng rộng rãi cho người bệnh. Tại Hoa Kỳ, Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) đã chấp thuận vào năm 2020 với thuốc Ga-68 PSMA; vào năm 2016 với thuốc Ga-68 Dotatate. Song, không phải quốc gia nào cũng có thể sản xuất được Ga-68 PSMA và Ga-68 Dotatate. Do đó, lâu nay người bệnh ở Việt Nam có nhu cầu chụp PET/CT với 2 loại thuốc này, thường phải ra nước ngoài thực hiện.
Các chuyên gia đang thực hiện kỹ thuật mới
Sau thời gian dài chuẩn bị, ngày 7/11/2023, khoa Y học hạt nhân BV Chợ Rẫy là đơn vị đầu tiên tại Việt Nam pha chế thành công và đưa 2 loại thuốc Ga-68 PSMA và Ga-68 Dotatate vào sử dụng. Sau gần một tháng áp dụng ghi hình PET/CT với Ga-68 PSMA cho 12 trường hợp ung thư tuyến tiền liệt, PET/CT với Ga-68 Dotatate cho 9 trường hợp u thần kinh nội tiết, kết quả rất tích cực, hữu hiệu trong chẩn đoán và theo dõi điều trị bệnh.
“Chúng tôi đã thực hiện ghi hình PET/CT với thuốc F-18 FDG đánh giá chuyển hóa đường glucose trong nhiều loại bệnh ung thư từ năm 2009. Tuy nhiên do tế bào ung thư tuyến tiền liệt và tế bào u thần kinh nội tiết thường ít sử dụng đường glucose nên hiển thị kết quả chẩn đoán không cao”- BS. Cảnh cho biết. Tế bào ung thư tuyến tiền liệt thường có biểu hiện kháng nguyên đặc hiệu trên màng tế bào PSMA (cao hơn 10-80 lần so với tế bào tuyến tiền liệt bình thường hoặc tăng sản lành tính) có đặc tính gắn kết tốt với thuốc Ga-68 PSMA và sẽ được phát hiện nhờ ghi hình PET/CT.
“Còn đối với u thần kinh nội tiết thì tế bào u biểu hiện tăng thụ thể Somatostatin, và việc ghi hình PET/CT với thuốc Ga-68 Dotatate gắn kết vào thụ thể này, sẽ phát hiện rõ hơn những tổn thương nguyên phát và di căn. Từ đó, giúp bác sĩ lâm sàng có hướng chẩn đoán, phân chia giai đoạn, chọn lựa phương pháp điều trị và theo dõi kết quả điều trị”- BS.Cảnh lý giải thêm.
Có thể nói, với việc pha chế thành công 2 loại thuốc Ga-68 PSMA và Ga-68 Dotatate, khoa Y học hạt nhân BV Chợ Rẫy đã đem đến nhiều cơ hội cho người bệnh trong nước, giúp người bệnh có thể tiếp cận phương pháp kỹ thuật mới tiến trên thế giới, góp phần nâng cao chất lượng KCB, cũng như tiết kiệm nhiều chi phí cho bệnh nhân.
Thanh Giang
