Các bác sĩ Khoa Phẫu thuật tim trẻ em (Trung tâm Tim mạch, BV E) vừa tiến hành can thiệp đặt máy tạo nhịp cấp cứu cho một em bé mới được 40 ngày tuổi bị mắc tim bẩm sinh block nhĩ thất, thông liên nhĩ, suy tim nặng. Ca phẫu thuật được thực hiện hoàn toàn miễn phí trong chương trình “Trái tim cho em”, hỗ trợ các bệnh nhân có hoàn cảnh khó khăn.

Anh Phạm Văn Phương (24 tuổi, khu Cốc, thị trấn Hồi Xuân, huyện Quan Hoá, Thanh Hoá)- bố bệnh nhi chia sẻ, hoàn cảnh gia đình anh rất khó khăn, cả hai vợ chồng đều làm thợ hồ, nhưng không may người vợ lại bị tai nạn lao động gãy chân, phải nghỉ việc nhiều tháng nay, nên thu nhập cả gia đình trông chờ vào người chồng với mức lương chỉ vỏn vẹn 7 triệu đồng.

Trong quá trình người vợ mang thai ở tuần thứ 28, trong lần siêu âm, các bác sĩ đã nghi ngờ thai nhi có dấu hiệu bất thường. Hai vợ chồng gom góp toàn bộ số tiền dành dụm lên BV Phụ sản Trung ương khám tầm soát thai kỳ. Tại đây, các bác sĩ chẩn đoán thai nhi mắc tim bẩm sinh.

Hai vợ chồng không hiểu hết về căn bệnh này nên xin đình chỉ thai nghén. Tuy nhiên, các bác sĩ giải thích rằng, với sự tiến bộ của y học hiện nay, căn bệnh tim bẩm sinh của con có thể chữa trị được sau khi sinh ra. Thời khắc bé chào đời cũng là thời khắc sinh tử, khi người mẹ phải chỉ định mổ, em bé nhẹ cân, tím tái, hơi thở thoi thóp… và cần được hồi sức ngay sau khi sinh. Các bác sĩ đã khuyên gia đình đưa con lên Hà Nội điều trị, nhưng do gia đình không có điều kiện nên đã “xin” con về, hy vọng mong manh về một kỳ tích khác…

BS.Nguyễn Bá Phong- Khoa Phẫu thuật tim trẻ em vẫn lưu giữ ấn tượng lần gặp anh Phương tại BVĐK khu vực Ngọc Lặc (Thanh Hoá) vào ngày 27/8/2023 vừa qua. Đôi vợ chồng vóc người gầy gò, người vợ bước chân tập tễnh (do tai nạn lao động) bế theo một em bé mới vài chục ngày tuổi nhưng nhẹ cân, tím tái và hơi thở yếu ớt tìm đến BV.

Anh Phạm Văn Phương lúc đó kể với BS.Phong rằng, gia đình ở cách huyện Ngọc Lặc 70 cây số, đi lại khó khăn, nhưng nghe tin có đoàn công tác của Trung tâm Tim mạch (BV E) về khám sàng lọc tim bẩm sinh cho trẻ em, nên vợ chồng anh “khăn gói” ôm con lên đây tìm cơ hội sống cho con.

Thông qua chương trình “Trái tim cho em”, các bác sĩ Trung tâm Tim mạch (BV E) đã khám lại cho con với chẩn đoán bị dị tật tim bẩm sinh: Block nhĩ thất cấp III, nhịp tim chậm (trung bình 42 lần/phút), không đồng bộ. Trong khi bình thường tâm thất và tâm nhĩ của trẻ sơ sinh đập cùng một nhịp và dao động từ 120-160 lần/phút. Do đó, các bác sĩ đánh giá đây là tình trạng đặc biệt cần được can thiệp đặt máy tạo nhịp cấp cứu càng sớm càng tốt.

Ngay lập tức, gia đình anh Phương được theo đoàn công tác của Trung tâm Tim mạch (BV E) về Hà Nội để được can thiệp luôn, mặc dù gia đình không có kinh phí cho ca can thiệp này. BS.Nguyễn Bá Phong- người trực tiếp thực hiện ca can thiệp cho hay, trước khi tiến hành phẫu thuật, các bác sĩ phải tiến hành hội chẩn, siêu âm để đánh giá các cấu trúc tổn thương trong tim, và hội chẩn lên phương án mổ đặt máy tạo nhịp vĩnh viễn cho bé. Do bé bị thông liên nhĩ kích thước lớn, nên các bác sĩ sẽ phẫu thuật “vá” thông liên nhĩ sau khi nhịp tim con ổn định...

Do cơ thể của bé còn quá nhỏ (3,2kg) lại trong tình trạng suy tim nặng, buồng tim trái giãn lớn và lõm ngực bẩm sinh, nên các bác sĩ phải hội chẩn và tính toán rất cẩn thận, chi tiết. Theo đó, ngay khi mở lồng ngực bộc lộ được quả tim, một điện cực tạo nhịp nhanh chóng được đặt vào bề mặt tim của bé và kích thích quả tim đập trở lại trong sự vui sướng thầm lặng của cả kíp phẫu thuật. Bước tiếp theo, các bác sĩ nhẹ nhàng, thận trọng bóc tách thành bụng mỏng như bản giấy để tạo một ổ chứa vừa đủ máy tạo nhịp.

Như vậy, qua một đường mổ ở dưới nách bên trái (không cần cưa xương ức như phương pháp mổ kinh điển), ê-kip phẫu thuật đã thực hiện được cả hai việc là đặt điện cực vào tim cho bé và cấy máy vào tổ chức thành bụng. Kết quả, bé được phẫu thuật thành công với đường mổ rất đẹp. Sau 3 ngày thở máy tại Khoa Hồi sức Ngoại tim mạch, bé đã được rút bỏ máy thở, được nằm trong bàn tay chăm sóc của bố mẹ.

Theo tính toán, chi phí khám, can thiệp và phẫu thuật cho trẻ bị mắc tim bẩm sinh có thể từ vài chục triệu đồng đến vài trăm triệu đồng (tuỳ theo mức độ của bệnh), nên đối với nhiều gia đình ở nông thôn, miền núi là rất lớn. Vì thế, các bác sĩ mong muốn, ngoài chương trình “Trái tim cho em”, cần có thêm nhiều quỹ, nhiều tổ chức, nhà hảo tâm quan tâm để có thêm nhiều cơ hội "vá lành" nhiều trái tim khiếm khuyết của trẻ mắc tim bẩm sinh hơn nữa.

Thái An