Chiều 8/9, Đoàn giám sát “Việc triển khai các nghị quyết của Quốc hội về các Chương trình MTQG về xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025, giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, phát triển kinh tế- xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030” đã có buổi làm việc với Chính phủ về những vấn đề liên quan.

Trình bày Báo cáo kết quả giám sát, ông Nguyễn Lâm Thành- Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội cho biết, đây là lần đầu tiên Quốc hội tiến hành giám sát giữa kỳ và tiến hành đồng thời với 3 Chương trình MTQG. Do đó, Đoàn giám sát cần phải giải quyết nhiều nhiệm vụ, khối lượng công việc lớn, với cách tiếp cận và cách làm mới phù hợp.

Đoàn giám sát của Quốc hội làm việc với Chính phủ

Chính vì vậy, việc xác định nội dung trọng tâm là giám sát, đánh giá tiến trình chính sách và công tác chỉ đạo, điều hành, tổ chức thực hiện là hướng đi đúng, nhất là trong bối cảnh các Chương trình MTQG đang bị chậm tiến độ theo mục tiêu, yêu cầu đề ra. Cụ thể, Đoàn giám sát chuẩn bị kỹ lưỡng từ xây dựng kế hoạch chi tiết, đề cương báo cáo, thành lập, phân công tổ giúp việc, các tổ công tác, các đoàn giám sát, tiến hành giám sát trực tiếp tại 11 bộ, ngành và 15 tỉnh đại diện cho các vùng, miền và mức độ thụ hưởng từ các Chương trình.

Kết quả, tính đến 30/6/2023, cả nước có 73,65% số xã đạt chuẩn nông thôn mới; tỷ lệ hộ nghèo cả nước năm 2022 giảm 1,17%, vùng DTTS và miền núi giảm 3,4%- đạt và vượt mục tiêu Nghị quyết của Quốc hội giao; tín dụng chính sách xã hội có vai trò quan trọng hỗ trợ hộ nghèo, cận nghèo và phát triển kinh tế-xã hội ở địa bàn các xã khó khăn và đặc biệt khó khăn...

Bên cạnh kết quả đạt được, Đoàn giám sát cũng chỉ rõ một số hạn chế, bất cập trong triển khai thực hiện 3 Chương trình MTQG như: Kết quả xây dựng nông thôn mới chưa có chiều sâu, thiếu bền vững; nợ, hụt tiêu chí xây dựng nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu theo bộ tiêu chí mới, nhất là ở địa bàn khó khăn; giảm nghèo chưa đạt được mục tiêu đa chiều, bao trùm, bền vững, chưa hạn chế được tái nghèo, phát sinh nghèo, nhất là vùng đồng bào DTTS và miền núi.

Cùng với đó, Chính phủ và các bộ, ngành liên quan còn hạn chế trong quản lý và tổ chức thực hiện các Chương trình, nhất là việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật thuộc thẩm quyền quản lý, hướng dẫn, thực hiện dự án, tiểu dự án, chính sách. Các văn bản chính ban hành chậm, số lượng văn bản ban hành quá nhiều với khoảng 120 văn bản của Trung ương và 40 văn bản của địa phương. Công tác phối hợp giữa các bộ, ngành ở Trung ương và địa phương còn có hạn chế, chưa thực sự phát huy chức năng, nhiệm vụ và hiệu quả hoạt động của cơ chế "1 BCĐ chung 3 Chương trình MTQG". Còn có sự trùng lắp về đối tượng, phạm vi, địa bàn, nội dung thực hiện ở cả 3 Chương trình MTQG...

Phát biểu tại buổi làm việc, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang cơ bản đồng tình với nội dung trong Báo cáo của Đoàn giám sát; đồng thời cho rằng, nếu muốn đạt mục tiêu mà các Chương trình MTQG đề ra vào năm 2025, thì phải nỗ lực, đầu tư rất nhiều công sức. Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang cũng giải trình, làm rõ một số khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện 3 Chương trình MTQG của các bộ, ngành, địa phương, nhất là số lượng văn bản ban hành quá nhiều và chậm ban hành. Đặc biệt, Phó Thủ tướng cũng thừa nhận trách nhiệm về các hạn chế, bất cập mà Đoàn giám sát đã nêu như khái niệm “lồng ghép” còn nhiều vấn đề, việc phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương cũng như năng lực cán bộ còn hạn chế…

Đồng tình với dự thảo Báo cáo của Đoàn giám sát, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh cho biết, các nội dung trong Báo cáo đánh giá khách quan, đầy đủ; cũng như làm rõ nét hơn vai trò của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong 3 Chương trình MTQG. Theo đó, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ- Trưởng BCĐ Trung ương các Chương trình MTQG và các bộ, ngành đã chỉ đạo rất quyết liệt. Đáng chú ý, 3 Chương trình MTQG là nội dung chuyên đề được đưa vào các phiên họp của Chính phủ. Thủ tướng Chính phủ cũng ban hành rất nhiều công điện, chỉ đạo trực tiếp. Trên tinh thần đó, các bộ, ngành phối hợp với các địa phương nên đến nay cơ bản tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc…

Kết luận buổi làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nêu rõ, buổi làm việc đã đạt kết quả tốt đẹp, cơ bản thống nhất được các nhận định, đánh giá mà Đoàn giám sát nêu. Đoàn giám sát cũng sẽ tiếp thu toàn bộ ý kiến của các bộ, ngành, đặc biệt là ý kiến của Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang để hoàn chỉnh Báo cáo với tinh thần đồng hành, chia sẻ với Chính phủ, bởi đây là việc chung của đất nước, chứ không phải của riêng ai và “giám sát không phải để đổ thừa qua lại”.

Vũ Thu