Các loại biệt dược gồm 2 thành phần Paracetamol và Ibuprofen có tác dụng giảm đau nhanh, nên được nhiều người ưa dùng khi bị các chứng đau cấp.

Dạng thuốc phối hợp Paracetamol và Ibuprofen được sử dụng phổ biến ở cả 4 cấp BV và có rất nhiều tên thương mại khác nhau. Tuy nhiên, do dạng bào chế Paracetamol đơn chất và Ibuprofen đơn chất rất rẻ, nên khi phối hợp 2 thành phần trong một viên thuốc thì giá thuốc tăng lên nhiều.

Hiện nay, thuốc này chủ yếu bán qua kênh OTC, có nghĩa là bán tại nhà thuốc không cần có chỉ định của thầy thuốc. Trong thực tế, người dân có thể tự do mua loại thuốc này với số lượng không hạn chế mà không cần đơn. Chính vì thế, nó dễ bị lạm dụng và nhiều người đã bị những phản ứng có hại rất nặng khi dùng loại thuốc này kéo dài.

Thuốc kết hợp tác động giảm đau, kháng viêm của Ibuprofen và tính chất giảm đau của Paracetamol. Tác dụng giảm đau và kháng viêm do ức chế sự tổng hợp hay sự phóng thích Prostaglandin bởi Ibuprofen. Việc phối hợp với Paracetamol, tác động giảm đau đạt được tối đa. Nó không có tính chất kích thích như các Adrenocorticoid hay Glucocorticoid.

Nó có tác dụng giảm các cơn đau cơ xương nhẹ đến trung bình như: Đau cổ, đau vai, đau lưng, căng cơ bắp tay hoặc bắp chân, cứng cơ cổ, viêm khớp, thấp khớp, viêm bao hoạt dịch, bong gân, viêm gân, giảm nhức đầu vì căng thẳng tinh thần, đau bụng kinh, nhức răng, đau sau nhổ răng và tiểu phẫu.

Chống chỉ định cho bệnh nhân dị ứng với Paracetamol, Ibuprofen, Aspirin, các kháng viêm không Steroid khác; loét tiêu hóa tiến triển; bệnh tim, gan, thận; hen hoặc co thắt phế quản; rối loạn chảy máu.

Cảnh báo dị ứng: Ibuprofen có thể gây ra phản ứng dị ứng nặng, đặc biệt ở những người dị ứng Aspirin. Nếu bị dị ứng, ngưng dùng thuốc và đi khám bác sĩ ngay.

Cảnh báo xuất huyết dạ dày: Thuốc có chứa thuốc kháng viêm không Steroid, có thể gây xuất huyết dạ dày nghiêm trọng. Nếu bị khó chịu ở dạ dày, nên uống thuốc cùng với thức ăn hoặc sữa.

Cảnh báo về gan: Thuốc có chứa Paracetamol. Do đó, tổn thương gan nặng có thể xảy ra nếu uống nhiều hơn 4g Paracetamol trong 24 giờ- bởi đây là liều dùng hằng ngày tối đa. Đặc biệt, do Paracetamol có rất nhiều tên biệt dược và có mặt trong nhiều loại thuốc cảm, thuốc giảm đau hạ sốt khác, nên nếu người bệnh uống chung với các thuốc khác có chứa Paracetamol (tên khác là Acetaminophen), sẽ gây ngộ độc cho gan rất nguy hiểm. Nếu người bệnh có tiền sử nghiện rượu mà lạm dụng thuốc này sẽ rất nguy hiểm đến tính mạng do gan bị nhiễm độc.

Thuốc kết hợp 2 thành phần là Paracetamol và Ibuprofen ở liều điều trị hợp lý sẽ cho hiệu quả giảm đau cao hơn. Thuốc được chỉ định giảm đau kháng viêm trong các trường hợp: đĐau cơ, đau khớp do chấn thương, thấp khớp, viêm thần kinh (đau lưng, vẹo cổ, bong gân, căng cơ quá mức...), điều trị nhức đầu, cảm sốt, đau răng, đau bụng kinh... do có có thể giảm cơn đau nhanh chóng, được người bệnh ưa dùng.

Tuy nhiên, cần chú ý đến những tác dụng không mong muốn của thuốc gây ra. Hay gặp nhất là tác dụng phụ về đường tiêu hóa. Có tới 5-15% người bệnh dùng Ibuprofen gặp hiện tượng này: Trướng bụng, đau bụng, buồn nôn, nôn, nặng hơn là làm loét dạ dày tiến triển, chảy máu dạ dày, ruột...
Vì vậy, những người bị loét dạ dày tiến triển, mẫn cảm với một trong các thành phần của thuốc, suy gan, suy thận nặng không được dùng. Ngoài ra, thuốc có thể gây rối loạn thần kinh (nhức đầu, chóng mặt), dị ứng ở da (nổi mẩn, ngứa), phù, rối loạn thị giác (nhìn mờ, rối loạn màu) và giảm thị lực do ngộ độc thuốc...

Người bệnh bị suy tim, suy gan, suy thận, bệnh nhân đang dùng thuốc lợi tiểu, và đặc biệt là người già khi dùng các loại thuốc giảm đau phối hợp 2 thành phần như trên cần theo dõi thật kỹ sự bài tiết nước tiểu và chức năng thận. Với những người điều khiển phương tiện giao thông và sử dụng máy móc, cần lưu ý về nguy cơ bị chóng mặt khi dùng thuốc.

Tuyệt đối không dùng loại thuốc giảm đau này trong quý 3 của thai kỳ (vì nguy cơ nhiễm độc thai) và vào cuối thai kỳ (vì nguy cơ gây xuất huyết ở mẹ và con do tác dụng ức chế chức năng tiểu cầu của Ibuprofen, làm tăng nguy cơ chảy máu). Nếu người bệnh thấy nhìn mờ, giảm thị lực hoặc rối loạn về cảm nhận màu sắc thì phải ngừng dùng thuốc. Để tránh những rối loạn về tiêu hóa, nên uống thuốc vào lúc no và uống với một cốc nước to (khoảng 200-250 ml).

Cần đặc biệt chú ý đây là một loại thuốc thường dùng để điều trị đau cấp tính, chỉ nên dùng trong thời gian ngắn mà không nên kéo dài. Nếu lạm dụng thuốc trong thời gian dài sẽ rất dễ mắc các tai biến nguy hại tới sức khỏe. Vì bản chất của thuốc chính là Paracetamon, dùng với liều lượng nhiều và thường xuyên sẽ dẫn đến tổn thương gan do tăng men gan, khiến bạn dễ mắc các virus viêm gan và thường xuyên bị rối loạn tiêu hóa.

Người dân không nên tự ý dùng thuốc này nếu không có chỉ định. Nếu bị đau do các nguyên nhân kể trên, chỉ dùng thuốc trong một thời gian ngắn với liều lượng ghi trong bao bì của thuốc. Tuyệt đối không dùng liên tục kéo dài, vì để giảm đau bền vững phải điều trị tận gốc căn nguyên của bệnh.

ThS.Lê Quốc Thịnh