Người có thu nhập bình quân đầu người/tháng dưới 2,25 triệu đồng ở khu vực nông thôn; dưới 3 triệu đồng ở khu vực thành thị được xác định là người có thu nhập thấp… Đây là nội dung Dự thảo Nghị định Sửa đổi, bổ sung Nghị định số 07/2021/NĐ-CP của Chính phủ quy định chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021-2025 đang được Bộ LĐ-TB&XH xây dựng.

Theo Bộ LĐ-TB&XH, ngày 18/1/2022, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 90/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình Mục tiêu Quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, Chương trình đã xác định nguồn vốn cho cả giai đoạn 2021- 2025 và hằng năm để hỗ trợ đào tạo nghề cho các đối tượng, trong đó có đối tượng là NLĐ có thu nhập thấp. Tuy nhiên, hiện nay, đối tượng NLĐ có thu nhập thấp chưa có văn bản xác định cụ thể nên 48 địa phương đã được phân bổ kinh phí từ Chương trình nhưng không thể thực hiện hỗ trợ đào tạo nghề.

Theo báo cáo của 73 cơ quan Bộ, ngành, địa phương, tính đến ngày 30/6/2024, có khoảng 167.980 lượt NLĐ thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo được hỗ trợ đào tạo kỹ năng nghề. Riêng đối tượng NLĐ có thu nhập thấp chưa được hỗ trợ triển khai do chưa có văn bản xác định cụ thể. Vì vậy, Bộ LĐ-TB&XH cho rằng, việc xác định NLĐ có thu nhập thấp để có căn cứ, cơ sở thực hiện hỗ trợ đào tạo nghề cho đối tượng này là hết sức cần thiết. Bên cạnh đó, có 29 địa phương có văn bản kiến nghị; nhiều địa phương phản ánh, kiến nghị, Đoàn Giám sát tối cao của Quốc hội, Ủy ban Xã hội của Quốc hội cũng đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ xác định cụ thể về đối tượng NLĐ có thu nhập thấp để các địa phương có căn cứ, cơ sở triển khai thực hiện hỗ trợ đào tạo nghề cho đối tượng này.

Tại Dự thảo, Bộ LĐ-TB&XH đề xuất bổ sung điểm c1 vào khoản 2 Điều 3 Nghị định số 07/2021/NĐ-CP quy định về tiêu chí xác định NLĐ có thu nhập thấp thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững gia đoạn 2021-2025. Cụ thể, NLĐ không thuộc hộ nghèo và hộ cận nghèo được xác định là NLĐ có thu nhập thấp khi thuộc hộ gia đình: Khu vực nông thôn (có thu nhập bình quân đầu người/tháng dưới 2,25 triệu đồng; khu vực thành thị có thu nhập bình quân đầu người/tháng dưới 3 triệu đồng).

Báo cáo của Tổng cục Thống kê về kết quả khảo sát mức sống dân cư năm 2023 cho thấy, thu nhập bình quân ở khu vực nông thôn là 4,17 triệu đồng/người/tháng; thu nhập bình quân ở khu vực thành thị là 6,26 triệu đồng/người/tháng. Mức chuẩn thu nhập bình quân đầu người của hộ để làm căn cứ xác định NLĐ có thu nhập thấp dự kiến của chính sách chỉ bằng 48- 54% mức thu nhập bình quân năm 2023. Còn kết quả sơ bộ khảo sát mức sống dân cư năm 2024 của Tổng cục Thống kê cũng cho thấy, thu nhập bình quân đầu người một tháng trong kỳ 9 tháng năm nay ước đạt gần 5,4 triệu đồng/người/tháng, trong đó thành thị đạt gần 6,7 triệu đồng/người/tháng và nông thôn là gần 4,7 triệu đồng/người/tháng. So với năm 2023, thu nhập bình quân đầu người một tháng năm 2024 tăng 7,8%- cao hơn mức tăng thu nhập năm 2023 so với 2022 (tăng 6,2%).

Bên cạnh đó, dự thảo cũng bổ sung quy định giao cho các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tổ chức rà soát, xác định NLĐ có thu nhập thấp theo quy trình xác định hộ làm nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp và diêm nghiệp có mức sống trung bình giai đoạn 2022- 2025 và thực hiện hỗ trợ đào tạo nghề từ Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 trong khả năng bố trí ngân sách Trung ương và địa phương. Việc này bảo đảm đúng mục tiêu, tiết kiệm hiệu quả theo đúng quy định. Quy định này sẽ đảm bảo việc hỗ trợ đào tạo nghề cho các đối tượng thuộc Chương trình mà không làm phát sinh thêm ngân sách đã được phê duyệt. Tiêu chí xác định NLĐ có thu nhập thấp chỉ áp dụng đối với Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021- 2025.

Quy trình rà soát, xác định NLĐ có thu nhập thấp áp dụng theo quy trình xác định hộ làm nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp và diêm nghiệp có mức sống trung bình giai đoạn 2022- 2025. Cùng với đó, tổ chức rà soát, xác định NLĐ có thu nhập thấp và thực hiện hỗ trợ đào tạo nghề được áp dụng từ năm 2024 cho đến hết năm 2025, thời điểm Chương trình Mục tiêu Quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021- 2025 kết thúc, không áp dụng các tiêu chí này để thực hiện hỗ trợ cho các năm từ 2021 đến năm 2023.

Bộ LĐ-TB&XH dự kiến, đề xuất trên nếu được thông qua sẽ góp phần thực hiện mục tiêu hỗ trợ đào tạo nghề trình độ sơ cấp và dưới 3 tháng cho khoảng 1 triệu NLĐ thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo, NLĐ có thu nhập thấp phục vụ phát triển kinh tế- xã hội của vùng, địa phương.

Theo ông Lê Văn Thanh- Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH, việc xác định đối tượng hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo đã có căn cứ rõ ràng nhưng vẫn chưa có khái niệm cụ thể để xác định thế nào là “NLĐ có thu nhập thấp”. Sau khi triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, Bộ LĐ-TB&XH cũng ghi nhận phản ánh của các địa phương, ngay sau đó, Bộ đã đề xuất đưa vào Nghị quyết của Chính phủ, trong đó làm rõ “NLĐ có thu nhập thấp” là NLĐ có thu nhập trung bình trong lĩnh vực nông, lâm, ngư, diêm nghiệp (theo quy định tại Nghị định số 07/2021/NĐ-CP của Chính phủ quy định chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021-2025).

Tuy nhiên, sau khi lấy ý kiến một số cơ quan, có ý kiến cho rằng, không thể quy định vấn đề này trong Nghị quyết của Chính phủ, mà cần sửa Quyết định số 90 hoặc sửa đổi bằng một nghị định khác. “Vì vậy, Chính phủ đã yêu cầu sửa Nghị định số 07/2021/NĐ-CP của Chính phủ quy định chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021-2025 theo thủ tục rút gọn. Qua khảo sát thực tế, đối tượng NLĐ có thu nhập thấp chưa được đào tạo nghề không nhiều. Khi sửa đổi Nghị định số 07 sẽ bao quát hết các đối tượng hỗ trợ đào tạo nghề thuộc Chương trình Mục tiêu Quốc gia giảm nghèo bền vững”- ông Thanh thông tin.

Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 07/2021/NĐ-CP quy định chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021-2025 (bổ sung quy định tiêu chí xác định NLĐ có thu nhập thấp) dự kiến trình Chính phủ vào Quý I/2025.

Nguyệt Hà