Người dân ở thủ đô New Delhi gần như "nghẹt thở" mấy ngày qua vì khói độc tỏa ra từ đám cháy ở bãi rác Ghazipur- còn được biết đến với tên gọi "đỉnh Everest rác" của Ấn Độ.

Đây là vụ cháy bãi rác mới nhất trong loạt vụ việc tương tự ở New Delhi mà chính quyền đã và đang cố gắng kiểm soát từ nhiều năm qua. Lửa bùng lên tại nhiều điểm thuộc bãi rác Ghazipur từ hôm 21/4 đã khiến nhiệt độ tăng lên và tạo ra các làn khói độc hại dày đặc cùng khí thải methane. Tình trạng này càng làm nghiêm trọng thêm những thách thức về khí hậu mà Ấn Độ đang phải đối mặt. 

Truyền thông địa phương đưa tin, ít nhất 8 đội cứu hộ đã được điều động đến hiện trường để dập lửa với sự trợ giúp của 5 máy xúc. Đến ngày 23/4, phần lớn hỏa hoạn tại bãi rác Ghazipur đã được dập tắt nhưng người dân sinh sống gần đó cho biết họ bị các vấn đề về đường hô hấp và mắt do phải chịu không khí bị ô nhiễm kéo dài. Các nhà chức trách chưa xác định được nguyên nhân hỏa hoạn, nhưng theo Phó Thị trưởng New Delhi Aaley Mohammad Iqbal, vụ cháy có thể do thời tiết nóng và khô hanh. Các vụ việc tương tự trước đó thường xảy ra do khí dễ cháy sản sinh từ quá trình phân hủy rác.

Hàng năm, các bãi rác ở Delhi thường bốc cháy khi nồng độ thủy ngân tăng cao vào mùa hè nắng như thiêu đốt. Rác thải phân hủy càng làm tăng lượng khí thải methane, khiến bầu không khí ở Ấn Độ càng nóng hơn.

Methane là loại khí nhà kính phổ biến thứ hai sau CO2 nhưng là tác nhân mạnh mẽ hơn gây ra khủng hoảng khí hậu vì giữ nhiều nhiệt hơn. Theo GHGSat, cơ quan giám sát khí thải qua vệ tinh, khí methane thải ra từ các bãi rác ở Ấn Độ nhiều hơn bất kỳ quốc gia nào khác.

Năm ngoái, Trung tâm Khoa học và Môi trường - tổ chức nghiên cứu phi lợi nhuận ở New Delhi- công bố báo cáo cho thấy núi rác ở Ghazipur chỉ là một trong khoảng 3.000 bãi rác ở Ấn Độ tràn ngập đồ thải đang phân hủy và tạo ra khí độc hại.

Theo tổ chức phi lợi nhuận Sáng kiến Không khí sạch toàn cầu, việc tiếp xúc với khí methane có thể làm trầm trọng thêm các bệnh về phổi, gây hen suyễn và tăng nguy cơ đột quỵ. Khí thải methane không phải là mối nguy hiểm duy nhất xuất phát từ các bãi rác thải. Trong nhiều năm qua, chất độc thấm vào lòng đất và gây ô nhiễm nguồn nước cho hàng nghìn người sống gần đó.

Bãi rác Ghazipur đi vào hoạt động từ năm 1984, là bãi rác lâu năm nhất ở thủ đô của Ấn Độ, trải rộng trên khoảng 300.00 m2. Kể từ khi đạt công suất tối đa vào năm 2002, bãi rác cao tới 65m này đã bị coi là một mối đe dọa về môi trường do khí metan và các loại khí độc hại khác, gây ra các bệnh về hô hấp và các vấn đề sức khỏe cho những người sống gần đó.

Theo báo cáo của giới chức địa phương công bố tháng 7/2022, mỗi ngày có hơn 2.300 tấn chất thải rắn được đưa đến bãi rác Ghazipur. Nhà chức trách triển khai thiết bị bay không người lái để theo dõi các núi rác cứ mỗi ba tháng một lần, và đang thử nghiệm các biện pháp để thu giữ khí methane.

Ngọc Tuấn