Đối mặt với nhiều thách thức từ những yếu tố tác động không mấy tích cực, tuy nhiên, trong năm 2023, toàn ngành BHXH Việt Nam đã nỗ lực, cố gắng đảm bảo vững bền các “trụ cột an sinh” của đất nước. Những nền tảng quan trọng cũng đã và đang tiếp tục được Ngành kiến tạo mạnh mẽ, sẵn sàng cho những thách thức mới trong năm 2024.

Vững vàng vượt khó

Bước vào năm 2023, nền kinh tế trong nước cũng như toàn cầu được kỳ vọng khởi sắc nhiều hơn sau khoảng thời gian bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19. Tuy nhiên, những diễn biến bất ngờ của tình hình địa chính trị thế giới như “dội gáo nước lạnh” đến nỗ lực của nhiều quốc gia. Trong bối cảnh đó, các DN của Việt Nam phải chịu nhiều sức ép như: Giá nguyên nhiên liệu, chi phí kho bãi, vận chuyển tăng cao; xảy ra tình trạng thiếu đơn hàng ở một vài thời điểm, dẫn đến xu hướng phải thu hẹp sản xuất, cắt giảm lao động…

Năm 2024, toàn Ngành tiếp tục đồng lòng vượt qua khó khăn, hoàn thành toàn diện các chỉ tiêu, nhiệm vụ được giao

Vì vậy, việc thực hiện chính sách, pháp luật BHXH, BHYT cũng phải đối mặt với nhiều áp lực. Cụ thể: Số người tham gia BHXH bắt buộc giảm sâu; tình trạng thiếu việc làm dẫn đến tình trạng nhiều NLĐ rút BHXH một lần; đời sống, thu nhập của người dân thiếu ổn định, nên khó vận động tham gia BHXH tự nguyện; gia tăng tình trạng chậm đóng, trốn đóng BHXH, BHYT…

Lường trước khó khăn, toàn Ngành đã nêu cao tinh thần chủ động, nỗ lực vượt khó để cố gắng thực hiện các chỉ tiêu, nhiệm vụ được giao. Ước tính, hết năm 2023, cả nước có trên 18,25 triệu người tham gia BHXH, tương ứng 39,25% lực lượng lao động trong độ tuổi; trên 93,3 triệu người tham gia BHYT, chiếm tỷ lệ bao phủ 93,35% dân số; thu BHXH, BHYT ước đạt chỉ tiêu, kế hoạch Chính phủ giao. Toàn Ngành cũng giải quyết cho 95.670 người hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng; 8,84 triệu lượt người hưởng chế độ ốm đau, thai sản, DS-PHSK; trên 1 triệu người hưởng các chế độ BH thất nghiệp; khoảng 174 triệu lượt người được quỹ BHYT thanh toán chi phí KCB BHYT.

Các quy định mới được Ngành thực hiện với tinh thần khẩn trương, trách nhiệm để quyền lợi đến với người dân một cách nhanh nhất. Đơn cử, thực hiện Nghị định số 42/2023/NĐ-CP, toàn Ngành đã giải quyết cho trên 3,3 triệu người được nhận đầy đủ lương hưu, chế độ BHXH hằng tháng theo mức mới ngay từ ngày 14/8/2023- ngày đầu tiên Nghị định có hiệu lực thi hành. Đồng thời, cơ quan BHXH các địa phương đã công khai, minh bạch, ghi rõ số tiền được hưởng để người thụ hưởng biết được phần tăng thêm (của cả tháng 7 và tháng 8/2023).

Hay như với Nghị định số 75/2023/NĐ-CP, BHXH Việt Nam đã chỉ đạo toàn hệ thống nhanh chóng triển khai, đảm bảo người dân tiếp cận, thụ hưởng các quyền lợi BHYT mới. Theo đó, nhiều người dân đã được cấp, đổi mã thẻ, mã quyền lợi BHYT kịp thời; nhiều người được hỗ trợ đóng BHYT từ NSNN ngay từ thời điểm Nghị định này có hiệu lực.

Tiếp tục xây dựng nền tảng vững

Nhìn lại năm 2023 cho thấy, những chỉ tiêu, nhiệm vụ đã được thực hiện và hoàn thành ở mức cao nhất có thể. Đặc biệt, dấu ấn kiến tạo, xây dựng nền tảng vững chắc hơn cho công tác tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật BHXH, BHYT năm 2024 và các năm tiếp theo cũng rất đáng ghi nhận. Tiêu biểu là hệ thống quản trị, CCHC của Ngành tiếp tục được hiện đại hóa mạnh mẽ theo xu hướng ứng dụng CNTT, chuyển đổi số, đem đến nhiều tiện ích mới cho DN, người dân.

Toàn Ngành tiếp tục đẩy mạnh thực hiện mục tiêu BHXH, BHYT toàn dân

Cụ thể, đến nay, hệ thống của BHXH Việt Nam đã xác thực hơn 95 triệu thông tin nhân khẩu trong CSDL do BHXH Việt Nam quản lý, trong đó có 86,6 triệu người đang tham gia và hưởng BHXH, BHYT. Đồng thời, 100% cơ sở KCB BHYT đã triển khai KCB bằng CCCD gắn chip, với hơn 55 triệu lượt tra cứu thông tin thẻ BHYT bằng số ĐDCN/CCCD thành công phục vụ làm thủ tục KCB BHYT.

Bên cạnh đó, BHXH Việt Nam cũng tiếp tục tái cấu trúc quy trình nghiệp vụ, triển khai tích hợp, cung cấp DVC theo hướng trực tuyến. Đồng thời, đang tích cực nghiên cứu thử nghiệm thêm các giải pháp định danh, xác thực trên nền tảng thẻ CCCD gắn chip để triển khai xác thực sinh trắc trên CCCD gắn chip tại bộ phận “Một cửa” của các cơ quan BHXH trên toàn quốc (hiện đã triển khai thí điểm tích hợp công nghệ xác thực sinh trắc trong KCB BHYT tại Quảng Bình và Hà Nội, triển khai xác thực sinh trắc trong tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả giải quyết TTHC tại bộ phận “Một cửa” của BHXH tỉnh Bình Dương và BHXH quận Đống Đa (Hà Nội). Đây là cơ sở quan trọng để Ngành tiếp tục nâng cao chất lượng quản trị, phục vụ tốt hơn quyền lợi BHXH, BHYT, đem đến thuận lợi khi thực hiện các TTHC cho cả DN, người dân, NLĐ.

Với mục tiêu phát triển BHXH, BHYT toàn dân, các bài học kinh nghiệm, những mô hình hay trong phát triển người tham gia năm 2023 cũng sẽ là nền tảng để BHXH các địa phương tiếp tục thực hiện và đạt chỉ tiêu được giao trong năm 2024. Trong đó, hoạt động của BCĐ thực hiện chính sách BHXH, BHYT các cấp, nhất là cấp xã đã từng bước đi vào ổn định, gắn với vai trò cấp ủy, chính quyền địa phương- sẽ là nguồn lực quan trọng cho mục tiêu phát triển BHXH, BHYT năm 2024.

Nhìn xa hơn, sự quan tâm chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ cũng như sự chủ động phối hợp của BHXH Việt Nam với các bộ, ngành trong quá trình nghiên cứu sửa đổi Luật BHXH, Luật BHYT cũng đang hứa hẹn đem đến những động lực mới, tạo sự đột phá trong công tác tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật BHXH, BHYT. Những điểm mới trong Dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) và Dự thảo Luật BHYT (sửa đổi) bước đầu ghi nhận sự đón nhận tích cực từ phía người dân, qua đó nâng cao hơn nữa niềm tin vào chủ trương, chính sách an sinh xã hội của Đảng, Nhà nước.

Với những nguồn lực quan trọng nói trên, ngành BHXH Việt Nam bước vào năm 2024 với niềm tin, khí thế mới, tiếp tục hướng tới những mục tiêu phát triển cao hơn, từng bước hoàn thành các mục tiêu cho cả giai đoạn 5 năm theo Nghị quyết phát triển kinh tế-xã hội của Đảng, Nhà nước về BHXH, BHYT. Có những thuận lợi, song cũng có không ít những khó khăn, thách thức, nhất là việc tiếp tục tăng số người tham gia BHXH, hạn chế nhận BHXH một lần, giữ vững và nâng cao tỷ lệ bao phủ BHYT, hay ngăn ngừa chậm đóng, trốn đóng BHXH, BHYT…

Trong bối cảnh đó, hơn bao giờ hết, toàn Ngành phải tiếp tục nêu cao tinh thần trách nhiệm, nỗ lực cố gắng ở từng mảng công tác, phát huy các bài học kinh nghiệm đã có, nhân rộng các mô hình hay; đồng thời linh hoạt, sáng tạo, sẵn sàng ứng phó trước các khó khăn, thách thức mới. Đúng như thông điệp đã nhiều lần được Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thế Mạnh nhấn mạnh, đó việc hoàn thành các chỉ tiêu phát triển BHXH, BHYT không chỉ là yêu cầu nhiệm vụ đặt ra theo kế hoạch từng năm, mà trên hết, đây còn là trách nhiệm bảo đảm an sinh cho cuộc sống của người dân, giữ vững hệ thống an sinh xã hội của đất nước.

Minh Đức