Nhiều ý kiến đại biểu ủng hộ việc cấm hành vi điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn để bảo vệ được nhiều tính mạng, sức khỏe, tài sản cho người cũng như bảo vệ nguồn lực cho xã hội.

Sáng 27/3, Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5 thảo luận về dự thảo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ (TTATGTĐB).

Tại báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật, Ủy ban TVQH đã chỉ đạo thiết kế 02 phương án về cấm hành vi điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn:  Phương án 1, quy định cấm hành vi điều khiển phương tiện tham gia GTĐB mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn (kế thừa theo quy định tại khoản 6 Điều 5 Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia năm 2019, áp dụng đối với tất cả các loại phương tiện giao thông đường bộ). Phương án 2, quy định như Luật GTĐB năm 2008 là cấm: “Điều khiển xe ô tô, máy kéo, xe máy chuyên dùng trên đường mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn. Điều khiển xe mô tô, xe gắn máy mà trong máu có nồng độ cồn vượt quá 50 miligam/100 mililít máu hoặc 0,25 miligam/1 lít khí thở”. Đồng thời, phải sửa đổi quy định liên quan tại khoản 6 Điều 5 Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia năm 2019.

Ủy ban TVQH nhất trí với đề xuất của Chính phủ và đề nghị các vị đại biểu lựa chọn Phương án 1 cho phép tiếp tục kế thừa quy định hiện hành về việc cấm hành vi điều khiển phương tiện tham gia GTĐB mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn để bảo vệ được nhiều tính mạng, sức khỏe, tài sản cho người dân, bảo vệ nguồn lực cho xã hội. Sau quá trình thực hiện, khi đã hình thành ý thức, văn hóa “đã uống rượu, bia không lái xe” sẽ tiến hành tổng kết quy định này để có đề xuất cho phù hợp.

ĐB Nguyễn Minh Tâm (Quảng Bình)

Ủng hộ phương án 1, song ĐB Nguyễn Minh Tâm (Quảng Bình) nêu rõ, thực tiễn việc sử dụng rượu, bia ở nước ta nó được xem là một nét văn hóa truyền thống, là thói quen của một bộ phận người dân; hơn nữa các hoạt động sản xuất, nhập khẩu, phân phối, cung ứng, tiêu thụ rượu, bia, cũng đã góp một phần không nhỏ trong nguồn thu NSNN; tạo việc làm, thu nhập cho một bộ phận NLĐ tại các cơ sở sản xuất, kinh doanh đồ uống có cồn. Việc quy định cấm tuyệt đối sử dụng rượu, bia khi tham gia giao thông sẽ làm giảm lớn mức tiêu thụ rượu, bia và có tác động nhất định đến đời sống văn hóa, nguồn thu của ngân sách và thu nhập của NLĐ. Do đó, để thuyết phục hơn đề nghị Chính phủ cần tiếp tục đánh giá tác động sâu hơn, toàn diện hơn đối với chính sách này.

Cân nhắc ưu, nhược điểm của các phương án, ĐB Nguyễn Đại Thắng (Hưng Yên) chọn phương án 1. Thời gian qua, lực lượng Cảnh sát giao thông trên cả nước đã tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm theo tinh thần nghiêm minh, không có vùng cấm, không có ngoại lệ đã góp phần quan trọng làm giảm tai nạn giao thông, giảm gây rối trật tự công cộng, góp phần giúp người dân giảm bớt nỗi lo khi tham gia giao thông. “Trong năm 2023, sau khi lực lượng chức năng tăng cường xử lý đối với người điều khiển phương tiện vi phạm nồng độ cồn, số vụ tai nạn giao thông liên quan đến sử dụng rượu, bia giảm 25% số vụ, 50% số người chết, 22% số người bị thương so với cùng kỳ năm 2022”- ĐB Thắng phân tích.

Cũng theo ĐB, việc quy định cấm tuyệt đối nồng độ cồn bảo đảm tính khả thi hơn so với quy định cho phép nồng độ cồn ở ngưỡng nhất định. Với quy định cấm tuyệt đối nồng độ cồn thì người dân không uống rượu, bia trước khi điều khiển phương tiện tham gia giao thông. Còn nếu quy định có ngưỡng nhất định thì chính người dân khó xác định uống bao nhiêu, uống thế nào cho thấp hơn ngưỡng đó. “Đã ngồi vào bàn uống thì làm sao xác định được thế nào là trong ngưỡng, thế nào là vượt ngưỡng?. Đồng thời, nếu đã cho uống thì lực lượng cảnh sát giao thông dù có tăng cường xử phạt đến đâu cũng chỉ có mức độ mà không thể xử lý hết được, dẫn đến nhiều vụ tai nạn giao thông sẽ có nguyên nhân từ rượu, bia. Cấm tuyệt đối nồng độ cồn là cần thiết, đáp ứng yêu cầu thực tiễn, quy định này có lợi cho chính người tham gia giao thông và gia đình mình”- ĐB khẳng định.

ĐB Lý Thị Lan (Hà Giang)

Nhất trí phương án 1, song để Luật đi vào cuộc sống và phù hợp với thực tiễn, ĐB Lý Thị Lan (Hà Giang) đề nghị cần rà soát, xem xét, cân nhắc về mức xử phạt, hình thức xử phạt cho phù hợp và phải có lộ trình theo thời gian để từng bước hình thành văn hoá “đã uống rượu bia, không lái xe” khi tham gia giao thông. Thực tế, uống rượu bia có liên quan đến yếu tố văn hóa vùng miền, địa phương như trong dịp tết, ở nông thôn người dân thường có thói quen đi từ chúc tết từ làng này sang làng kia và thường uống một chén rượu, cốc bia. “Chúng tôi mong muốn phải rà soát để có hình thức, mức xử phạt hợp lý và phải có lộ trình để người dân dần dần hình thành văn hoá khi tham gia giao thông, đáp ứng được yêu cầu thực hiện các quy định của pháp luật”-  ĐB Lan nói.

Nguyệt Hà