Một số NLĐ tại Công ty TNHH MTV TBO Vina (TP.Đà Nẵng) vừa phản ánh với phóng viên Tạp chí BHXH về việc Công ty còn nợ BHXH, BHYT gần 14 tỷ đồng và chủ DN đã “bặt vô âm tín” nhiều năm liền. Đáng nói, mặc dù Bộ LĐ-TB&XH và BHXH Việt Nam đã có văn bản hướng dẫn, nhưng đến nay NLĐ vẫn chưa nhận được trợ cấp BHXH. Vậy vụ việc này đang bị “tắc” ở chỗ nào?

BHXH TP.Đà Nẵng luôn chủ động vào cuộc

Công ty TNHH MTV TBO Vina là DN 100% vốn Hàn Quốc, ngành nghề chính là sản xuất hàng may mặc; địa chỉ tại Lô N, đường số 6, KCN Hòa Khánh, quận Liên Chiểu (thuê nhà xưởng của Công ty TNHH Daewon Đà Nẵng, dự án không thuê đất trong KCN và không có tài sản gắn liền trên đất). Công ty này được BQL các KCN-KCX TP.Đà Nẵng cấp GCN đầu tư số 322043000313 lần đầu ngày 18/7/2014, thay đổi lần thứ nhất ngày 13/10/2014; chủ sở hữu, người đại diện theo pháp luật của Công ty là ông Kim Sang Bong- sinh ngay 29/12/1960, Quốc tịch Hàn Quốc.

NLĐ tại Công ty TNHH MTV TBO Vina trong một lần đòi quyền lợi

Theo BHXH TP.Đà Nẵng, trong quá trình quản lý, BHXH Thành phố đã thực hiện nhiều biện pháp thu hồi nợ đối với Công ty. Cụ thể: Hằng tháng trực tiếp đôn đốc, đối chiếu, lập biên bản về số thu BHXH, BHYT, BH thất nghiệp phải đóng; thông báo bằng văn bản số phải đóng để yêu cầu Công ty chuyển tiền; tính lãi suất trên tổng số tiền chậm đóng BHXH, BH thất nghiệp 14,5%/năm (gấp 2 lần lãi suất đầu tư tăng trưởng quỹ).

Ngay từ khi Công ty bắt đầu có dấu hiệu chậm đóng BHXH, BHYT, BHXH TP.Đà Nẵng đã vào cuộc phối hợp với Thanh tra Sở LĐ-TB&XH tiến hành thanh tra việc chấp hành pháp luật BHXH và xử phạt vi phạm hành chính số tiền 40 triệu đồng. Ngày 18/11/2015, Giám đốc BHXH TP.Đà Nẵng ban hành Quyết định số 618/QĐ-BHXH kiểm tra việc chấp hành đóng và thực hiện chế độ BHXH, BHYT tại Công ty này. Ngày 29/10/2015, BHXH TP.Đà Nẵng chỉ đạo BHXH quận Liên Chiểu khởi kiện ra tòa; đến ngày 30/12/2015, TAND quận Liên Chiểu ban hành Quyết định số 05/2015/QĐST-LĐ phán quyết công nhận sự thỏa thuận của các đương sự, yêu cầu Công ty phải trả số tiền trên 2,8 tỷ đồng cho BHXH quận Liên Chiểu do chậm đóng.

Sau đó, BHXH TP.Đà Nẵng tiếp tục chỉ đạo BHXH quận Liên Chiểu tham mưu cho UBND quận Liên Chiểu ban hành Quyết định số 5505/QĐ-UBND ngày 4/11/2016 về việc thanh tra liên ngành đối với Công ty. BHXH TP.Đà Nẵng cũng đề xuất và được Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam ban hành Quyết định số 1914/QĐ-BHXH ngày 25/10/2017 thành lập Đoàn Thanh tra để thực hiện thanh tra chuyên ngành đóng BHXH, BHYT tại Công ty.

Trên cơ sở kết quả thanh tra, BHXH Việt Nam đã ban hành Quyết định số 05/QĐ-XPVPHC ngày 30/10/2017 về xử phạt vi phạm hành chính về BHXH bắt buộc, BH thất nghiệp với số tiền 105 triệu đồng. Đồng thời, buộc Công ty phải khắc phục hậu quả truy nộp số tiền nợ BHXH, BHYT chưa đóng, chậm đóng trên 6,3 tỷ đồng và buộc đóng số tiền lãi chậm đóng theo quy định...

Công ty không còn hoạt động sản xuất từ ngày 21/7/2018, ông Kim Sang Bong đã xuất cảnh về nước từ ngày 12/7/2018 và để lại nhiều khoản nợ, trong đó gồm: Nợ BHXH, BHYT, BH thất nghiệp gần 10,5 tỷ đồng (nợ gốc trên 8,7 tỷ) và nợ lương khoảng 3,7 tỷ đồng. Ngày 1/8/2019, BQL các KCN-KCX Đà Nẵng đã có Quyết định số 235/QĐ-BQL chấm dứt hoạt động dự án đầu tư, khi Công ty này còn nợ BHXH, BHYT gần 14 tỷ đồng.

BHXH Việt Nam tạo mọi điều kiện để NLĐ hưởng các chế độ

Sau một thời gian dài, NLĐ của Công ty TNHH MTV TBO Vina vẫn không nhận được lương và BHXH. Tháng 6/2019, LĐLĐ TP.Đà Nẵng đã cử cán bộ hỗ trợ NLĐ, tiếp tục khởi kiện Công ty này ra tòa. Trong quá trình xét xử, đại diện bị đơn là Công ty TNHH MTV TBO Vina vắng mặt.

Căn cứ hồ sơ do nguyên đơn cung cấp, xét thấy các yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn phù hợp với quy định pháp luật, TAND quận Liên Chiểu đã tuyên chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn, buộc Công ty TBO Vina phải trả tiền lương cộng với các khoản phụ cấp còn nợ cho NLĐ nếu họ làm đủ ngày công theo thực tế. Đồng thời, yêu cầu Công ty phải chuyển trả tiền chậm đóng BHXH, BH thất nghiệp của NLĐ vào quỹ BHXH, để NLĐ có thể cập nhật quá trình tham gia BHXH trong thời gian làm việc tại Công ty. Tuy nhiên, đến nay Công ty chỉ mới giải quyết được một phần lương cho NLĐ, do số tài sản sau thanh lý của Công ty không đủ để trả BHXH, BHYT, BH thất nghiệp cho NLĐ.

Sau đó, Sở LĐ-TB&XH TP.Đà Nẵng đã chủ động tham mưu, đề xuất UBND Thành phố có văn bản gửi Bộ LĐ-TB&XH để giải quyết trường hợp cụ thể cho NLĐ tại Công ty TNHH MTV TBO Vina. Ngay sau đó, Bộ LĐ-TB&XH và BHXH Việt Nam có văn bản hướng dẫn các cơ quan chức năng giải quyết quyền lợi về BHXH và một số chế độ khác cho NLĐ tại Công ty TNHH MTV TBO Vina, với điều kiện phải có xác nhận của các sở, ngành liên quan. Tưởng chừng vụ việc đã được tháo gỡ, nhưng đến nay, các sở, ngành ở Đà Nẵng đang làm “rối” vụ việc, trong khi NLĐ phải tiếp tục chờ "gỡ rối".

Vụ việc bị “tắc” ở chỗ nào?

Chị H.T.B từng làm việc cho Công ty TNHH MTV TBO Vina cho biết, có 196 người tham gia vụ kiện được giải quyết tiền lương sau đó; còn gần 300 người "không tham gia khởi kiện không được nhận" vì tài sản của Công ty bán được không đủ trả tiền nợ BHXH.

"Trước khi phá sản năm 2018, Công ty nợ BHXH của NLĐ kéo dài gần 2 năm; tính đến nay đã là 7 năm, nhưng chúng tôi vẫn chưa được giải quyết chế độ BHXH. Từ cuối tháng 6, sau khi biết có thông tin BHXH Việt Nam cho phép NLĐ bị nợ BHXH nhưng nếu có xác nhận từ các sở, ngành liên quan và DN không còn người đại diện hợp pháp, thì được hưởng một số chế độ như BHXH một lần, hưu trí (tạm bỏ qua thời gian nợ). Thế nhưng, chúng tôi vẫn chưa nhận được những chế độ này vì còn chờ xác nhận..."- chị B. cho biết.

Ngày 27/7/2023, trao đổi với phóng viên Tạp chí BHXH, bà Nguyễn Thị Thu- Trưởng phòng Chế độ BHXH (BHXH TP.Đà Nẵng) cho biết, BHXH Thành phố đang đợi xác nhận của các sở, ngành liên quan trong việc xác định DN không còn chủ đại diện hợp pháp tại Việt Nam để làm các thủ tục cho NLĐ nhận BHXH một lần theo hướng dẫn mới nhất của BHXH Việt Nam (ngày 21/6/2023). Tuy nhiên, sau hơn một tháng, BHXH TP.Đà Nẵng vẫn chưa nhận được văn bản xác nhận trên.

“Lần gần nhất, BHXH TP.Đà Nẵng liên hệ với Phòng Chính sách việc làm (Sở LĐ-TB&XH TP.Đà Nẵng)- là đơn vị đầu mối cung cấp biên bản xác nhận. Được biết, trong tuần này (tuần 4 của tháng 7/2023) sẽ cung cấp cho BHXH TP.Đà Nẵng, nhưng đến hôm nay vẫn chưa có, nên NLĐ vẫn phải chờ”- bà Thu khẳng định.

Trả lời phóng viên Tạp chí BHXH, ông Nguyễn Thành Vinh- Phó Trưởng phòng Chính sách việc làm (Sở LĐ-TB&XH TP.Đà Nẵng) cho biết" "Phòng Chính sách việc làm cũng đang chờ xác nhận từ các sở, ngành liên quan". Thế nhưng, khi phóng viên Tạp chí BHXH đặt vấn đề vụ việc đang bị “tắc” ở khâu nào, thì ông Vinh không nói; đồng thời cho biết, khi nào có văn bản xác nhận hoàn tất từ các sở, ngành thì Sở LĐ-TB&XH TP.Đà Nẵng sẽ cung cấp cho phóng viên.

Tuy nhiên, theo tìm hiểu của phóng viên, hiện biên bản xác nhận DN không còn người đại diện hợp pháp thiếu mỗi xác nhận từ Sở KH-ĐT. Trong khi quan điểm của Sở KH-ĐT thì việc xác nhận này thuộc về đơn vị cấp phép đầu tư- là BQL các KCN-KCX TP.Đà Nẵng (nay là BQL Khu Công nghệ cao và các KCN TP.Đà Nẵng).

Đến nay có thể thấy, việc dùng dằng trong xác nhận đang "tắc" ở khâu nào. Do đó, thiết nghĩ các sở, ban ngành TP.Đà Nẵng cần ngồi lại với nhau để thống nhất một cách sớm nhất để ra được biên bản xác nhận, giúp BHXH TP.Đà Nẵng có cơ sở giải quyết quyền lợi cho NLĐ.

Lê Văn