Sáng 22/3, tại Hà Nội, Bộ Y tế phối hợp với Chương trình Chống lao quốc gia tổ chức Lễ kỷ niệm Ngày Thế giới phòng chống lao (24/3) năm 2024, với chủ đề “Đúng! Việt Nam có thể chấm dứt bệnh lao”.

Thời gian qua, Chương trình Chống lao quốc gia đã đạt được những kết quả rất đáng khích lệ. Năm 2023, Chương trình Chống lao quốc gia đã phát hiện 106.086 trường hợp mắc lao các thể, tăng 2.282 bệnh nhân, tương đương tăng 2,2% so với cùng kỳ năm 2022 và tăng 27.151 bệnh nhân (34,4%) so với cùng kỳ năm 2021- năm chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của dịch bệnh Covid-19. Phát hiện lao kháng đa thuốc năm 2023 là 3.775 bệnh nhân, cao hơn các năm 2020, 2021, 2022 lần lượt là 7,8%, 45,8% và 9,5%.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan phát biểu tại Lễ kỷ niệm

Ông Đinh Văn Lượng- Giám đốc BV Phổi Trung ương, Trưởng ban Điều hành Chương trình Chống lao quốc gia cho biết: "Dịch tễ bệnh lao tại Việt Nam vẫn còn rất nặng nề, tốc độ giảm quá chậm và kinh phí đầu tư cho công tác chống lao còn rất thấp. Chúng ta cũng đang phải đối mặt nguy cơ bệnh lao bùng phát trong cộng đồng. Việt Nam là nước có gánh nặng bệnh lao và bệnh lao kháng đa thuốc đứng thứ 11 trong 30 nước có số người mắc bệnh và gánh nặng bệnh lao cao nhất trên toàn cầu. Năm 2023, Tổ chức Y tế Thế giới ước tính mỗi năm Việt Nam có thêm 172.000 người mới mắc lao và khoảng 13.000 người tử vong do lao, cao hơn số người tử vong vì tai nạn giao thông”. 

Đáng chú ý, mỗi năm cả nước có khoảng 9.200 ca bệnh nhân lao đa kháng thuốc mới mắc, chiếm 4,5% trong nhóm bệnh nhân lao mới và 15% trong nhóm đã từng điều trị. So với miền Bắc và miền Trung, thì dịch tễ lao tại miền Nam còn nặng nề hơn rất nhiều, đặc biệt tại các tỉnh khu vực Tây Nam Bộ với khoảng 400 đến 500 ca lao trên 100.000 dân".

Phát biểu tại buổi lễ, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho rằng, số liệu thống kê cho thấy số bệnh nhân lao được phát hiện và báo cáo hàng năm tại Việt Nam mới chỉ chiếm khoảng 60% số bệnh nhân lao ước tính. Trong đó, khoảng 63% bệnh nhân lao thường, 98% bệnh nhân lao kháng đa thuốc và gia đình của họ phải chi trả những khoản chi phí cao, vượt quá 20% thu nhập hàng năm của cả hộ gia đình.

"Lao thực sự là một vấn đề ảnh hưởng đến kinh tế từng gia đình nói riêng và đất nước nói chung. Đầu tư cho chấm dứt bệnh lao là đầu tư cho phát triển bền vững. Chấm dứt bệnh lao ở Việt Nam nghĩa là giảm nguy cơ tử vong cho hơn 13.000 người một năm hiện nay và hàng trăm ngàn gia đình không phải lo lắng vì có người mắc lao"- Bộ trưởng Đào Hồng Lan nhấn mạnh.

Lễ kỷ niệm Ngày Thế giới phòng chống lao năm 2024

Chủ đề Ngày Thế giới phòng chống lao năm 2024 là "Đúng, Việt Nam có thể chấm dứt bệnh lao". Theo Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan, chủ đề năm nay như một lời cam kết, thể hiện quyết tâm cao của mọi tầng lớp nhân dân, các tổ chức, chính quyền, bộ, ngành và Chính phủ Việt Nam trong công cuộc phòng chống và đẩy lùi bệnh lao tại Việt Nam.

"Việt Nam cam kết cùng với thế giới chấm dứt bệnh lao trên toàn cầu. Đây là một mục tiêu rất tham vọng, nhưng hết sức có ý nghĩa vì cứu sống hàng chục ngàn người dân Việt Nam mỗi năm, đồng thời vừa là động lực lớn với các nước trên thế giới về mô hình tốt- đã đạt được những kết quả rất đáng khích lệ trong công tác phòng chống lao những năm gần đây"- Bộ trưởng Đào Hồng Lan nói.

Để chấm dứt bệnh lao vào năm 2035, ngành Y tế Việt Nam đã nhận được sự cam kết mạnh mẽ của Chính phủ và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị hỗ trợ công tác phòng chống lao… Theo Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan, đây là thời điểm cần đánh giá, tổng kết 10 năm triển khai thực hiện các nhiệm vụ, mục tiêu, giải pháp mà chúng ta đã đề ra trong Quyết định số 374/QĐ-TTg ngày 17/3/2014 về việc phê duyệt Chiến lược quốc gia phòng chống lao đến năm 2020 và tầm nhìn 2030. Cùng với mục tiêu của thế giới, ngành Y tế sẽ có những giải pháp, điều chỉnh, bổ sung để Việt Nam đạt được mục tiêu chấm dứt bệnh lao.

Nhấn mạnh vai trò công tác phát hiện bệnh lao từ cơ sở, Bộ trưởng Bộ Y tế cho rằng, với cuốn tài liệu "Hướng dẫn triển khai hoạt động phát hiện chủ động, tích cực bệnh lao, lao tiềm ẩn và một số bệnh hô hấp tại cộng đồng và cơ sở y tế- Tăng cường vai trò của các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh", do Chương trình Chống lao quốc gia xây dựng, sẽ giúp nâng cao năng lực cho cán bộ y tế cơ sở, giúp phát hiện sớm bệnh lao ngay tại địa phương. Do đó, cần làm sao để đưa cuốn sách này tới hơn 11.000 trạm y tế xã, các trung tâm y tế huyện và tới tận cộng đồng.

Bên cạnh đó, cần huy động sự hưởng ứng của cả cộng đồng với công tác phòng chống lao, tăng cường tiếp cận của người dân với các dịch vụ y tế, chủ động tham gia tìm kiếm dịch vụ khám và điều trị bệnh lao, vượt qua mọi rào cản từ cả phía người bệnh cũng như thầy thuốc và xã hội. Ngoài ra, chú trọng vận động đầu tư đa nguồn cho công tác phòng chống lao, bao gồm NSNN, ngân sách địa phương, tài trợ quốc tế, BHYT, xã hội hoá…

Hà Hùng