Ly hôn là nguyên nhân chính trong việc hình thành hộ gia đình chỉ có cha hoặc mẹ trong xã hội hiện đại. Tỷ lệ ly hôn trên 1.000 người đã tăng lên trong thập kỷ qua ở Trung Quốc. Nếu như năm 2019, tỷ lệ này là 1,85%, thì năm 2009 con số này đã tăng lên 3,36%. Tỷ lệ cha/mẹ đơn thân và có con dưới 18 tuổi cũng tăng từ 3,9% (năm 2001) lên 5,9% (năm 2016); trong nhóm này, 78% là mẹ đơn thân nuôi con một mình.

Từ góc độ kinh tế, đối tượng mẹ đơn thân Trung Quốc phải đối mặt với nhiều thách thức. Trách nhiệm chăm sóc con cái khiến họ bị hạn chế trong cơ hội tìm và giữ việc làm. Hậu quả là hộ gia đình mẹ đơn thân có nguy cơ lâm vào cảnh đói nghèo. Hơn nữa, do sự định kiến truyền thống về địa vị xã hội của phụ nữ, con cái của hộ gia đình mẹ đơn thân có khả năng cũng phải sống trong cảnh nghèo đói khi lớn lên.

Mặc dù mẹ đơn thân Trung Quốc có thể tham gia thị trường việc làm nhưng họ có xu hướng ít tìm được công việc và mức lương ổn định hơn cha đơn thân. Năm 2016, hộ gia đình mẹ đơn thân ở Hong Kong (Trung Quốc) có thu nhập khoảng là 13.780 HKD (1.778,20 USD), trong khi hộ gia đình cha đơn thân cao hơn một chút là 18.000 HKD (2.307,70 USD). Thông thường, mẹ đơn thân phải phân bổ khoảng 50% tổng thu nhập cho chi phí chăm sóc con cái hằng tháng, bởi họ đặt nhiều hy vọng và ước mơ vào tương lai của con mình. Không chỉ khó khăn về kinh tế, một bộ phận mẹ đơn thân Trung Quốc còn kiệt quệ về tinh thần, họ phải xử lý những cảm xúc tiêu cực như trầm cảm, thất vọng và cảm giác bị bỏ rơi vì mối quan hệ hôn nhân tan vỡ.

Trong những năm gần đây, Các Mục tiêu Phát triển Bền vững của LHQ đã trở nên phổ biến trong nỗ lực xóa đói giảm nghèo ở các quốc gia trên thế giới. Trung Quốc, với tư cách là thành viên tham gia Sáng kiến này của LHQ, đã thực hiện nhiều chương trình, kế hoạch xóa đói giảm nghèo cho những đối tượng yếm thế trong xã hội.

Các tổ chức phi chính phủ của Trung Quốc cũng rất tích cực. Ví dụ, tại Tứ Xuyên, có sáng kiến gây quỹ tập trung hỗ trợ mẹ đơn thân mang tên Ước mơ của mẹ. Sáng kiến hỗ trợ 40 mẹ đơn thân trong độ tuổi từ 25 đến 45 tuổi, có thu nhập hộ gia đình dưới 1.000 NDT (tương đương 138 USD/tháng) tiền mặt và cơ hội việc làm để họ thuận lợi hơn trong việc chăm sóc, nuôi dạy con cái, khởi nghiệp hay đơn giản là phát triển năng lực cá nhân. Ngoài ra, mục tiêu dài hạn của Sáng kiến là hướng đến thiết lập được mạng lưới hỗ trợ, cả trực tiếp và trực tuyến, trao cơ hội nhiều hơn nữa cho đối tượng phụ nữ đang nuôi con một mình.

Nhìn chung, những bà mẹ đơn thân xứng đáng được ghi nhận và đánh giá cao trong xã hội. Bởi họ phải đối mặt với nhiều thử thách trong cuộc sống để có được một tương lai tốt đẹp cho bản thân và con cái của họ. Có một con số nếu nêu ra mọi người trên thế giới này đều phải kinh ngạc, đó là tổng số con cái mà mẹ đơn thân ở Trung Quốc đang nuôi nấng lên tới 19 triệu trẻ em.

Tùng Anh (Theo Haihui)