Lãi suất tăng, triển vọng kinh tế suy yếu, lạm phát và biến động địa chính trị làm giảm khả năng cung cấp dịch vụ của các ngân hàng cho tài trợ thương mại trên toàn cầu.

Khảo sát Khoảng cách tài trợ thương mại, tăng trưởng và việc làm năm 2023 do Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) công bố hôm nay (6/8) cho biết, khoảng cách tài trợ thương mại toàn cầu đã tăng lên mức kỷ lục 2,5 nghìn tỷ USD vào năm 2022 từ mức 1,7 nghìn tỷ USD cách đây 2 năm. Cụ thể, khoảng cách tài trợ thương mại là sự khác biệt giữa “yêu cầu tài trợ” và kết quả “phê duyệt tài trợ” để hỗ trợ xuất nhập khẩu. Theo phân tích, với sự phục hồi mạnh mẽ sau đại dịch COVID-19, xuất khẩu hàng hóa toàn cầu tăng trưởng lần lượt trong năm 2021 và 2022 ở mức 26,6% và 11,5%.

Khảo sát chỉ ra rằng, nhu cầu về tài trợ thương mại tăng cao sau đợt phục hồi mạnh mẽ này, nhưng rủi ro kinh tế gia tăng khiến việc đảm bảo tài chính trở nên khó khăn hơn trước. Sau tốc độ tăng trưởng bằng 0 trong quý cuối cùng của năm 2022, tính đến tháng 4/2023, giá trị xuất khẩu thương mại toàn cầu đã chậm lại từ đầu năm đến nay, cho thấy mức giảm khoảng 3%.

Cuộc khảo sát này là phong vũ biểu hàng đầu thế giới về thực lực tài trợ thương mại. Nó bao gồm dữ liệu từ 137 ngân hàng và 185 công ty từ khoảng 50 quốc gia. Những người được hỏi cho biết, họ tiếp tục phải đối mặt với những hạn chế vào năm 2022, do lãi suất tăng và những bất ổn trên thị trường tài chính, trong bối cảnh kinh tế toàn cầu suy thoái và bất ổn địa chính trị.

Bà Suzanne Gaboury- Tổng Giám đốc Hoạt động khu vực tư nhân của ADB cho biết: “Khoảng cách cung cấp tài chính cho hoạt động tài trợ thương mại toàn cầu hiện đã tăng lên hơn 2 nghìn tỷ USD, do nền kinh tế toàn cầu vẫn đang nỗ lực phục hồi sau đại dịch. Khoảng cách ngày càng tăng đó bóp nghẹt tiềm năng của thương mại, nhằm mang lại sự phát triển quan trọng về con người và tăng trưởng kinh tế thông qua việc làm và tăng trưởng”. Đáng chú ý, khoảng 60% ngân hàng phản hồi báo cáo rằng, xung đột Nga-Ukraine đã ảnh hưởng đến danh mục tài trợ thương mại của họ, do bất ổn địa chính trị ngày càng tăng và giá hàng hóa gia tăng.

Lần đầu tiên, cuộc khảo sát khoảng cách thương mại năm 2023 tập trung vào các vấn đề môi trường, xã hội và quản trị (ESG), cùng với số hóa, nhằm đánh giá tác động của chúng đối với các chuỗi cung ứng liên quan và khoảng cách tài trợ thương mại. Phần lớn các ngân hàng và công ty tham gia cuộc khảo sát tin rằng, việc áp dụng ESG có thể giúp giảm khoảng cách tài trợ thương mại. Thách thức hàng đầu về chuỗi cung ứng được các công ty khảo sát nêu ra là không đủ nguồn tài chính. Họ xác định khả năng tiếp cận nguồn tài chính đầy đủ, hậu cần đáng tin cậy và sử dụng công nghệ kỹ thuật số là ba thành phần quan trọng nhất của chuỗi cung ứng bền vững.

Được hỗ trợ bởi xếp hạng tín dụng AAA của ADB, Chương trình Tài trợ thương mại và chuỗi cung ứng (TSCFP) cung cấp các khoản vay và bảo lãnh cho hơn 200 ngân hàng đối tác để hỗ trợ thương mại, thúc đẩy xuất nhập khẩu nhằm thúc đẩy tăng trưởng. Kể từ năm 2009, TSCFP đã hỗ trợ 57 tỷ USD thương mại qua 45.510 giao dịch tại các thị trường mà khu vực tư nhân gặp nhiều thách thức khi hoạt động. TSCFP đang nỗ lực làm cho chuỗi cung ứng và thương mại toàn cầu trở nên xanh, linh hoạt, toàn diện và có trách nhiệm với xã hội.

Thái An