Nữ bệnh nhân 35 tuổi (quốc tịch Ukraina) thoát khỏi nguy hiểm nhờ các bác sĩ BV Hữu nghị Việt Đức điều trị kịp thời triệu chứng tắc mạch do huyết khối sau tai nạn giao thông…
TS.Lê Việt Khánh- Phó Trưởng khoa Phẫu thuật cấp cứu tiêu hóa (BV Hữu nghị Việt Đức) cho biết, bệnh nhân nhập viện do tai nạn giao thông vào ngày 14/12/2020, trong tình trạng tỉnh táo, tiếp xúc tốt, đau ngực và hạn chế hô hấp. Tại đây, bệnh nhân đã được các bác sĩ thăm khám và chẩn đoán đa chấn thương, chấn thương ngực kín mức độ nhiều do gãy 8 xương sườn bên trái và 2 xương sườn bên phải (trong đó có xương gãy chọc vào phổi gây tổn thương phổi)., gãy xương ức, gãy xương bả vai trái có tổn thương phổi gây xẹp phổi, tràn khí, tràn máu màng phổi.
Các bác sĩ kết luận, bệnh nhân này bị chấn thương gan độ IV và chấn thương lách độ II có chỉ định điều trị bảo tồn. Thời gian đầu khi mới chấn thương, bệnh nhân có nguy cơ chảy máu rất cao do đa chấn thương, nguy cơ chảy máu tại gan thứ hai và có thể phải phẫu thuật cấp cứu nên không được dùng chống đông dự phòng huyết khối.
Sau đó, bệnh nhân đã được các bác sĩ dẫn lưu màng phổi hai bên, chỉ định điều trị bảo tồn không mổ gan và lách. Sau 6 ngày, tình trạng huyết động của bệnh nhân dần ổn định. Tuy nhiên, vào ngày 29/12, bệnh nhân có dấu hiệu đau ngực, ho, khó thở, trên phim chụp cắt lớp vi tính phát hiện có huyết khối động mạch phổi vùng ngoại vi nhánh phân thùy đỉnh thùy trên phổi trái, các vị trí khác của động mạch phổi phải và phổi trái không có huyết khối; tràn dịch màng phổi phải dày 9mm, tràn dịch màng phổi trái dày 23mm; xẹp một phần nhu mô thùy trên và dưới phổi phải và trái sát vùng tràn dịch hai bên; siêu âm mạch máu chi dưới không phát hiện huyết khối tĩnh mạch sâu.
Các bác sĩ đã chẩn đoán huyết khối động mạch phổi ở thùy trên phổi trái, sau đó chỉ định cho bệnh nhân được điều trị Heparin trọng lượng phân tử thấp đến khi tình trạng ổn định, không khó thở; sau đó chuyển sang dùng chống đông đường uống khi ra viện.
TS.Lê Việt Khánh cho biết thêm, tắc mạch do huyết khối ở người bệnh đa chấn thương là một trong những nguyên nhân gây tử vong khi người bệnh hạn chế vận động, tổn thương mạch máu và tăng giải phóng các chất hoạt hóa đông máu từ nơi bị đụng dập vào mạch máu. Hai loại huyết khối thường gặp nhất ở người bị chấn thương là huyết khối tĩnh mạch sâu và thuyên tắc phổi. Đây là nguyên nhân gây tử vong muộn sau vài ngày hoặc vài tuần ở người bệnh chấn thương hoặc sau phẫu thuật. Các yếu tố nguy cơ được công bố bao gồm đa chấn thương, chấn thương cột sống có liệt nửa người, tổn thương mạch máu, hạn chế vận động. Bên cạnh đó, một số yếu tố khác như béo phì, hút thuốc, sử dụng thuốc tránh thai hoặc Hormon thay thế, thiếu yếu tố V Leiden bẩm sinh cũng tăng nguy cơ huyết khối.
Đặc biệt, người bệnh có dấu hiệu tăng đông khi làm xét nghiệm đàn hồi đồ cục máu tăng gấp đôi tỷ lệ mắc huyết khối tĩnh mạch sâu so với người bệnh không có dấu hiệu tăng đông. Do đó, biện pháp dự phòng huyết khối được sử dụng thường xuyên với liều chống đông phù hợp, băng chun áp lực, vận động sớm. Việc chẩn đoán sớm dựa vào chụp cắt lớp, siêu âm mạch máu ở người bệnh có D-Dimer cao và điều trị huyết khối bằng thuốc chống đông, can thiệp mạch hoặc phẫu thuật lấy huyết khối hay thuốc tiêu sợi huyết tùy từng trường hợp cụ thể.
Thái An
