Để hạn chế tình trạng NLĐ nhận BHXH một lần, cần chủ động tuyên truyền, vận động, giúp NLĐ hiểu rõ bản chất vấn đề và thấy được những lợi ích thiết thực của việc tham gia BHXH lâu dài, để sau này có lương hưu khi về già.

Tích lũy để có lương hưu

Anh Bùi Thanh Sơn (phường Tân Giang, TP.Hà Tĩnh, tỉnh Hà Tĩnh) sinh năm 1984, đã tham gia BHXH được 5 năm 2 tháng. Do đặc thù công việc không ổn định và lý do khách quan, anh Sơn phải nghỉ việc từ tháng 3/2019. Đến tháng 8/2020, tình hình dịch COVID-19 diễn biến phức tạp khiến hy vọng tìm được việc làm ngày càng mong manh hơn, nên anh Sơn đã đi nộp hồ sơ đề nghị nhận BHXH một lần.

NLĐ cần tích lũy thời gian tham gia BHXH để sau này được hưởng lương hưu

Ngay khi tiếp nhận hồ sơ, cán bộ Phòng Truyền thông và Phát triển đối tượng (BHXH tỉnh Hà Tĩnh) đã chủ động gặp, tư vấn, vận động anh Sơn tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện thay vì nhận BHXH một lần. Qua những thông tin được cán bộ BHXH giới thiệu, anh Sơn đã hiểu rõ hơn lợi ích mà chính sách BHXH tự nguyện mang lại. “Hiểu được lợi ích thiết thực khi tham gia BHXH tự nguyện nên tôi dành dụm một khoản tiền nhỏ hằng tháng để sau này có lương hưu, giảm bớt khó khăn, rủi ro khi về già”- anh Sơn chia sẻ. Lựa chọn phương thức đóng 1 tháng/lần, anh Sơn cho biết thêm, tháng nào cũng có nhân viên đại lý thu đến tận nhà thu tiền nên anh thấy rất thuận lợi.

Cũng như anh Sơn, anh Nguyễn Văn Công (xã Tây Hòa, huyện Trảng Bom, Đồng Nai) sinh năm 1969 đã có 16 năm tham gia BHXH bắt buộc. Ngay sau khi nghỉ việc ở một DN, nghe những người làm cùng bàn ra tán vào, anh Công đã có ý định nhận BHXH một lần. Tuy nhiên, lúc đó không phải quá khó khăn nên anh Công chưa làm thủ tục nhận BHXH một lần.

Đến cuối năm 2020 được tham dự một buổi tuyên truyền do cơ quan BHXH tổ chức, anh Công mới có dịp biết nhiều đến BHXH tự nguyện. Tại đây, sau khi được tư vấn kỹ, anh Công thấy vỡ vạc ra nhiều, nên quyết định đóng thêm 4 năm để sau này có lương hưu. “Tôi đóng BHXH tự nguyện theo mức lương 5,1 triệu đồng/tháng và đóng một lần cho cả năm luôn để sau này có lương hưu, có tiền uống cà phê cũng là cách để khỏi phiền đến con cháu”- anh Công vui vẻ cho biết.

Chủ động thuyết phục, vận động

Trao đổi thêm, chúng tôi được biết, anh Bùi Thanh Sơn hiện đang là lao động tự do, phải nuôi 2 con nhỏ, thu nhập hằng tháng cũng khá bấp bênh. Còn với anh Nguyễn Văn Công hiện đang là chủ trang trại chăn nuôi nên thu nhập có phần khá hơn. Tuy nhiên, cả 2 anh đều có điểm chung là đã quyết định tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện thay vì nhận BHXH một lần; cả 2 đều đã được cơ quan BHXH tư vấn nên hiểu khá cặn kẽ ý nghĩa và nội dung của chính sách, từ đó kịp thời có những quyết định đúng đắn cho tương lai.

 Tại Hà Tĩnh, chúng tôi được biết, việc thuyết phục, vận động NLĐ không nhận BHXH một lần được thực hiện một cách chủ động. Trong năm 2020, Phòng Truyền thông và Phát triển đối tượng đã bố trí cán bộ tư vấn cho NLĐ ngay khi họ làm hồ sơ hưởng BH thất nghiệp. Theo đó, thông tin được chuyển tải qua slide trình chiếu, tờ rơi, tư vấn trực tiếp… đã giúp NLĐ nhận thức đầy đủ về lợi ích thiết thực của việc tiếp tục tham gia BHXH thay vì nhận BHXH một lần. Bên cạnh đó, BHXH tỉnh cũng phối hợp để Trung tâm DVVL thực hiện chức năng như một đại lý thu BHXH tự nguyện. Kết quả, mỗi quý, 2 bên vận động được 45-50 người tham gia BHXH tự nguyện; riêng trong năm 2020 vận động 176 người tham gia; 2 tháng năm 2021 vận động được 23 người tham gia.

Dù đã rất chủ động, tuy nhiên việc vận động, thuyết phục NLĐ không nhận BHXH một lần vẫn gặp nhiều khó khăn, nhất là ở các địa bàn có nhiều KCN. Tại huyện Trảng Bom (Đồng Nai), đa phần NLĐ đến từ các địa phương khác nên ngay khi mất việc làm, họ thường có tâm lý muốn nhận ngay BHXH một lần. “Cơ quan BHXH sẽ luôn cố gắng thuyết phục để hạn chế tối đa NLĐ nhận BHXH một lần”- ông Nguyễn Quý Hạc- Phó Giám đốc phụ trách BHXH huyện Trảng Bom cho biết.

Theo quy định, sau một năm kể từ ngày nghỉ việc, ngừng đóng BHXH, NLĐ có thể thực hiện thủ tục nhận BHXH một lần (nếu không tìm được việc làm, không tiếp tục tham gia BHXH bắt buộc). Đây sẽ là khoảng thời gian quý báu để có thể tuyên truyền, vận động NLĐ tham gia BHXH tự nguyện thay vì nhận BHXH một lần. Do đó, BHXH các địa phương cần phải chủ động rà soát nắm thông tin, để tiếp cận vận động người dân một cách hiệu quả.

Minh Đức