Trong bối cảnh kinh tế tiếp tục khó khăn và nỗ lực ngăn chặn làn sóng Covid-19 thứ hai, Ý phải đối mặt với thách thức trong việc thích ứng với mức độ, sự rộng rãi của các biện pháp an sinh xã hội trong một tình huống không chắc chắn và diễn biến nhanh chóng.

Ý là một trong những quốc gia châu Âu đầu tiên được yêu cầu thực thi đóng cửa toàn diện và thực hiện các biện pháp ứng phó khẩn cấp để giảm thiểu tác động kinh tế, xã hội và sức khỏe của cuộc khủng hoảng. Hệ thống ASXH của Ý là một trụ cột của ứng phó khủng hoảng, các thể chế ASXH đã phản ứng kịp thời và hiệu quả trước một tình huống chưa từng có.

Sau khi vượt qua cuộc khủng hoảng nghiêm trọng nhất từ ​​tháng 3 đến tháng 5, Ý đang đối mặt với thách thức phải điều chỉnh các biện pháp ASXH trước những khó khăn kinh tế tiếp tục, nhu cầu hạn chế liên tục và sự không chắc chắn đáng kể đối với sự lây lan của Covid-19 trong tương lai.

Trong khi một số biện pháp ứng phó với ASXH đã được mở rộng, một số biện pháp khác đã được chấm dứt hoặc điều chỉnh cho phù hợp với thực tế ngày càng đa dạng của các thành phần kinh tế và các nhóm dân cư khác nhau. Trong bối cảnh không chắc chắn, ASXH và năng lực phản ứng nhanh chóng của các thể chế ASXH vẫn là những tài sản thiết yếu.

Viện Bảo hiểm Quốc gia về Tai nạn tại Nơi làm việc (INAIL) và Viện An sinh Xã hội Quốc gia (INPS) của Ý đã chứng minh mức độ nhanh nhẹn, linh hoạt cao để duy trì tính liên tục trong việc cung cấp các quyền lợi, dịch vụ, cũng như thực hiện các biện pháp mới được thông qua.

Các biện pháp ASXH ứng phó Covid-19

Bắt đầu từ tháng 3, hệ thống ASXH của Ý đã trở thành một trong những công cụ chính để ứng phó với tình hình xấu đi nhanh chóng. Các biện pháp đã được thực hiện trên tất cả các ngành ASXH, và đặc biệt tập trung vào việc hỗ trợ đáp ứng hệ thống y tế, duy trì việc làm và bảo vệ các nhóm yếu thế có nguy cơ đói nghèo. Cụ thể, các biện pháp sau đã được thực hiện:

Tăng cường hệ thống chăm sóc sức khỏe: Điều này bao gồm phân bổ thêm kinh phí cho Dịch vụ Y tế Quốc gia, tuyển dụng nhân viên y tế và xây dựng các khu bệnh viện mới dành riêng cho việc điều trị bệnh nhân Covid-19.

Thu đóng góp: Việc ủy ​​nhiệm chi trả các khoản đóng góp ASXH đã bị đình chỉ từ tháng 3 đến cuối tháng 5. Thời hạn thanh toán cho những khoản đóng góp này sau đó đã được kéo dài đến giữa tháng 9. Mặc dù thời hạn này không được gia hạn thêm, nhưng người SDLĐ đã được lựa chọn để trả các khoản đóng góp còn thiếu theo từng đợt.

Hỗ trợ việc làm: Các điều khoản hiện hành hỗ trợ người SDLĐ gặp khó khăn về kinh tế đã được mở rộng đáng kể. Điều này đặc biệt bao gồm các chương trình bảo đảm tiền lương nhằm bồi thường trong trường hợp tạm thời giảm một phần hoặc toàn bộ thời gian làm việc. 

Phản ứng khẩn cấp đầu tiên thiết lập quyền truy cập lên đến 9 tuần bồi thường trong khoảng thời gian từ 23/2 đến 31/8. Trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế tiếp tục, tháng 5 sẽ có thêm 9 tuần, trong đó 4 tuần phải được thực hiện trong khoảng thời gian từ tháng 9 đến tháng 10. Yêu cầu này sau đó đã được dỡ bỏ và luật vào tháng 8 đã quy định 18 tuần bồi thường bổ sung sẽ được truy cập từ tháng 7 đến cuối tháng 12/2020. Mặc dù 9 tuần đầu tiên của giai đoạn bổ sung này sẽ không bao gồm bất kỳ chi phí nào cho người SDLĐ, việc tiếp cận thêm tùy thuộc vào sự tham gia chi phí của người SDLĐ.

Việc tiếp cận các quyền lợi bảo đảm tiền lương này đã được tạo điều kiện thuận lợi thông qua việc thay đổi cơ chế trả lương. Trong khi INPS thường hoàn trả cho người SDLĐ tiền lương đã trả cho NLĐ, thì người SDLĐ hiện có thể yêu cầu thanh toán trực tiếp các quyền lợi đảm bảo tiền lương cho nhân viên của họ. Để đẩy nhanh việc thanh toán, một khoản bồi thường lên tới 40% thời gian làm việc được phép giảm trong vòng 15 ngày kể từ ngày nộp đơn, và phần còn lại sau khi nhận được tất cả dữ liệu cần thiết từ người SDLĐ.

Những nỗ lực này nhằm hỗ trợ việc làm thông qua các chương trình đảm bảo tiền lương đã được bổ sung bằng việc đóng băng các thủ tục sa thải tập thể và cá nhân trong thời hạn ban đầu là 60 ngày, sau đó được kéo dài thành năm tháng. Điều này cũng bao gồm các hợp đồng có thời hạn cố định và công việc đại lý tạm thời, phải được gia hạn trong thời gian tạm ngừng công việc do khóa tổng quát.

Hỗ trợ thu nhập cho NLĐ không theo tiêu chuẩn: Một khoản tiền 600 euro (EUR) đã được trả cho NLĐ thời vụ, NLĐ tự doanh và cộng tác viên bên ngoài trong ba tháng bắt đầu từ tháng 3. Số tiền này đã được tăng lên 1.000 EUR đối với một số loại công nhân trong tháng 5. Ngoài ra, những NLĐ làm việc không theo tiêu chuẩn không đóng góp cho chương trình ASXH quốc gia được cung cấp quyền lợi ốm đau bằng tiền mặt cho đến cuối tháng 4.

Tăng cường quyền được nghỉ phép và hỗ trợ gia đình: Hỗ trợ gia đình là một ưu tiên quan trọng trong thời kỳ khủng hoảng, và đặc biệt bao gồm việc tăng cường nghỉ phép cho cha mẹ. Quyền lợi nghỉ phép của cha mẹ lên đến 15 ngày, sau đó được kéo dài thành 30 ngày, được cấp cho nhân viên và những người làm việc tự do trong chương trình ASXH quốc gia. Các quỹ đáng kể cũng được phân bổ để trợ giúp người khuyết tật và các gia đình có thành viên gia đình khuyết tật, và các phiếu mua hàng để tiếp cận các dịch vụ chăm sóc đã được giới thiệu.

Công nhận Covid-19 là bệnh nghề nghiệp: Covid-19 được công nhận là bệnh nghề nghiệp đối với bác sĩ, y tá và các nhân viên khác của Dịch vụ Y tế Quốc gia cũng như của bất kỳ cơ sở y tế công hoặc tư khác. Điều này bao gồm những trường hợp khó xác định nguyên nhân chính xác của nhiễm trùng. Ngoài ra, INAIL còn thực hiện một số sáng kiến ​​để hỗ trợ nhân viên y tế, bao gồm việc thiết lập các dịch vụ hỗ trợ tâm lý.

Nhiều biện pháp hoạt động và tính liên tục của các tổ chức ASXH

Trong bối cảnh bị khóa toàn bộ, INAIL và INPS phải nhanh chóng thích ứng để đảm bảo hoạt động liên tục, thực hiện các biện pháp ứng phó khẩn cấp và đóng góp vào các nỗ lực quốc gia nhằm ngăn chặn sự lây lan của vi rút. Các dịch vụ điện tử hiện có và mới phát triển đã làm giảm nhu cầu tương tác mặt đối mặt với khách hàng và tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện làm việc từ xa bắt buộc đối với hầu hết nhân viên.

Cam kết giao tiếp với công chúng và phổ biến thông tin về tình hình khẩn cấp thông qua các kênh trực tuyến được cải tiến và các công cụ đa phương tiện được chứng minh là yếu tố cần thiết trong ứng phó với khủng hoảng. Cụ thể, phản ứng hoạt động của các tổ chức ASXH bao gồm các biện pháp sau:

Làm việc từ xa và tổ chức lại môi trường làm việc: Bắt buộc làm việc từ xa được tạo điều kiện thuận lợi bằng cách thiết lập quyền truy cập từ xa vào email của tổ chức cho tất cả nhân viên, phân phối máy tính xách tay và tạo kết nối an toàn. Đối với những công nhân phải có mặt tại văn phòng, các văn phòng đã được bố trí lại để đảm bảo sức khỏe và sự an toàn của họ.

Sử dụng có hệ thống các dịch vụ kỹ thuật số: Các cổng dịch vụ điện tử và tài khoản cá nhân hiện có cho phép gửi tệp kỹ thuật số và cung cấp dịch vụ là yếu tố chính cho phép dịch vụ liên tục. Việc tiếp cận các dịch vụ trực tuyến này đã được đơn giản hóa thông qua việc nới lỏng các thủ tục nhận dạng và mở rộng cho toàn bộ người dân.

Tập trung vào truyền thông: Đã có những nỗ lực đáng kể để giao tiếp với công chúng và thông báo cho khách hàng về quyền của họ trong bối cảnh đại dịch. Sự ra đời của các công cụ Câu hỏi thường gặp (FAQ) và Chatbots nhằm mục đích nâng cao thông tin cho khách hàng sử dụng các kênh dịch vụ kỹ thuật số. 

Dịch vụ điện thoại được mở rộng để cung cấp khả năng truy cập thông tin cho những khách hàng không sử dụng các kênh này. Ngoài ra, INPS và INAIL đã giao tiếp thông qua một loạt các công cụ đa phương tiện và phương tiện truyền thông xã hội để hỗ trợ các nỗ lực của cơ quan y tế nhằm ngăn chặn sự lây lan của vi rút. Các video thông tin và hướng dẫn từng bước đơn giản đã được tạo ra để hỗ trợ công chúng hiểu về các biện pháp khẩn cấp.

Tính linh hoạt về TTHC: Với mục tiêu đơn giản hóa các thủ tục, giảm nhu cầu tương tác trực tiếp và cung cấp các lợi ích trong bối cảnh khóa sổ chung, một số yêu cầu về TTHC đã được nới lỏng. Điều này bao gồm ví dụ như sự cần thiết phải cung cấp một số bằng chứng tài liệu hỗ trợ cho các tuyên bố và việc tạm dừng các thời hạn.

Thanh Hằng (Theo ISSA)