Sáng 7/1, tại Trụ sở Chính phủ, Ban Chỉ đạo phòng chống tội phạm của Chính phủ (Ban Chỉ đạo 138), Ban Chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả (Ban Chỉ đạo 389) đã tổ chức Hội nghị trực tuyến toàn quốc tổng kết hoạt động năm 2020 và triển khai nhiệm vụ năm 2021. Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hoà Bình- Trưởng Ban Chỉ đạo chủ trì và phát biểu chỉ đạo Hội nghị.

Năm 2020, trong bối cảnh gặp nhiều khó khăn, thách thức, nhất là tác động, ảnh hưởng nghiêm trọng của đại dịch Covid-19, thiên tai, bão lũ, nhưng với sự vào cuộc tích cực cùng sự quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị, đất nước ta đã đạt được những kết quả ấn tượng, toàn diện trên các lĩnh vực. Chúng ta đã thực hiện thành công mục tiêu kép vừa phòng, chống dịch Covid-19, vừa phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm an sinh xã hội và đời sống, sức khỏe của nhân dân. Niềm tin của nhân dân vào Đảng, Nhà nước được củng cố, tạo không khí phấn khởi trong toàn xã hội. Kết quả trên có sự đóng góp quan trọng của Ban Chỉ đạo 138 và Ban Chỉ đạo 389 các cấp, từ Trung ương đến địa phương.

Đặc biệt, chúng ta đã làm tốt công tác điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, nhất là việc phát hiện, xử lý vi phạm trong lĩnh vực quản lý đất đai, đầu tư công; đã đưa ra xét xử khách quan, nghiêm minh nhiều vụ án lớn, được dư luận đồng tình, đánh giá cao, qua đó củng cố niềm tin trong nhân dân. Về công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, các lực lượng chức năng đã phát hiện, xử lý hơn 185.000 vụ việc vi phạm, thu nộp ngân sách gần 25.000 tỷ đồng (tăng hơn 15% so với cùng kỳ năm 2019), khởi tố 2.543 vụ án, với hơn 3.502 đối tượng.

Cũng trong năm 2020, các lực lượng đã tập trung làm tốt công tác ổn định thị trường, chống sản xuất kinh doanh, các mặt hàng y tế giả, kém chất lượng, không rõ nguồn gốc, góp phần quan trọng trong công tác phòng chống dịch bệnh… Nhiều vấn đề phức tạp về tội phạm đã được giải quyết tốt, tạo chuyển biến căn bản về an ninh quốc gia, bảo đảm tuyệt đối an toàn Đại hội Đảng các cấp, tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII và các sự kiện chính trị, văn hóa, đối ngoại của đất nước.

Tuy nhiên, bên cạnh đó, tình hình tội phạm, buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả vẫn diễn biến phức tạp do nhiều nguyên nhân cả khách quan và chủ quan. Trong đó, có sự thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản lý, thậm chí là tiêu cực, tham nhũng, bao che, tiếp tay của một số CBCC tha hóa, biến chất…

Phát biểu kết luận Hội nghị, Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hoà Bình nhấn mạnh, những năm qua, công tác đấu tranh phòng chống tội phạm và chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả luôn được Đảng, Nhà nước quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo. Các bộ, ngành, địa phương, lực lượng chức năng và nhân dân tích cực thực hiện và đã đạt được những kết quả quan trọng, giữ vững an ninh, trật tự, an toàn xã hội, góp phần ổn định và thúc đẩy sản xuất kinh doanh, tăng thu ngân sách, bảo vệ môi trường kinh doanh, quyền lợi của người dân.

Đặc biệt, từ khi Thủ tướng Chính phủ thành lập Ban Chỉ đạo 138 và Ban Chỉ đạo 389, các mặt công tác này đã có chuyển biến rõ rệt và đạt được những kết quả rất tích cực, nhận thức của các cấp, các ngành được nâng lên, vai trò và trách nhiệm của các lực lượng chức năng được đề cao. Trong giai đoạn 2016-2020, công tác phòng chống tội phạm đã được kéo giảm rõ rệt theo từng năm. Năm 2016 giảm 4,4%, năm 2017 giảm 3,02%, năm 2018 giảm 0,61%, năm 2019 giảm 7,39%, năm 2020 giảm 6,8%. 100% tin báo tố giác tội phạm, kiến nghị khởi tố được tiếp nhận, xử lý; tỷ lệ giải quyết tin báo tố giác tội phạm và kiến nghị khởi tố đạt trên 90%...

Bên cạnh biểu dương những kết quả mà 2 Ban Chỉ đạo đạt được, Phó Thủ tướng Thường trực cũng chỉ rõ, công tác phòng chống tội phạm và chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế cần sớm được khắc phục.

Về phòng chống tội phạm, tình hình trật tự an toàn xã hội trên một số địa bàn còn phức tạp, một số loại tội phạm gia tăng, như giết người cướp tài sản (tăng 9,38%), hiếp dâm, đặc biệt là hiếp dâm trẻ em (tăng 22,35%), lừa đảo chiếm đoạt tài sản (tăng 11,17%), chống người thi hành công vụ (tăng 14,31%). Hoạt động tội phạm “bảo kê, tín dụng đen”, ma túy vẫn diễn ra phức tạp. Công tác phòng ngừa tội phạm, nhất là phòng ngừa xã hội, hạn chế các điều kiện nảy sinh tội phạm chưa hiệu quả, có nơi ở cơ sở còn buông lỏng.

Đối với công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả tuy được tập trung chỉ đạo, nhưng vẫn chưa tạo được chuyển biến căn bản. Tình trạng hàng giả, hàng có nguồn gốc từ nhập lậu, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ vẫn bày bán công khai ở nhiều nơi và gia tăng mạnh trên môi trường mạng. Tình trạng trốn thuế nhập khẩu, thuế thu nhập DN qua khai báo gian dối về giá, số lượng, chuyển giá vẫn diễn biến phức tạp. Tình trạng lợi dụng chính sách quản lý rủi ro để buôn lậu, vận chuyển hàng cấm, hàng giả xuất xứ, vi phạm sở hữu trí tuệ vẫn diễn biến phức tạp... nhưng chưa có biện pháp ngăn chặn hiệu quả.

Cũng theo Phó Thủ tướng Thường trực, chúng ta chưa huy động được sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội vào cuộc; cũng như người đứng đầu cấp ủy, chính quyền một số địa phương chưa quyết liệt trong lãnh đạo, chỉ đạo. Tại nhiều nơi, vai trò của các lực lượng chuyên trách còn hạn chế, chưa xây dựng được lực lượng nòng cốt, chưa sâu sát nắm bắt tình hình địa bàn, khu dân cư. Một bộ phận CBCC thiếu tinh thần trách nhiệm, yếu về chuyên môn nghiệp vụ, ý thức tuân thủ pháp luật chưa cao, còn có biểu hiện nể nang, bao che, thậm chí có trường hợp “bảo kê” cho các hành vi vi phạm pháp luật, nhất là đối với hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại. Cơ chế chính sách cũng còn sơ hở, bất cập, tạo kẽ hở cho các đối tượng lợi dụng, gây khó khăn cho các lực lượng chức năng…

Phó Thủ tướng Thường trực chỉ rõ, năm 2021 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, là năm tổ chức Đại hội XIII của Đảng, bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV, bầu cử HĐND các cấp và là năm đầu tiên thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế-xã hội 10 năm 2021-2030, Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội 5 năm 2021-2030. Dự báo tình hình thế giới và khu vực tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường, cạnh tranh chiến lược giữa một số quốc gia, đối tác trên thế giới và trong khu vực tiếp tục diễn ra gay gắt. Đại dịch Covid-19 chưa thể sớm kết thúc, tác động tiêu cực có thể kéo dài, ảnh hưởng đến nhiều ngành, lĩnh vực.

Ở trong nước, bên cạnh những thời cơ, thuận lợi, thì tác động của dịch bệnh, biến đổi khí hậu, thiên tai, hạn hán, xâm nhập mặn tiếp tục diễn biến phức tạp. Các xu hướng mới về dịch chuyển đầu tư thương mại, chuyển đổi số, cùng với sự thay đổi nhanh chóng của các mô hình kinh doanh, phương thức sản xuất, tiêu dùng, an ninh mạng… là thách thức rất lớn đối với các lực lượng chức năng. Điều đó đòi hỏi chúng ta tuyệt đối không chủ quan, mà phải hành động quyết liệt, hiệu quả hơn, biến thách thức thành cơ hội, nỗ lực phấn đấu với quyết tâm cao.

Vì vậy, trên tinh thần năm “Đoàn kết, kỷ cương, đổi mới, sáng tạo và khát vọng phát triển”, Phó Thủ tướng Thường trực đề nghị các bộ, ngành, địa phương tập trung chỉ đạo thực hiện quyết liệt công tác phòng chống tội phạm, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, góp phần giúp Chính phủ thực hiện thành công toàn diện các mục tiêu, nhiệm vụ kế hoạch năm 2021, củng cố niềm tin của người dân, DN, tạo nền tảng vững chắc để đất nước phát triển nhanh và bền vững.

Phó Thủ tướng Thường trực yêu cầu các Ban Chỉ đạo tiếp tục bám sát các nhiệm vụ được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao, khẩn trương đề ra và tích cực triển khai thực hiện có hiệu quả các chương trình, kế hoạch công tác của năm 2021 và những năm tiếp theo. Đồng thời, các bộ, ngành, địa phương cần tập trung thực hiện tốt các nhiệm vụ trọng tâm như:

Tiếp tục tổ chức quán triệt, triển khai, thực hiện nghiêm, có hiệu quả các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo 138 và Ban Chỉ đạo 389, luôn xác định các lĩnh vực công tác này là nhiệm vụ chính trị quan trọng, thường xuyên của tất cả các bộ, ngành, địa phương. Đề cao trách nhiệm của người đứng đầu các lực lượng chức năng phải có quyết tâm cao trong phòng chống tội phạm, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.

Thực hiện nghiêm các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, nhất là đấu tranh, ngăn chặn đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện tự diễn biến, tự chuyển hóa trong nội bộ. Tăng cường thanh tra, kiểm tra công vụ, kiên quyết ngăn chặn tình trạng tham nhũng, “tham nhũng vặt” ở các cơ quan hành chính, không để người dân bức xúc, giảm sút niềm tin vào đội ngũ CBCC. Tổ chức phòng chống tội phạm, buôn lậu, gian lận thương mại ngay trong chính lực lượng chức năng (công an, hải quan, quản lý thị trường, bộ đội biên phòng, cảnh sát biển, thuế…), kiên quyết xử lý nghiêm các vi phạm, loại ra khỏi bộ máy những CBCC tha hóa, biến chất, tiếp tay cho tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật.

Làm tốt công tác phòng ngừa tội phạm; công tác nghiệp vụ, điều tra cơ bản; công tác tiếp nhận, xử lý tin báo, tố giác tội phạm, kiến nghị khởi tố; kịp thời phát hiện các dấu hiệu tội phạm, các hành vi vi phạm pháp luật để có biện pháp ngăn chặn, xử lý hiệu quả.

Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật. Thường xuyên gặp gỡ, đối thoại, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của nhân dân, DN; tăng cường vai trò của các tổ chức đoàn thể, cơ quan thông tấn báo chí, nhất là người dân trong việc theo dõi, kiểm tra, giám sát hoạt động công vụ.

Tiếp tục hoàn thiện thể chế trong phòng chống tội phạm và quản lý nhà nước về trật tự an toàn xã hội; rà roát, xây dựng mới hoặc sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật liên quan đến công tác phòng, chống tội phạm, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả còn bất cập, sơ hở... Đẩy mạnh cải cách TTHC, ứng dụng CNTT trong quản lý, vừa tiết kiệm chi phí quản lý cho Nhà nước và người dân, vừa góp phần ngăn chặn phát sinh tiêu cực... tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động sản xuất kinh doanh.

Tăng cường phối hợp, kết nối, chia sẻ thông tin giữa các lực lượng. Mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế trong đấu tranh phòng chống tội phạm buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, trong đó tập trung nghiên cứu, đề xuất đàm phán, ký kết hoặc tham gia các điều ước quốc tế, thỏa thuận quốc tế trong các lĩnh vực này.

Nam Điền