Bộ GTVT vừa có Văn bản 11244/BGTVT-KHĐT đề nghị Văn phòng Chính phủ báo cáo Lãnh đạo Chính phủ cho phép thí điểm áp dụng thu phí không dừng (ETC) tại các sân bay trên nền tảng hệ thống thu phí điện tử không dừng đường bộ do Bộ GTVT đang triển khai.

Theo Bộ GTVT, chủ trương triển khai thu phí ETC tại các sân bay đến nay chưa thực hiện được do gặp vướng mắc về cơ sở pháp lý. Cụ thể ở đây là Luật đầu tư theo phương thức đối tác công tư (Luật PPP) quy định: “DN dự án PPP là DN do nhà đầu tư thành lập có mục đích duy nhất để ký kết và thực hiện hợp đồng dự án PPP”. Theo quy định này, các nhà cung cấp dịch vụ ETC được thành lập với mục đích chỉ để thực hiện nhiệm vụ thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ. Nếu Tổng Công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) muốn mở rộng dịch vụ trên nền tảng hệ thống thu phí ETC cần phải điều chỉnh dự án thu phí ETC để bổ sung các dịch vụ tăng thêm.

Bên cạnh đó, Quyết định 19/2020/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ theo hình thức ETC, cũng quy định tài khoản thu phí của chủ xe hiện tại chỉ được sử dụng để trả phí dịch vụ sử dụng đường bộ. Hệ thống ETC cũng như nhà cung cấp dịch vụ này không phải là tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán.

Do vậy, để có thể triển khai mở rộng các dịch khác trên nền tảng hệ thống thu phí ETC cần điều chỉnh Quyết định 19/QĐ-TTg làm cơ sở tổ chức triển khai thực hiện. Tuy nhiên, Bộ GTVT cho rằng việc sửa quyết định để mở rộng thu phí cần có lộ trình, vì vậy trước mắt bộ đề xuất cho thí điểm thu phí ETC tại Sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất và Sân bay quốc tế Nội Bài trong thời gian 6 tháng.

Với chủ trương thực hiện thí điểm, Bộ GTVT đã lấy ý kiến các Bộ, ngành; cơ bản các ý kiến không phản đối việc triển khai thu phí ETC tại trạm thu phí cảng hàng không, sân bay như đề xuất của Bộ GTVT. Đồng thời, đề nghị cần phải rà soát, sửa đổi để điều chỉnh dự án, điều chỉnh quy định pháp luật liên quan bảo đảm đồng bộ, thống nhất. Hiện, Tổng Công ty Cảng hàng không Việt Nam và các đơn vị liên quan cũng đã thử nghiệm thành công và sẵn sàng đưa hệ thống thu phí không dừng tại sân bay đi vào hoạt động.

Theo Bộ GTVT, hiện nay, số lượng phương tiện ra vào các sân bay rất lớn, đặc biệt vào các giờ cao điểm tại các sân bay quốc tế lớn như Nội Bài và Tân Sơn Nhất. Trung bình 1 ngày có khoảng từ 16.000 đến 20.000 lượt phương tiện qua trạm thu phí Sân bay Nội và Tân Sơn Nhất lớn gấp hơn 2 lần số lượng trung bình phương tiện giao thông qua 1 trạm thu phí đường bộ (khoảng 8.000 lượt phương tiện/ngày). Việc tổ chức thu phí phương tiện ra vào sân bay bằng thủ công như hiện nay (tài xế phải dừng xe trước trạm thu phí để trả tiền mặt) thường xuyên gây ra ách tắc, ùn ứ, bức xúc cho tài xế, hành khách, ảnh hưởng tới hình ảnh quốc gia khi mà các các trạm thu phí sân bay có thể coi là một trong những cửa ngõ đầu tiên đón tiếp khách quốc tế.

Bộ GTVT cũng đề xuất: “Sau khi thí điểm thành công, giao Bộ GTVT điều chỉnh dự án thu phí điện tử không dừng để phù hợp với thực tế thực hiện; cho phép rà soát Quyết định 19/2020/QĐ-TTg ngày 17/6/2020 của Thủ tướng Chính phủ và các quy định pháp luật có liên quan trình cấp có thẩm quyền sửa đổi hoặc thay thế (nếu cần) để tiến tới mở rộng thêm nhiều dịch vụ mới như thu phí cảng biển, bãi đỗ xe, phí bảo hiểm, phí đăng kiểm…, cũng như hoàn thiện, nâng cấp hệ thống để tiến tới tổ chức thu phí đa làn tự do”.

Đánh giá về lợi ích khi áp dụng việc thu phí tại các sân bay qua ETC, Bộ GTVT nhìn nhận, việc triển khai thu phí ETC tại các sân bay sẽ mang lại nhiều lợi ích xã hội, thuận tiện cho người sử dụng dịch vụ và hiệu quả đầu tư của các dự án thu phí ETC. Thực tiễn quy trình nghiệp vụ và giải pháp công nghệ thu phí không dừng tại các trạm thu phí sân bay hoàn toàn giống thu phí không dừng tại các trạm thu phí đường bộ nên việc sử dụng hệ thống thu phí không dừng đường bộ đã đầu tư để thu phí không dừng tại các trạm thu phí sân bay rất thuận lợi và có thể triển khai được ngay (người dân, chủ phương tiện đã dán thẻ tham gia dịch vụ thu phí không dừng đường bộ có thể sử dụng ngay dịch vụ tại các trạm thu phí sân bay mà không cần dán thêm thẻ hoặc phát sinh thêm thủ tục đăng ký dịch vụ).

Bộ GTVT cũng cho biết, hiện có gần 5 triệu xe ô tô dán thẻ ETC, đạt trên 90% tổng số lượng phương tiện trên cả nước. Số lượng giao dịch thông qua hệ thống thu phí ETC chiếm tới 90% tổng số giao dịch qua các trạm thu phí trên toàn quốc.

Thái An