“Chúng tôi đã hứa với giáo viên là phải giải quyết vấn đề lương, BHXH, BHYT, nếu không họ sẽ nghỉ việc ngay. Nhiều người đau ốm không thể đi KCB vì BHYT đã bị cắt, về nước cũng không được, nên tình cảm với trường đã không còn nguyên vẹn"- ông Nguyễn Văn Hiếu- Giám đốc Sở GD-ĐT TP.HCM cho biết tại cuộc họp giữa cơ quan chức năng TP.HCM với nhà trường và phụ huynh mới đây.

Vì sao AISVN thua lỗ?

Như Tạp chí BHXH đã nhiều lần thông tin vụ lùm xùm ở Trường Quốc tế Mỹ (AISVN), cách đây hai tuần, toàn bộ học sinh phải nghỉ học do phần lớn giáo viên không đi dạy vì bị nợ lương, chậm đóng BHXH, BHYT. Ngày 20/3/2024, số giáo viên nghỉ việc lên đến 85 người. Nhiều phụ huynh mắc kẹt vì đã đóng học phí theo gói hàng tỷ đồng, mà chuyển trường khi học kỳ II sắp kết thúc lại không dễ. Trong báo cáo gửi Thủ tướng, UBND TP.HCM cho biết, các cơ quan chức năng đang áp dụng biện pháp cấm xuất cảnh với bà Nguyễn Thị Út Em- Chủ tịch Hội đồng trường do nợ thuế thu nhập cá nhân và BHXH, BHYT. Đồng thời, AISVN sẽ bị đình chỉ tuyển sinh năm học 2024-2025 cho đến khi nhà đầu tư giải quyết các vấn đề tài chính, nhân sự, ổn định dạy học.

Trường Quốc tế Mỹ (AISVN)

Tại buổi đối thoại diễn ra chiều 30/3/2024, nhiều phụ huynh đặt câu hỏi cho bà Nguyễn Thị Út Em về số nợ trên 3.000 tỷ đồng, trường có nguy cơ phá sản có đúng hay không? Học phí trường thu của học sinh dùng vào việc gì mà dẫn đến nợ như vậy?... Trước câu hỏi này, bà Út Em cho biết: Trong báo cáo gửi các ban ngành và trao đổi với phụ huynh, Công ty CP Giáo dục Quốc tế Mỹ (chủ đầu tư AISVN) đã lý giải việc thua lỗ, thiếu hụt dòng tiền và khẳng định “công ty hoàn toàn không có bất kỳ hoạt động đầu tư nào khác ngoài giáo dục".

Theo đó, phía công ty cho hay, trường có khả năng tiếp nhận khoảng 4.000 học sinh, nhưng thực tế chỉ mới tuyển được gần một nửa. Họ đã dùng vốn của chủ đầu tư và tiền của phụ huynh để xây dựng cơ sở vật chất, mua sắm trang thiết bị. Hàng năm, nhà trường vẫn chi tiền nâng cấp cơ sở vật chất, đóng phí chương trình tú tài quốc tế (IB), tổ chức tuyến xe buýt miễn phí đưa đón học sinh. Trong các năm 2022 và 2023, lãi suất các hợp đồng vay và lãi huy động trái phiếu lên cao, cũng khiến chi phí tài chính của công ty tăng mạnh; dịch Covid-19 khiến nguồn thu giảm, trong khi chi phí không đổi.

Do những khó khăn ngoài dự tính, công ty đã tạm thời mất thanh khoản trong ngắn hạn, dẫn đến chậm lương cho giáo viên và chậm hoàn tiền cho phụ huynh với hợp đồng hợp tác đầu tư. Trường hiện có 129 giáo viên nước ngoài, 26 giáo viên Việt Nam và 103 nhân viên. Hiện nay, các giáo viên bị nợ lương tháng 2. Riêng giáo viên nước ngoài còn bị nợ thêm 30% lương tháng 1, ngoài ra giáo viên và NLĐ nhà trường cũng bị chậm đóng trên 24,4 tỷ đồng tiền BHXH, BHYT với thời gian 27 tháng. Hồi tháng 10/2023, AISVN gây chú ý khi bị phụ huynh tụ tập đòi nợ.

Những phụ huynh này nói cho trường vay hàng chục tỷ đồng không lãi suất, không tài sản thế chấp, thông qua các hợp đồng vay vốn, đầu tư. Bù lại, con em họ được học miễn phí, trường cam kết trả tiền sau khi học sinh tốt nghiệp hoặc chuyển trường. Tuy nhiên, sau đó họ không được nhận lại tiền. Mới đây, Bộ GD-ĐT đã yêu cầu rà soát các trường có yếu tố quốc tế; Thủ tướng Chính phủ cũng yêu cầu chấn chỉnh hoạt động của AISVN.

Không có lương, BHXH, BHYT, giáo viên sẽ nghỉ ngay

Tại cuộc họp giữa các cơ quan chức năng của TP.HCM với bà Nguyễn Thị Út Em cùng phụ huynh chiều 30/3, ông Nguyễn Văn Hiếu- Giám đốc Sở GD-ĐT TP.HCM thông tin: “Chúng tôi đã hứa với giáo viên là phải giải quyết vấn đề lương, BHXH, BHYT, nếu không họ sẽ nghỉ việc ngay. Nhiều người đau ốm không thể đi KCB vì thẻ BHYT đã bị cắt, về nước cũng không được, nên tình cảm với trường đã không còn nguyên vẹn".

Cơ quan chức năng tổ chức đối thoại giữa trường với các phụ huynh

Trong khi đó, theo Thượng tá Vũ Thị Thúy Hà- Phó phòng An ninh chính trị nội bộ (PA03, Công an TP.HCM), chủ đầu tư của trường hiện không còn khả năng tài chính. Theo bà Hà, cơ quan chức năng sẽ giám sát chặt chẽ hoạt động của bà Út Em. Tuy nhiên, các cuộc đàm phán giữa chủ trường với các nhà đầu tư đều chưa có kết quả. Nhà đầu tư do phụ huynh giới thiệu cũng dừng ở mức tìm hiểu, nghe những lùm xùm xong và đều rút lui. Khi làm việc với một số đối tác, các bên cho rằng, trường lỗ một phần do học phí đang "rất thấp" so với các trường cùng chất lượng.

Do đó, bà Út Em đã đề nghị xin hỗ trợ từ phụ huynh đối với khoản chênh lệch để bù giá học phí mà thời gian qua bà không bù nổi- đây là phương án ngắn hạn đến tháng 6/2024. Còn về dài hạn, bà Út Em đề nghị cổ phần hóa DN. Theo đó, phụ huynh đóng tiền (thực tế là hợp đồng góp vốn dân sự, phù hợp với pháp luật). Khi đó, phụ huynh được hưởng giá trị cổ phần tương đương. Với các khoản vay từ đợt 1 cho đến nay, ai có nhu cầu thì sẽ chuyển tiền thành cổ phần. Nếu không, khi nhà trường có phương án như bán cổ phần, thì sẽ trả lại.

Trước phương án này, chiều 1/4, thông tin với phóng viên Tạp chí BHXH, ông Nguyễn Văn Hiếu- Giám đốc Sở GD-ĐT TP.HCM cho biết, vừa ký văn bản gửi toàn thể phụ huynh công bố thông tin số tài khoản và các khoản đóng góp chi phí hỗ trợ để đảm bảo hoạt động của trường. Tài khoản này gồm đại diện Sở GD-ĐT TP.HCM, Trường AISVN và phụ huynh học sinh đồng sở hữu và xét duyệt. Mức hỗ trợ mà bà Út Em đề nghị phụ huynh hỗ trợ là 9,5 triệu đồng đối với bậc mầm non; 14,5 triệu đồng đối với bậc tiểu học; 20,5 triệu đồng đối với khối 6-8; còn từ khối 9 tới 12 là 25,5 triệu đồng.

Lãnh đạo Sở GD-ĐT TP.HCM cũng cho biết, 125 tỷ đồng đề nghị hỗ trợ là tính toán sơ bộ của trường. Nếu đóng góp, phụ huynh sẽ là người giám sát quỹ, còn cơ quan chức năng cử người hỗ trợ. "Trước mắt cần để học sinh trở lại học tập bình thường và phương án phụ huynh đóng tiền tiếp tương đối hợp lý. Bởi, nếu chuyển trường, phụ huynh cũng phải nộp học phí ở nơi mới. Theo khảo sát của trường hôm 29/3, gần 85% phụ huynh muốn con tiếp tục học tại AISVN"- ông Hiếu chia sẻ.

Thủ tướng chỉ đạo giải quyết dứt điểm

Liên quan vụ việc, ông Phan Văn Mãi- Chủ tịch UBND TP.HCM cho biết, hiện UBND TP.HCM tiếp tục chỉ đạo Công an Thành phố phối hợp với các địa phương nắm bắt tình hình dư luận xã hội để có những phương án xử lý phù hợp; quản lý chặt chẽ các vấn đề liên quan đến việc xuất nhập cảnh của các nhân sự là nhà đầu tư, thành viên hội đồng trường cho đến khi giải quyết dứt điểm sự việc. Hiện nay, cơ quan chức năng đang thực hiện biện pháp cấm xuất cảnh đối với bà Nguyễn Thị Út Em.

Nhiều phụ huynh yêu cầu chủ đầu tư trả lại tiền

Bên cạnh đó, các sở, ngành liên quan và UBND các quận, huyện, TP.Thủ Đức hỗ trợ ngành giáo dục ổn định dư luận, quản lý chặt chẽ hoạt động của Công ty CP Giáo dục quốc tế Mỹ AIS; phối hợp theo dõi tình hình hoạt động của nhà trường. Sở Tài chính, Sở KH-ĐT, Sở Nội vụ, Sở LĐ-TB&XH và các ngành liên quan nghiên cứu, đề xuất phương án, giải pháp thanh toán lương, BHXH, BHYT cho giáo viên và NLĐ, nhằm ổn định tình hình hoạt động của nhà trường đến hết năm học 2023-2024.

Trước tình hình trên, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cũng vừa ký ban hành Công điện số 28/CĐ-TTg chấn chỉnh hoạt động của Trường AISVN. Theo đó, Thủ tướng yêu cầu Chủ tịch UBND TP.HCM có trách nhiệm chỉ đạo các cơ quan liên quan khẩn trương thực hiện ngay các giải pháp phù hợp, bảo đảm quyền lợi học tập cho học sinh, không để việc học tập của học sinh bị gián đoạn; có giải pháp để ổn định tâm lý đối với học sinh và phụ huynh học sinh, cũng như việc bảo đảm trật tự, an ninh, an toàn xã hội.

Đồng thời, khẩn trương rà soát, xem xét trách nhiệm chủ đầu tư và xử lý hoạt động giáo dục của nhà trường bảo đảm đúng quy định pháp luật, quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của học sinh; thực hiện nghiêm việc rà soát, tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra các trường trên địa bàn đang giảng dạy chương trình tích hợp và các trường có yếu tố nước ngoài, để kịp thời phát hiện, chấn chỉnh những sai phạm có thể xảy ra từ sớm, từ xa, nguy cơ khi mới manh nha.

Bên cạnh đó, Bộ GD-ĐT có trách nhiệm khẩn trương hoàn thiện các dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 86/2018/NĐ-CP ngày 6/6/2018 quy định về hợp tác, đầu tư của nước ngoài trong lĩnh vực giáo dục và Nghị định số 46/2017/NĐ-CP ngày 21/4/2017 quy định về điều kiện đầu tư và hoạt động trong lĩnh vực giáo dục, trong đó có giải pháp tăng cường quản lý các loại hình trường có yếu tố nước ngoài đang thực hiện việc liên danh, liên kết và triển khai các chương trình tích hợp, chương trình quốc tế, chương trình liên kết với nước ngoài. Từ đó, kịp phát hiện, chấn chỉnh và xử lý các vi phạm nếu có.

Lê Văn