Sau khi Tạp chí BHXH phản ánh “TP.HCM thiếu thuốc phenobarbital, điều trị tay chân miệng (TCM) gặp khó khăn”, ngày 6/10, Sở Y tế TP.HCM cho biết, trong tình hình không có thuốc như hiện nay, các bệnh viện có thể sử dụng các thuốc khác hiện có trên thị trường như Diazepam, Midazolam… để thay thế.

Thời gian qua, phenobarbital là loại thuốc gần như duy nhất dùng trong điều trị TCM, có tác dụng chống co giật thuộc dẫn xuất của acid barbituric. Thuốc hoạt động bằng cách tăng cường tác dụng ức chế synap của acid gama aminobutyric, nhằm điều trị các cơn động kinh (trừ động kinh cơn nhỏ) như động kinh cơn lớn, động kinh rung giật cơ, động kinh cục bộ. Ngoài ra, có thể dùng phòng co giật do sốt cao tái phát ở trẻ nhỏ. Phenobarbital cũng có thể giúp điều trị tình trạng vàng da sơ sinh, người bệnh mắc chứng tăng bilirubin huyết không liên hợp bẩm sinh hoặc người mắc bệnh không tan huyết bẩm sinh, ứ mật mạn tính trong gan.

Khám bệnh cho trẻ tại BV Nhi Đồng 2, TP.HCM

Trong danh mục thuốc thiết yếu do Bộ Y tế ban hành năm 2018, cũng có tên thuốc này. Thuốc cũng có tên trong phác đồ điều trị bệnh TCM của Bộ Y tế, được dùng khi bệnh nhi mắc TCM bắt đầu trở nặng (độ 2A, độ 2B) để xử lý ngay tình trạng co giật của trẻ. Thời gian điều trị duy trì được lâu và ít gây ảnh hưởng đến cơ quan hô hấp. Tuy nhiên, đến thời điểm này, không chỉ tại TP.HCM, mà cả nước đều cạn thuốc vì lô nhập cuối cùng có hạn sử dụng 24/9 đã được sử dụng hết, sau đợt đó không nhập về nữa. Trước đó một số BV đã sử dụng thuốc an thần khác để thay thế song hiệu quả không được như mong đợi vì có nhiều tác dụng phụ không mong muốn.

Trước tình hình đó, Sở Y tế TP.HCM có công văn đề nghị Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) cấp phép nhập khẩu thuốc phenobarbital. Nhưng Cục Quản lý Dược cho biết, hiện không có thuốc phenobarbital từ nguồn cung nước ngoài trên toàn bộ hệ thống, các nhà sản xuất cũng đã ngưng sản xuất và Bộ Y tế đang khuyến cáo các BV xây dựng phác đồ điều trị dùng thuốc khác thay thế cho phenobarbital.

Theo BS. Lê Hồng Nga, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM, từ đầu năm đến hết tuần 39 năm 2020, TP.HCM ghi nhận 6.358 ca TCM. Riêng tuần 39, Thành phố ghi nhận 640 ca bệnh, cao nhất các tuần từ đầu năm đến nay. Số ca bệnh trong tuần tăng tại 19/24 quận huyện, có 4 quận huyện ở mức độ cảnh báo là quận 2,7,8 và huyện Bình Chánh. TCM dễ lây lan nhất ở nơi đông trẻ như trường mẫu giáo, nhóm trẻ. Hiện nay do trẻ em, học sinh tập trung trở lại vào năm học mới, là thời điểm TCM có thể bùng phát. Bệnh chưa có vaccine. Khi phát hiện trẻ có dấu hiệu nghi ngờ cần đưa trẻ đi khám hoặc thông báo ngay cho cơ quan y tế gần nhất. Cho trẻ nghỉ học khi mắc bệnh để hạn chế lây lan cho trẻ khác.

Lê Văn