Nhờ Dự án Hortas Cariocas, Manguinhos (Rio de Janeiro, Brazil) trở thành một khu vườn đô thị, cung cấp lương thực nuôi sống khoảng 800 hộ gia đình đang vật lộn với tình trạng nghèo đói. Theo các điều phối viên của Dự án, Hortas Cariocas có diện tích gấp 4 lần sân bóng đá, là một trong những khu vườn đô thị lớn nhất châu Mỹ Latinh.

Quá trình đô thị hóa làm thu hẹp diện tích đất nông nghiệp; xu hướng người dân rời làng quê về thành phố làm khiến gia tăng số lượng dân cư thành thị; biến đổi khí hậu tác động mạnh đến điều kiện canh tác; nhiệt độ tăng, lượng mưa thay đổi thất thường ảnh hưởng đến mùa vụ... là những yếu tố tạo điều kiện cho nông nghiệp đô thị phát triển ở nhiều nơi trên thế giới.

Một người dân đang làm việc tại vườn đô thị nằm ở khu ổ chuột Manguinhos (Rio de Janeiro, Brazil)

Nông nghiệp đô thị (Urban Agriculture, Urban Farming, Urban Gardening) là ngành kinh tế trong và ven đô thị, sản xuất, chế biến, cung ứng cho người dân lương thực, thực phẩm tươi sống, hoa, sinh vật và thực vật cảnh. Loại hình nông nghiệp này sử dụng diện tích đất nhỏ, khoảng đất trống, sân vườn, thảm cỏ, ban công, sân thượng… trong thành phố lớn để trồng rau củ hoặc chăn nuôi phù hợp với điều kiện đất đai, khí hậu, thủy văn.

Do chủ yếu dùng phương pháp canh tác hữu cơ và công nghệ cao, nông nghiệp đô thị không cần nhiều đất đai; không gây ô nhiễm môi trường; sử dụng và tái sử dụng tài nguyên thiên nhiên, thậm chí là rác thải đô thị; tăng thêm không gian xanh, cũng như cơ hội thư giãn cho người dân đô thị… không những vậy, còn mang lại nguồn thực phẩm cho người dân hoàn cảnh khó khăn, mà ở Manguinhos (Rio de Janeiro, Brazil) là một ví dụ.

Manguinhos là một khu ổ chuột ở Rio de Janeiro. Đây từng là nơi tụ tập của người nghèo, người nghiện hút, người nghiện thuốc lá... và luôn ngập ngụa rác thải. Giờ đây, nhờ Dự án Hortas Cariocas của chính quyền địa phương, Manguinhos giờ trở thành một khu vườn đô thị, cung cấp lương thực nuôi sống khoảng 800 hộ gia đình đang vật lộn với tình trạng nghèo đói. Theo các điều phối viên của Dự án, Hortas Cariocas có diện tích gấp 4 lần sân bóng đá, là một trong những khu vườn đô thị lớn nhất châu Mỹ Latinh.

Julio Cesar Barros, một nhà nông học được chính quyền địa phương tuyển dụng cho Dự án cho biết: “Lúc trước, bạn có thể e ngại khi đến Manguinhos vì điều tiếng của khu vực này vốn không được tích cực. Dự án Hortas Cariocas được khởi động từ năm 2006, chúng tôi khuyến khích và hướng dẫn người dân trồng lương thực, rau củ hữu cơ ở nhiều nơi khác nhau trong thành phố, sản phẩm thu được dùng để hỗ trợ cho những người dân có thu nhập thấp”. Julio Cesar Barros còn cho biết thêm, khu vườn đô thị cũng giúp ngăn chặn việc sinh sống bất hợp pháp của một bộ phận người dân ở các khu vực nguy hiểm như có nguy cơ bị lũ lụt hoặc sạt lở đất.

Diane Silva, một người dân đang canh tác ở Hortas Cariocas, hào hứng cho biết: “Trong khi đang gieo hạt, tôi đã nghĩ đến việc trong vài ngày tới tôi sẽ được thu hoạch và mang về nhà để cả nhà cùng ăn. Tôi biết, tôi đang trồng “hi vọng” hôm nay để thu hoạch “hi vọng” cho ngày mai... Có rất nhiều niềm vui khi làm việc trong một khu vườn đô thị, nhiều người cũng như tôi, vô cùng yêu thích công việc này".

Còn Ezequiel Dias, một cư dân Manguinhos, nhấn mạnh Hortas Cariocas đã thay đổi cộng đồng của anh ấy: “Hortas Cariocas hiện đã mở rộng lên tới 49 diện tích trồng trọt khắp Rio de Janeiro. Dự án rõ ràng đã làm thay đổi bộ mặt của Manguinhos. Đây chính là điều người dân chúng tôi cần: Hòa bình, hạnh phúc và một cuộc sống tốt đẹp hơn. Tôi tự hào vì là một trong người hỗ trợ lực lượng điều phối viên của Dự án".

Tùng Anh (Theo Urban Garden)