Lần đầu tiên trong lịch sử y học, Trung tâm Điện quang (BV Bạch Mai) thực hiện can thiệp nút tắc động mạch tuyến tiền liệt trong nhu mô bằng hạt thông thường kết hợp sử dụng keo sinh học để điều trị khối u xơ tiền liệt tuyến có trọng lượng “khủng”, lên tới 130 gam.

Chia sẻ cảm xúc của mình về kỳ tích mà kíp can thiệp đã làm nên, ông Nguyễn Văn T. tâm sự: Suốt quá trình các BS can thiệp, tôi hoàn toàn tỉnh táo và nghe được cuộc thảo luận của các BS. Tôi không hiểu nhiều về chuyên môn nhưng tôi biết các BS đang đấu trí để đưa ra những giải pháp thần kỳ nhất. Tôi đã được trở về nhà an lành. Sức khỏe của tôi hiện rất tốt, không còn tình trạng bí tiểu khốn khổ như trước đây.

Nhập viên trong “thảm cảnh” không đi tiểu được, bàng quang căng cứng, ông Nguyễn Văn T. có tiển sử phì đại tuyến tiền liệt nhiều năm, nhiều lần nhập viện vì bí tiểu cấp, đã điều trị nội khoa nhưng không đỡ. Các BS dự kiến phẫu thuật nhưng với thể tích khối u xơ tiền liệt tuyến lên đến 130gam trên nền người bệnh có tiền sử tăng huyết áp, tiểu đường và cao tuổi thì phẫu thuật có thể sẽ nguy hiểm đến tính mạng. Nhằm đảm bảo an toàn tối ưu cho người bệnh, các BS đã hội chẩn với Trung tâm Điện quang, BV Bạch Mai. Giải pháp hiệu quả nhất trong bệnh cảnh này chỉ có thể là nút mạch. Bệnh nhân được đặt ống thông tiểu rồi chuyển tuyến đến BV Bạch Mai.

BSCKII. Phan Hoàng Giang, Trung tâm Điện quang, BV Bạch Mai- người trực tiếp thực hiện ca can thiệp cho bệnh nhân T. chia sẻ: bệnh nhân đến với BV Bạch Mai trong tình trạng viêm đường tiết niệu. Để điều trị hết viêm, không dẫn đến hệ lụy áp xe tiền liệt tuyến thì phác đồ cần sử dụng kháng sinh trong 15 ngày. Tuy nhiên chỉ số PSA (đánh giá khả năng ung thư) của bệnh nhân lại hơi cao. Vì vậy, để điều trị nút mạch cho bệnh nhân, chúng tôi cần phải sinh thiết để loại trừ ung thư...

Trung tâm Điện quang Can thiệp Bạch Mai đã từng thực hiện hơn 1.000 ca phì đại tuyến tiền liệt bằng phương pháp nút động mạch - những trường hợp từ tuyến dưới không thực hiện được, cũng như các trường hợp khó nhất, bệnh nhân cao tuổi nhất hay những trường hợp phẫu thuật, nội khoa thất bại đều được can thiệp thành công. Tuy nhiên, với trường hợp bệnh nhân Nguyễn Văn T. là một thách thức vô cùng lớn đối với các can thiệp viên. Bệnh nhân nhiều tuổi, tiền sử cao huyết áp nhiều năm nên mạch máu giãn ngoằn ngoèo, kết hợp với bệnh tiểu đường nên rất nhiều xơ vữa vôi hóa gây hẹp tắc mạch máu. 

Bằng con mắt của can thiệp viên có nhiều kinh nghiệm, BS. Phan Hoàng Giang chỉ ra vấn đề phức tạp của ca bệnh: Gốc xuất phát của động mạch tuyến tiền liệt, động mạch bàng quang trên, động mạch bàng quang dưới và động mạch chậu tạo thành ngã tư rất khó chọn lọc vào nhánh nuôi tuyến tiền liệt. Ngoài ra ngay vị trí xuất phát, động mạch tuyến tiền liệt xoắn đúng 1,5 vòng nhỏ (do bệnh nhân cao huyết áp). Để có thể tiến hành ca can thiệp cho người bệnh, ngoài kiến thức chuyên môn sâu, kỹ năng lành nghề, các can thiệp viên phải vận dụng toàn bộ trí lực để tối ưu nhất hiệu quả của ca can thiệp.

“Khi thực hiện nút mạch cho bệnh nhân, sau khi hoàn thành 1 bên hoàn toàn tốt, chúng tôi thực hiện bên còn lại thì gặp khó khăn do 3 gốc động mạch tuyến tiền liệt, động mạch bàng quang dưới, động mạch bàng quang trên được tách ra cùng vị trí của động mạch chậu trong tạo thành ngã tư rất khó chọn lọc vào động mạch tuyến tiền liệt. Sau những phút nỗ lực cực điểm để tiếp cận được nhánh này thì chúng tôi lại còn ngỡ ngàng hơn, khi động mạch tuyến tiền liệt rất bé, ngắn, lại còn xoắn đúng 1,5 vòng. Với sự thành thạo kỹ thuật của kíp can thiệp, cùng với việc sử dụng khéo léo các vi ống thông và vi dây dẫn siêu nhỏ cỡ dưới 0.010”, BS. Giang chia sẻ. Kíp can thiệp đã thành công để có thể đi qua được “vòng xoắn” đó và tiếp cận siêu chọn lọc động mạch tuyến tiền liệt.

“Ngoài cách nút tắc động mạch tuyến tiền liệt trong nhu mô bằng hạt thông thường, chúng tôi còn sử dụng keo sinh học để gây tắc hoàn toàn gốc động mạch tuyến tiền liệt hai bên để tránh tái thông nhánh nuôi. Đây là vật liệt khá rẻ nhưng sẵn có, mà hiệu quả điều trị rất cao. Tuy nhiên, khi sử dụng cần BS rất thành thạo, có kỹ thuật thật tốt để kiểm soát không bị biến chứng cho bệnh nhân, đặc biệt là biến chứng trào ngược gây nhồi máu hoại tử tạng lành như bàng quang và trực tràng. Đây là lần đầu tiên chúng tôi sử dụng kỹ thuật gây tắc “kép” như thế này” BS. Giang cho biết thêm. Theo các chuyên gia này, trên y văn thế giới cũng chưa thấy ghi nhận cách kết hợp độc đáo như vậy. 

Thái An