Chuyển đổi số là việc sử dụng các công cụ, giải pháp công nghệ số để đổi mới mô hình tổ chức, thực hiện các chính sách theo hướng tối ưu hóa, giảm nguồn nhân lực của các cơ quan. Đây cũng là xu thế mà các tổ chức an sinh xã hội trên thế giới hướng tới để giúp người dân dễ tiếp cận, thụ hưởng chính sách an sinh.

Điểm sáng từ lĩnh vực BHXH, BHYT

Hiện nay, chúng ta đã không còn xa lạ với cụm từ “chuyển đổi số”. Trong cuộc CMCN 4.0, chuyển đổi số được xem là xu hướng tất yếu, là vấn đề sống- còn đối với các quốc gia, tổ chức, DN và người dân trên toàn thế giới. Những thay đổi to lớn về năng suất lao động, trải nghiệm của người dùng và các mô hình kinh doanh, phương thức quản lý- phục vụ mới đang được hình thành cho thấy vai trò và tác động to lớn trong cuộc sống xã hội hiện nay của chuyển đổi số, nó tác động đến tất cả ngành nghề, lĩnh vực, trong đó bao gồm cả an sinh xã hội.

Trong lĩnh vực BHXH, BHYT, vấn đề chuyển đổi số được ngành BHXH Việt Nam chú trọng từ rất sớm, thể hiện qua tích hợp các phần mềm nghiệp vụ; thực hiện các DVC trực tuyến cấp độ 4 trên Cổng Giao dịch BHXH điện tử của BHXH Việt Nam cũng như trên Cổng DVC quốc gia; phối hợp với ngân hàng tạo hệ thống thanh toán điện tử, cung cấp những tiện ích để đa kênh thanh toán cho người bệnh có BHYT, xây dựng CSDL quốc gia về Bảo hiểm; bảo đảm việc cập nhật khai thác và kết nối liên thông CSDL quốc gia với các bộ, ngành, địa phương để chia sẻ, sử dụng, phục vụ người dân...

Bên cạnh đó, việc xây dựng, vận hành Hệ thống thông tin giám định BHYT không chỉ góp phần nâng cao hiệu quả, hiệu suất công tác giám định BHYT, mà còn thúc đẩy thay đổi quy trình KCB tại cơ sở y tế, mang lại những lợi ích thiết thực cho người bệnh. Mới đây nhất, ngành BHXH Việt Nam đã đưa vào triển khai ứng dụng “VssID - BHXH số” trên hệ thống điện thoại thông minh. Thông qua sản phẩm thuộc hệ sinh thái chuyển đổi số của ngành BHXH Việt Nam, người dân, NLĐ có kết nối mạng có thể trực tiếp theo dõi, giám sát việc đóng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp và được cung cấp nhiều dịch vụ tiện ích, có thể thực hiện các giao dịch với cơ quan BHXH tại bất cứ đâu, vào bất kỳ lúc nào.

Trong những năm 2020, 2021, trước những diễn biến phức tạp của đại dịch COVID-19, cơ quan BHXH đã kịp thời cung cấp, chia sẻ các thông tin, dữ liệu về người tham gia, thụ hưởng các chế độ BHXH, BHYT, BH thất nghiệp để phục vụ hoạt động phòng, chống dịch bệnh tại các địa phương. Đặc biệt, nguồn dữ liệu này đã giúp Ngành triển khai nhanh chóng các chính sách hỗ trợ DN, NLĐ gặp khó khăn do đại dịch COVID-19 theo các Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ và Quyết định của Thủ tướng Chính phủ. Nổi bật là Nghị quyết số 116/NQ-CP và Quyết định số 28/2021/QĐ-TTg về chính sách hỗ trợ NLĐ, người SDLĐ từ Quỹ BH thất nghiệp, với lượng CSDL lớn, chỉ sau 5 ngày triển khai, BHXH các địa phương đã hoàn thành rà soát và gửi danh sách NLĐ thuộc đối tượng hỗ trợ đến 348.000 đơn vị, tương ứng hơn 10 triệu NLĐ (đạt 99% số đơn vị và số NLĐ thuộc diện hỗ trợ). Đáng chú ý, việc giao dịch qua Cổng DVC quốc gia, Cổng DVC BHXH Việt Nam và đặc biệt là qua ứng dụng VssID đã giúp NLĐ có thể liên hệ với cơ quan BHXH địa phương gần nhất để làm thủ tục và nhận được hỗ trợ chuyển khoản thẳng vào tài khoản cá nhân, mà không phân biệt địa giới hành chính.

Việc ngành BHXH Việt Nam triển khai các chính sách hỗ trợ từ quỹ BHXH, BH thất nghiệp nhanh chóng và hiệu quả đã góp phần tháo gỡ khó khăn cho NLĐ, giúp DN có thêm điều kiện để phục hồi, duy trì hoạt động sản xuất, đẩy lùi dịch COVID-19, sớm ổn định kinh tế- xã hội và đời sống nhân dân.

Chuyển đổi số toàn diện để phục vụ người dân

Theo ông Nguyễn Huy Dũng- Thứ trưởng Bộ TT-TT, mục tiêu của phát triển kinh tế số là giúp người dân giàu có hơn, góp phần đưa Việt Nam vượt qua mức thu nhập trung bình thấp vào năm 2025, đạt mức thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và đạt mức thu nhập cao vào năm 2045. Trong khi đó, phát triển xã hội số giúp người dân hạnh phúc hơn, tham gia các hoạt động xã hội toàn diện hơn, thụ hưởng các chính sách an sinh xã hội thuận lợi hơn, góp phần đưa Việt Nam trở thành quốc gia số an toàn, nhân văn và rộng khắp.

Theo Thứ trưởng Nguyễn Huy Dũng, trong những năm gần đây công tác chuyển đổi số trong lĩnh vực an sinh xã hội, nổi bật là của ngành BHXH Việt Nam đã có những bước tiến vượt bậc. Điều này được thể hiện rõ khi BHXH Việt Nam liên tục được đánh giá là một trong những bộ, ngành dẫn đầu trong lĩnh vực chuyển đối số. Kết quả đánh giá Chỉ số chuyển đổi số (DTI) năm 2021 của các bộ, ngành, địa phương của Bộ TT-TT cũng ghi nhận BHXH Việt Nam tăng một bậc, vươn lên vị trí thứ 3 trong bảng xếp hạng gồm 17 bộ, ngành.

Với phương châm “lấy người dân, DN làm trung tâm phục vụ”, ngành BHXH Việt Nam đã tập trung mọi nguồn lực, quyết liệt, triển khai mạnh mẽ việc ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số từng bước hoàn thiện “hệ sinh thái BHXH 4.0”. “Có thể thấy, công tác chuyển đổi số của ngành BHXH Việt Nam đã đi đúng hướng, đúng trọng tâm. Kết quả này cũng góp phần xây dựng thành công Chính phủ điện tử mà Quốc hội, Chính phủ đặt ra”- Thứ trưởng Nguyễn Huy Dũng nhấn mạnh.

Bày tỏ ấn tượng với lượng CSDL của Ngành đang quản lý và ứng dụng VssID-BHXH số, Thứ trưởng Nguyễn Huy Dũng cho rằng, đây là những nền tảng số vững chắc để ngành BHXH Việt Nam có thể chuyển đổi số thành công trong tương lai. Chính vì vậy, BHXH Việt Nam cần tiếp tục xây dựng, quản lý và làm sạch CSDL về Bảo hiểm. Tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng, sử dụng công nghệ, chuyển đổi số toàn diện để nâng cao chất lượng, hiệu quả tổ chức thực hiện chính sách, chế độ BHXH, BHYT, BH thất nghiệp trong tình hình mới, nhằm nâng cao chất lượng phục vụ người dân, DN và các chủ thể tham gia.

Đồng thời, tiếp tục đổi mới phương thức phục vụ, đẩy mạnh chi trả qua các tổ chức dịch vụ công, chi trả không dùng tiền mặt theo chỉ đạo của Chính phủ... Hoàn thiện cơ sở hạ tầng, kết nối liên thông, chia sẻ dữ liệu với các bộ, ngành, bảo đảm thông suốt, chính xác, nhanh chóng, an ninh an toàn, tạo thuận lợi cho việc giải quyết TTHC trên môi trường mạng. Đặc biệt, cần nghiên cứu tiến tới xây dựng mã số định danh an sinh xã hội duy nhất trong thực thi chính sách an sinh xã hội, tạo sự thống nhất và thuận lợi trong việc quản lý, tiếp cận phát triển, cũng như hỗ trợ các đối tượng cần thụ hưởng…

Thanh Hằng