Ngày 22/6, Đoàn giám sát của HĐQL BHXH do ông Ngọ Duy Hiểu- Phó Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam, Ủy viên HĐQL BHXH làm Trưởng đoàn đã thực hiện giám sát tình hình thực hiện chính sách BHXH, BHYT trên địa bàn tỉnh Đồng Nai. Tham gia Đoàn Giám sát có Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Trần Đình Liệu; lãnh đạo một số đơn vị trực thuộc BHXH Việt Nam.

Người tham gia BHXH đạt tỷ lệ cao

Báo cáo đoàn công tác, ông Phạm Minh Thành- Giám đốc BHXH tỉnh Đồng Nai cho biết, Đồng Nai hiện có 11 đơn vị hành chính, dân số 3,17 triệu người, trong đó lực lượng lao động tham gia BHXH chiếm tỷ lệ khá cao. Với việc hình thành và phát triển các KCN (hiện nay Đồng Nai có 31/32 KCN đi vào hoạt động, tỷ lệ lấp đầy trên 85%), công nghiệp Đồng Nai đã có bước phát triển đột phá, thúc đẩy cơ cấu kinh tế chuyển dịch mạnh mẽ theo hướng công nghiệp hóa- hiện đại hóa, tăng nhanh tỷ trọng công nghiệp và dịch vụ, giảm tỷ trọng nông nghiệp trong khi vẫn giữ nhịp độ tăng trưởng khá cao trong các ngành kinh tế. Đến nay tỉnh đã thu hút doanh nghiệp của 43 quốc gia và vùng lãnh thổ hoạt động đầu tư với gần 1,4 ngàn dự án; tổng vốn đăng ký đầu tư khoảng 33,4 tỷ USD (vốn thực hiện khoảng 22 tỷ USD)…

Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Trần Đình Liệu phát biểu tại buổi giám sát

Một trong những điểm, nhấn tại Đồng Nai thời gian qua là việc thực hiện chỉ tiêu phấn đấu phát triển người tham gia BHXH, BHYT trên địa bàn theo lộ trình đạt tỷ lệ cao hơn chỉ tiêu đề ra tại Nghị quyết số 28-NQ/TW. Cấp ủy, chính quyền trên địa bàn tỉnh đã xây dựng chỉ tiêu phát triển người tham gia BHXH, BHYT trong kế hoạch phát triển kinh tế- xã hội hàng năm của địa phương, trình HĐND tỉnh quyết định; xây dựng kế hoạch tổ chức thực hiện các giải pháp nhằm đạt được chỉ tiêu phát triển người tham gia đã đặt ra.

BHXH tỉnh Đồng Nai đã triển khai có hiệu quả các giải pháp phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT, BH thất nghiệp theo Chỉ thị số 34/CT-TTg ngày 26/12/2016 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường thực hiện đồng bộ các nhóm giải pháp phát triển đối tượng tham gia BHXH; phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, đơn vị chức năng ở địa phương xác định số lao động thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc để đôn đốc, yêu cầu đơn vị, doanh nghiệp tham gia BHXH bắt buộc đầy đủ cho người lao động; triển khai đồng bộ, có hiệu quả các hình thức thông tin, tuyên truyền về chế độ, chính sách BHXH…

Ngoài ra, với đặc thù là tỉnh công nghiệp, lực lượng lao động tham gia BHXH, BHYT tại các doanh nghiệp chiếm tỷ trọng lớn, đặc biệt là trong các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (chiếm tỷ trọng gần 70%). Do đó, trong những năm qua, tỷ lệ lực lượng lao động tham gia BHXH trên địa bàn tỉnh luôn cao hơn mức bình quân chung toàn quốc và luôn hoàn thành và vượt chỉ tiêu do Tỉnh ủy, HĐND tỉnh, UBND tỉnh và BHXH Việt Nam giao hàng năm. Năm 2021, số người tham gia BHXH bắt buộc trên địa bàn là 783.855 người, BHXH tự nguyện có 12.172 người tham gia, chiếm tỷ lệ 46,6% so với lực lượng lao động; tham gia BHYT 2.724.694 người, đạt 100,7% so với dự toán giao, tỷ lệ bao phủ BHYT đạt 91% dân số. Năm 2022, số người tham gia BHXH bắt buộc là 807.993 người; BHXH tự nguyện 12.348 người chiếm tỷ lệ 52,3% so với lực lượng lao động; tham gia BHYT 2.864.595 người, đạt 100% so với dự toán giao, tỷ lệ bao phủ đạt 92% dân số. Tính đến cuối tháng 5/2023, số người có thẻ BHYT là 2.855.660 người, đạt tỷ lệ bao phủ BHYT 91,7% dân số; số người tham gia BHXH bắt buộc là 768.790 người, chiếm 49,8% so với lực lượng lao động.

Giám đốc BHXH Đồng Nai báo cáo tại buổi giám sát

Trong công tác khai thác, phát triển đơn vị mới, căn cứ dữ liệu cơ quan thuế và Sở Kế hoạch- Đầu tư cung cấp, BHXH tỉnh đã xây dựng kế hoạch để tuyên truyền, vận động, yêu cầu người SDLĐ tham gia đầy đủ BHXH cho NLĐ theo quy định của pháp luật. Kết quả, năm 2021 đã thực hiện rà soát 3.848 DN với 467 DN đã đăng ký tham gia BHXH cho 12.006 lao động; năm 2022 đã thực hiện rà soát 9.230 đơn vị, doanh nghiệp với 1.267 đơn vị đăng ký đóng BHXH cho 16.818 lao động; 5 tháng đầu năm 2023, đã rà soát 1.195 DN với 102 DN đã đăng ký tham gia BHXH cho 4.317 lao động.

Tuy số hồ sơ giải quyết hưởng chế độ tăng cao hàng năm, song công tác giải quyết chế độ BHXH, bảo hiểm thất nghiệp và quản lý, chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng được thực hiện kịp thời, đầy đủ, thủ tục hành chính trong lĩnh vực BHXH ngày càng được đơn giản hóa, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người hưởng chế độ BHXH, BHTN, góp phần đảm bảo ASXH. BHXH tỉnh đã triển khai đầy đủ các hình thức chi trả theo quy định như: Chi trả qua tài khoản cá nhân (được đẩy mạnh giảm dần phương thức chi trả bằng tiền mặt), chi trả trực tiếp, chi trả thông qua người sử dụng lao động, chi trả qua hệ thống Bưu điện.

BHXH tỉnh đã thay đổi căn bản phương thức quản lý từ thủ công sang hiện đại (quản lý dữ liệu người tham gia BHXH, BHTN), trên cơ sở nguyên tắc đóng - hưởng; đảm bảo quyền lợi cho người tham gia. Công tác quản lý người hưởng, chi trả lương hưu và trợ cấp BHXH hàng tháng đầy đủ, kịp thời, an toàn trong chi trả. Hướng dẫn BHXH cấp huyện quản lý đối tượng chặt chẽ, việc tăng, giảm đối tượng thụ hưởng được thực hiện kịp thời và đúng quy định.

Nhiều vấn đề “nóng” cần giải quyết

Trong buổi sáng ngày 22/6, Đoàn Giám sát làm việc tại BHXH Đồng Nai, tại đây BHXH và đại diện một số DN, cơ sở KCB đã báo cáo, trao đổi một số vấn đề trong thực hiện chính sách BHXH, BHYT. Trong đó, nhiều vấn đề được đặt ra, như quá trình phát triển kinh tế của tỉnh Đồng Nai vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế, khó khăn, thách thức. Kinh tế của tỉnh tăng trưởng cao nhưng chưa thực sự bền vững, chưa tương xứng với tiềm năng, thế mạnh, vai trò là cực tăng trưởng kinh tế trong Vùng Đông Nam Bộ. Hạ tầng các đô thị, khu dân cư chưa phát triển tương xứng; các KCN phát triển nhanh nhưng nhiều KCN thu hút các dự án hỗn hợp, sử dụng nhiều lao động phổ thông; việc gia tăng nhanh dân số cơ học, gây ra áp lực lớn giải quyết các vấn đề ASXH.

Đại diện DN chia sẻ tại buổi giám sát

Đặc biệt là tình trạng lạm dụng trục lợi quỹ BHXH, BHYT còn diễn ra ở nhiều nơi, như việc cơ sở y tế làm khống giấy tờ, NLĐ sử dụng chứng từ giả để thanh toán chế độ (giấy khai sinh, giấy nghỉ việc hưởng chế độ BHXH); NLĐ không trung thực khi khai báo tình trạng việc làm... Bên cạnh đó, số người đề nghị hưởng BHXH một lần có chiều hướng gia tăng, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi NLĐ, khả năng mở rộng diện bao phủ BHXH và đảm bảo tính bền vững của hệ thống ASXH.

Một số DN cũng chia sẻ tình hình khó khăn chung của đơn vị trong việc tạo công ăn việc làm cho NLĐ. Đại diện Công ty TNHH Pousung Việt Nam và Công ty Taekwang Vina là những đơn vị có số lao động đông trên địa bàn với hàng chục ngàn công nhân cho biết trong điều kiện khó khăn chung, các DN vẫn cố gắng tạo việc làm cho NLĐ, tham gia BHXH đầy đủ để cùng chia sẻ với NLĐ. Ngoài ra, các đơn vị cũng cho biết sự phối hợp, hỗ trợ và công tác CCHC của BHXH Đồng Nai là rất tốt. “Trong thực hiện công tác thu, chi các chế độ BHXH thì BHXH tỉnh đã cải cách rất nhiều, áp dụng số hóa đã tạo điều kiện rất nhiều cho DN. Trước đây công ty chúng tôi có 9 người chuyên trách lĩnh vực BHXH thì nay chỉ cần 6 người, có 3 người “mất việc” khi cơ quan BHXH chuyển qua số hóa.”, ông Lê Nhật Trường, đại diện Công ty TNHH Pousung Việt Nam phấn khởi nói.

Đại diện Công an tỉnh Đồng Nai trao đổi tại buổi giám sát

Bên cạnh đó, các DN cũng phản ánh một số vướng mắc, khó khăn trong thực hiện quy định về ngành nghề độc hại, việc NLĐ trước đây mượn hồ sơ của người khác đi làm việc đến nay vẫn chưa được giải quyết; tình trạng NLĐ mua giấy nghỉ việc hưởng BHXH và tình trạng cơ sở KCB bán giấy khống để trục lợi BHXH…

Về với cơ sở KCB, đại diện BVĐK tỉnh Đồng Nai cũng cho biết một số khó khăn của đơn vị như từ năm 2018 đến nay vẫn còn tồn đọng bao gồm các nội dung như vượt dự toán chi KCB BHYT, vượt tổng mức, liên doanh liên kết nhưng sau đó mới ký hợp đồng KCB BHYT nên chưa được thanh, quyết toán KCB BHYT. Ngoài ra, đại diện Bưu điện Đồng Nai cũng cho biết một số vấn đề trong công tác quản lý chi trả lương hưu cho người hưởng hưu trí có thời điểm chưa chặt chẽ và đơn vị sẽ nỗ lực rút kinh nghiệm về việc này…

Cần những giải pháp mạnh

Chiều cùng ngày, Đoàn công tác đã làm việc với UBND tỉnh Đồng Nai. Tại cuộc làm việc, đại diện các sở ngành của tỉnh Đồng Nai như Sở LĐ-TB&CH, Công an tỉnh, LĐLĐ tỉnh, Sở Y tế… đã trao đổi, có ý kiến về tình hình thực hiện chế độ, chính sách BHXH, BHYT trên địa bàn.

Tại cuộc làm việc, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Trần Đình Liệu, đề nghị từ thực tiễn, khi có những vấn đề bất cập, vướng mắc thì BHXH Đồng Nai và các cơ quan ở địa phương phải nắm bắt cụ thể tình hình, có những đề xuất, giải pháp để xử lý. Đặc biệt, trong lĩnh vực BHYT thời gian qua tình trạng lạm dụng, trục lợi phổ biến ở một số đơn vị, đặc biệt là các phòng khám tư nhân điều kiện chưa đủ chuẩn, máy móc thuê; không chú trọng đến công tác KCB mà nhắm đến việc trục lợi quỹ BHXH, BHYT… Vì vậy, cần đánh giá rõ nguyên nhân trong tổ chức thực hiện, liên quan vướng mắc về cơ chế chính sách cần giải quyết. Trong thực hiện công tác chi trả, Bưu điện Đồng Nai phải phát huy vai trò, đảm bảo việc chi chế độ cho người thụ hưởng và phải quản lý chặt chẽ người hưởng.

Phó Tổng Giám đốc Trần Đình Liệu yêu cầu, BHXH Đồng Nai và các ngành chức năng địa phương phải quyết liệt quản lý, dứt khoát không được buông lỏng quản lý. Theo đó, rà soát lại điều kiện pháp lý của cơ sở KCB BHYT, chứng chỉ hành nghề, văn bằng chuyên môn và các điều kiện khác… “Việc xã hội hóa y tế là rất tốt nhưng không phải để cơ sở y tế lạm dụng trục lợi. Việc cơ quan công an vào cuộc điều tra các phòng khám làm khống trục lợi trên địa bàn Đồng Nai vừa qua đã tạo nên hồi chuông đánh động dư luận. Đây là vấn đề rất lớn, đề nghị UBND tỉnh Đồng Nai tiếp tục chỉ đạo các ngành liên quan kiểm tra, rà soát các nội dung liên quan. Để qua đó người ốm đau thực sự được thụ hưởng chế độ chứ không phải để cho một nhóm người trục lợi. Đề nghị Sở Y tế và BHXH tỉnh Đồng Nai phải tích cực tham mưu, chấn chỉnh”, Phó Tổng Giám đốc Trần Đình Liệu nhấn mạnh.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Nguyễn Sơn Hùng phát biểu tại buổi giám sát

Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Nguyễn Sơn Hùng, thời gian qua Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh luôn quan tâm đến việc thực hiện chính sách BHXH, BHYT; nhất là thực hiện các chỉ tiêu. Đối với BHXH Đồng Nai, đơn vị đã cùng với BHXH các huyện, thành phố đã chủ động tham mưu cấp ủy, chính quyền địa phương tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện chính sách BHXH, BHYT trên địa bàn.

Theo ông Hùng, có đoàn kiểm tra giám sát chỉ ra những sai sót là rất tốt, cái sai nhỏ được xử lý kịp thời sẽ không xảy ra cái sai lớn. Có những cái giữa y tế và BHXH tỉnh chưa thuận nhau. UBND tỉnh làm trọng tài đôi lúc cũng khó, BHXH Việt Nam và Bộ Y tế hỗ trợ sẽ rất tốt. Đối với những vụ việc các phòng khám trục lợi BHXH, BHYT xảy ra trên địa bàn thời gian qua, ông Hùng khẳng định những việc xảy ra trên địa bàn vừa qua phải tiếp tục làm triệt để, rốt ráo và có thể mở rộng ra thêm chứ không có gì phải ngại.

Kết luận tại cuộc làm việc, ông Ngọ Duy Hiểu- Phó Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam, Trưởng đoàn Giám sát khẳng định việc kiểm tra, giám sát thực hiện chính sách BHXH, BHYT ở các địa phương là nội dung quan trọng. Trong đó, riêng ở Đồng Nai là rất cần thiết vì đây là địa bàn tập trung đông NLĐ, có nhiều vấn đề dư luận quan tâm. Việc khảo sát để tập hợp các vướng mắc, bất cập cũng là gợi ý quan trọng để trung ương có các chủ trương, chính sách phù hợp.

Về công tác tham mưu, BHXH tích cực phối hợp tham mưu, cụ thể hóa chủ trương chính sách của nhà nước và địa phương đã ban hành nhiều chính sách, chủ trương hướng dẫn. Công tác thu, phát triển người tham gia BHXH, BHYT trên địa bàn đạt kết quả tích cực. Công tác truyền thông được BHXH tỉnh Đồng Nai chú trọng, nhất là truyền thông nhóm nhỏ, sử dụng mạng xã hội và công tác phối hợp với cơ quan báo chí... Công tác CCHC, ứng dụng CNTT đem lại hiệu quả to lớn. Việc thực hiện các chính sách BHXH, BHYT trên địa bàn nhìn chung là khá tốt so với mặt bằng chung của cả nước.

Ông Ngọ Duy Hiểu phát biểu kết luận buổi giám sát

Bên cạnh đó, ông Ngọ Duy Hiểu cho rằng còn một số tồn tại, hạn chế lớn địa phương cần phải quan tâm khắc phục. Đó là việc hưởng BHXH một lần còn nhiều; tình trạng DN chưa chấp hành tốt quy định pháp luật về BHXH, chậm đóng BHXH còn phổ biến; tình trạng cơ sở KCB làm khống, làm giả giấy tờ diễn ra ở nhiều nơi…

“Đồng Nai là địa bàn rất sinh động, tập trung lực lượng lao động rất lớn vì vậy công tác tuyên truyền là rất quan trọng. Làm tốt công tác tuyên truyền sẽ giúp lan tỏa chính sách. Bởi không ít NLĐ rút BHXH một lần cứ theo phong trào, thấy người khác rút thì cũng rút theo mà chưa xem xét toàn diện nên khi được truyền thông sẽ có suy nghĩ khác…”, ông Hiểu chia sẻ.

Trần Đức