Đại dịch Covid-19 và suy thoái toàn cầu có thể khiến hơn thế giới có thêm 1,4% dân số rơi vào cảnh nghèo đói cùng cực. Ước tính, số người nghèo cùng cực mới có thể lên tới 150 triệu người năm 2021. Tỷ lệ người nghèo cùng cực trên toàn cầu đã gia tăng lại lần đầu tiên kể từ năm 1998.

Đây là thông tin Ngân hàng Thế giới (WB) chia sẻ trong báo cáo mới nhất vừa được công bố về Đói nghèo và Thịnh vượng chung. Trong Báo cáo định kỳ (công bố 2 năm một lần) lần này, WB chỉ ra rằng: Đại dịch Covid-19 sẽ đẩy thêm 88 triệu đến 115 triệu người vào cảnh nghèo cùng cực trong năm nay, và sẽ lên tới 150 triệu người vào năm 2021, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của sự suy giảm kinh tế.

Theo WB, nếu đại dịch không bùng phát trên toàn cầu, tỷ lệ nghèo đói dự kiến ​​sẽ giảm xuống còn 7,9% vào năm 2020. Tuy nhiên, tác động tiêu cực của đại dịch Covid-19, tình trạng nghèo cùng cực có khả năng ảnh hưởng đến từ 9,1% đến 9,4% dân số thế giới vào năm 2020. Đây có thể coi là bước "tụt lùi" trong nỗ lực giảm nghèo của các quốc gia, khi số liệu năm 2027 cho thấy tỷ lệ dân số nghèo cùng cực đã giảm xuống còn 9,2% dân số toàn cầu.

Báo cáo cũng cho biết, phần lớn số "người nghèo mới" này sẽ rơi vào các quốc gia vốn đã có tỷ lệ nghèo cao. Theo ước tính của WB, khoảng 82% người dân trượt xuống dưới mức nghèo cùng cực trong đại dịch này sẽ ở các quốc gia có thu nhập trung bình. Không chỉ có người dân ở các vùng nông thôn, ngày càng có nhiều người dân thành thị rơi vào tình trạng nghèo cùng cực.

Ngoài chuẩn nghèo quốc tế (nghèo cùng cực), tỷ lệ người dân nghèo tính theo chuẩn nghèo quốc gia ở các quốc gia có thu nhập trung bình thấp (mức sống dưới 3,2 USD/ngày) và quốc gia trên trung bình (mức sống dưới 5,5 USD/ngày) cũng là con số đáng lo ngại. Theo thống kê, hiện còn có gần 25% dân số thế giới sống dưới mức 3,2 USD/ngày; trên 40% dân số thế giới (tương đương 3,3 tỷ người) sống dưới mức 5,5 USD/ngày.

Báo cáo của WB nhấn mạnh, tác động kép từ đại dịch Covid-19 cùng với áp lực của xung đột vũ trang và biến đổi khí hậu sẽ khiến mục tiêu chấm dứt nghèo đói vào năm 2030 vượt quá tầm với, nếu các quốc gia không có hành động chính sách nhanh chóng, quan trọng và thực chất. Thay vì xóa bỏ đói nghèo, đến năm 2030, tỷ lệ nghèo đói toàn cầu có thể vào khoảng 7%.

Cuộc khủng hoảng Covid-19 cũng đã làm giảm sự thịnh vượng chung (được định nghĩa là mức tăng thu nhập của 40% dân số nghèo nhất của một quốc gia). Sự thịnh vượng chung trung bình trên toàn cầu được ước tính sẽ trì trệ, hoặc thậm chí giảm xuống trong giai đoạn 2019-2021 do thu nhập trung bình giảm. Sự giảm tốc trong hoạt động kinh tế do đại dịch có thể sẽ ảnh hưởng nặng nề đến những người nghèo nhất, và điều này có thể dẫn đến các chỉ số thịnh vượng chung thậm chí còn thấp hơn trong những năm tới.

Theo Chủ tịch Nhóm Ngân hàng Thế giới David Malpass: “Để đảo ngược trở ngại nghiêm trọng này đối với tiến bộ phát triển và xóa đói giảm nghèo, các quốc gia sẽ cần chuẩn bị cho một nền kinh tế khác sau Covid-19, bằng cách cho phép vốn, lao động, kỹ năng và sự đổi mới chuyển sang các lĩnh vực và doanh nghiệp mới. Sự hỗ trợ của Nhóm WB (Ngân hàng Tái thiết và Phát triển quốc tế- IBRD, Hiệp hội Phát triển quốc tế- IDA, Công ty Tài chính quốc Tế- IFC; Cơ quan Bảo lãnh đầu tư đa biên- MIGA) sẽ giúp các nước đang phát triển phục hồi tăng trưởng và đáp ứng các tác động về sức khoẻ, xã hội và kinh tế của Covid-19 khi họ nỗ lực hướng tới phục hồi bền vững và toàn diện”.

Hiện, Nhóm Ngân hàng thế giới đang tiến hành các hành động cấp bách trên diện rộng để giúp đỡ các nước đang phát triển tăng cường ứng phó đại dịch, thông qua hỗ trợ các can thiệp sức khỏe cộng đồng, đảm bảo các nguồn cung cấp và thiết bị cần thiết, đồng thời giúp khu vực tư nhân tiếp tục hoạt động và duy trì việc làm. Dự kiến, WB sẽ triển khai hỗ trợ tài chính lên tới 160 tỷ USD trong vòng 15 tháng để giúp hơn 100 quốc gia bảo vệ người nghèo và người dễ bị tổn thương, hỗ trợ các DN và thúc đẩy phục hồi kinh tế. Nguồn tài chính này sẽ bao gồm 50 tỷ đô la các nguồn vốn vay ưu đãi (IDA) mới thông qua các khoản viện trợ không hoàn lại và các khoản vay ưu đãi cao.

Báo cáo của WB cũng kêu gọi hành động chung trên toàn cầu để đảm bảo tiến bộ giảm nghèo trong nhiều năm không bị xóa bỏ, đồng thời nỗ lực đối phó với đói nghèo do Covid-19 gây ra trong bối cảnh người nghèo còn phải chịu thêm các tác động tiêu cực khác, đặc biệt là xung đột và biến đổi khí hậu.

Thái An