Uganda thải ra 350.000 tấn rác thải mỗi năm, phần lớn trong số đó không được tái chế. Phân loại rác thải thủy tinh, nhựa và các loại khác là một công việc khó khăn, nguy hiểm, song điều đó không ngăn được Juliet Namujju thực hiện dự án tái chế rác thải để xây dựng thương hiệu Kimuli Fashionability của cô, cũng như triển khai các khóa học đào tạo người khuyết tật “biến rác thải thành kho báu”.

Cha của Juliet Namujju đã bị cắt cụt chân sau một tai nạn khủng khiếp. Vì tàn tật, ông không thể tìm được việc làm, lâm vào cảnh tuyệt vọng và cuối cùng qua đời trong đói nghèo. Mới 6 tuổi, Juliet trở thành trẻ mồ côi vì mẹ cô cũng mất ngay sau đó. Bà của Juliet, một thợ may với thu nhập ít ỏi, đã cưu mang cô. Vì bà không đủ tiền mua đồ chơi cho Juliet, nên đã truyền cảm hứng cho cô làm và may quần áo búp bê bằng vải thừa, vật liệu phế thải. Sau khi tốt nghiệp THPT, Juliet tham gia một khóa học thời trang và gia nhập Học viện Sáng tạo Xã hội Uganda, một tổ chức phi lợi nhuận hỗ trợ thanh niên hoàn cảnh khó khăn phát triển tiềm năng của họ.

Năm 20 tuổi, Juliet thành lập thương hiệu Kimuli Fashionability. Kimuli theo tiếng Uganda có nghĩa là "hoa". Juliet đặt tên DN của mình là Kimuli Fashionability với ý nghĩa cô sẽ tái chế, biến rác thải thành sản phẩm trang nhã, giống như bông hoa vậy. Vì trưởng thành trong hoàn cảnh khó khăn nên Juliet đặt “mục tiêu kép” cho thương hiệu của mình, đó là hướng tới thúc đẩy sự hòa nhập xã hội của người khuyết tật bằng cách thu nhận và đào tạo nhân viên là người khuyết tật; đồng thời, sử dụng nguyên liệu tái chế để góp phần bảo vệ môi trường. Đến nay, Kimuli Fashionability đã đào tạo được 75 học viên là người khuyết tật, những học viên này tiếp tục đứng lớp hướng dẫn kỹ năng may thêu cho những người khác. Ngoài ra, Kimuli Fashionability cũng ký hợp đồng với 120 trẻ vị thành niên hoàn cảnh khó khăn để thu gom và tái chế rác thải.

Slogan của Kimuli Fashionability là “Chất thải chỉ là chất thải nếu bạn lãng phí nó”. Đến nay, thương hiệu đã tái chế 33 tấn chất thải thành hơn 9.000 sản phẩm túi xách, áo mưa, ví, trang phục… với giá cả phải chăng. Một trong những thiết kế được đánh giá cao gần đây nhất của thương hiệu là mẫu khẩu trang trong suốt làm bằng nhựa tái chế để giúp người khiếm thính giao tiếp hiệu quả trong đại dịch Covid-19. Ý tưởng sản phẩm đến từ thực tế khoảng một nửa nhân viên của Kimuli Fashionability bị khiếm thính, gặp rào cản khi tuân thủ việc đeo khẩu trang phòng dịch, do khẩu trang thông thường đều thiết kế che đi phần miệng khiến họ không thể đọc được khẩu hình của người đối diện khi giao tiếp. Sau khi ra mắt, Kimuli Fashionability đã tặng và bán hơn 2.000 khẩu trang loại này. Bên cạnh đó, những sản phẩm làm nên tên tuổi cho Kimuli Fashionability là áo mưa màu đỏ, vàng tươi tái chế từ bao tải đựng đường và vải họa tiết châu Phi (sản phẩm được trưng bày ở Đại hội đồng LHQ ở New York (Mỹ)); túi xách vải thô được làm từ bao xi măng cũ, quai túi may bằng vải họa tiết châu Phi; hoa tai với các hình dạng khác nhau được làm từ nhựa tái chế rực rỡ và màu sắc…

Thực tế, hiện người khuyết tật ở Uganda chiếm hơn 12% trong tổng dân số, 80% trong số họ sống trong cảnh nghèo đói. Vì vậy, Juliet muốn tiếp tục phát triển Kimuli Fashionability theo hướng đào tạo việc làm cho đối tượng này. Đến năm 2024, mục tiêu của Kimuli Fashionability là đào tạo hơn 1.000 người khuyết tật và cung cấp việc làm cho ít nhất một nửa trong số họ; đồng thời, mở rộng kinh doanh và xuất khẩu sản phẩm sang Tanzania, Rwanda, Kenya. Đến năm 2025, Kimuli Fashionability tham vọng sở hữu công xưởng sản xuất, cùng trung tâm đào tạo của riêng mình. Dĩ nhiên, mục tiêu xuyên suốt của Kimuli Fashionability vẫn là tiếp tục góp phần nâng cao nhận thức của người dân về vấn đề rác thải, tái chế rác thải và bảo vệ môi trường ở Uganda.

Tùng Anh (Theo Amy Helmendach/Kampala)