Nhân dịp Kỷ niệm 76 năm ngày Cách mạng Tháng Tám (19/8/1945-19/8/2021), Quốc khánh nước Cộng hòa XHCN Việt Nam (2/9/1945-2/9/2021), Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam tổ chức Triển lãm Con đường độc lập dưới hình thức trực tuyến trên địa chỉ website (vnfam.vn) và fanpage (https://www.facebook.com/baotangmythuat/) từ ngày 31/8/2021.

Triển lãm giới thiệu 18 bức tranh sơn dầu, sơn mài, lụa, bột màu, khắc gỗ… của 15 tác giả và nhóm tác giả, phản ánh tóm tắt con đường dẫn đến Cách mạng Tháng Tám thành công, khai sinh ra nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

Cụ thể, triển lãm đưa công chúng quay về với những ngày tháng đầu tiên dưới ách đô hộ thực dân, ngọn lửa của ý chí độc lập dân tộc được lớn dần qua năm tháng, cùng với sự ra đời và dẫn dắt của Đảng Cộng sản Việt Nam (1930), các giai cấp, tổ chức đoàn kết một lòng, hướng về mục đích lớn lao là giải phóng dân tộc, giành độc lập cho Tổ quốc. Các tác phẩm Họp Công hội Đỏ (Sơn mài, Huỳnh Văn Gấm), Từ trong bóng tối (Sơn mài, Lê Quốc Lộc) gợi nhớ về các hoạt động cách mạng của các tổ chức lãnh đạo Công- Nông giai đoạn này.

Nhiều phong trào đấu tranh những năm 1930-1931 được thể hiện với ngôn ngữ nghệ thuật cô đọng, phản ánh khí thế sôi sục đấu tranh và cao trào cách mạng qua các tác phẩm Nông dân đấu tranh chống thuế (sơn mài, Nguyễn Tư Nghiêm) với hình ảnh lá cờ đỏ búa liềm lần đầu xuất hiện trong phong trào đấu tranh chống thuế của nông dân Trung Kỳ, Xô Viết Nghệ Tĩnh (sơn mài của nhóm 6 tác giả Phạm Văn Đôn, Nguyễn Sỹ Ngọc, Nguyễn Đức Nùng, Huỳnh Văn Thuận, Trần Đình Thọ, Nguyễn Văn Tỵ) hay của tác phẩm cùng tên trên chất liệu khắc đồng đen của tác giả Đường Ngọc Cảnh.

Tiếp đó là những cao trào cách mạng khác được miêu tả sống động và chân thực, đầy thuyết phục qua tác phẩm Du kích Bắc Sơn về bản Pình (sơn mài, Nguyễn Văn Tỵ) mang hình ảnh về lực lượng du kích, khởi nghĩa vũ trang đầu tiên do Đảng Cộng sản lãnh đạo; Nam Kỳ 1940 (sơn mài, Huỳnh Văn Gấm) kể lại khúc tráng ca của khởi nghĩa Nam Kỳ…

Đặc biệt, mùa Xuân năm 1941, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc về nước là một dấu mốc trọng đại đối với lịch sử dân tộc Việt Nam. Từ đây, Người đã cùng Ban Chấp hành Trung ương Đảng đưa ra quyết sách hoàn chỉnh đường lối cách mạng giải phóng dân tộc đáp ứng khát vọng của các tầng lớp nhân dân, phù hợp với xu thế phát triển của cách mạng thế giới, có ý nghĩa quyết định đối với vận mệnh của đất nước. Chính vì thế, hình tượng nghệ thuật Hồ Chí Minh luôn được văn nghệ sĩ nhiều thế hệ tìm kiếm cách thể hiện chân thực, gần gũi, dung dị và chứa đựng tình cảm, lòng biết ơn chân thành nhất, với sự đa dạng về phong cách sáng tác và chất liệu thể hiện trong các tác phẩm như: Mùa Xuân Bác về Pắc Bó (bột màu, Dương Tuấn), Chú Thu (bột màu, Nguyễn An), Bác Hồ đi công tác (lụa, Trần Đình Thọ), Nước nguồn (Sơn dầu, Nguyễn Trọng Kiệm)…

Tháng 8/1945, khi thời cơ đến, tất cả mọi tầng lớp nhân dân đoàn kết dưới sự lãnh đạo của Đảng, vùng lên thực hiện cuộc Tổng khởi nghĩa giành chính quyền, giải phóng dân tộc. Ngày 2/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn độc lập tại Quảng trường Ba Đình, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Những hình ảnh lịch sử ấy được tái hiện đầy xúc động qua các tác phẩm Đánh chiếm Bắc Bộ Phủ (sơn dầu, Trần Đình Thọ), (sơn mài, Nguyễn Đức Nùng), Phác thảo Cách mạng Tháng 8 của Huy Toàn, Bác Hồ đọc Tuyên ngôn độc lập của Nguyễn Dương…

Bằng ngôn ngữ tạo hình chân thực, cô đọng, “Con đường Độc lập” kể lại một phần câu chuyện dân tộc Việt Nam vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, cùng nhau đoàn kết giành thắng lợi. Dưới góc nhìn nghệ thuật, triển lãm một lần nữa góp phần khẳng định thành quả to lớn của Cách mạng Tháng Tám, những cống hiến vĩ đại của Chủ tịch Hồ Chí Minh, là bài học ý nghĩa trong sự nghiệp đổi mới đất nước, hội nhập quốc tế, đưa Việt Nam vượt qua thử thách hiện tại.

Minh Anh