Để NLĐ hiểu và không rút BHXH một lần, BHXH tỉnh Vĩnh Long đã tìm các giải pháp nhằm nâng cao ý thức của NLĐ, giảm tình trạng “bán lúa non” như trước đây.

Trăn trở tìm giải pháp

Ông Nguyễn Thế Nguyên, cán bộ Phòng Truyền thông và Phát triển đối tượng thuộc BHXH tỉnh Vĩnh Long cho biết, năm 2021 toàn tỉnh có 11.722 lượt người nhận BHXH một lần, điều này đã ảnh hưởng lớn không chỉ đối với NLĐ mà còn ảnh hưởng chính sách ASXH.

Tuyên truyền BHXH, BHYT đến với người dân

Khi lựa chọn hưởng BHXH một lần, quyền lợi của NLĐ bị hạn chế hơn rất nhiều so với việc hưởng lương hưu. Nếu chọn nhận BHXH một lần, sau này tham gia lại sẽ không được cộng nối thời gian đóng BHXH, mà phải tích lũy thời gian đóng BHXH lại từ đầu. Ngoài ra, rút BHXH một lần không còn cơ hội để hưởng lương hưu, tự mình rời khỏi hệ thống BHXH, hệ thống an sinh của nhà nước khiến NLĐ chịu nhiều thiệt thòi về lâu dài. Vì vậy, đây là trăn trở rất lớn của những người là công tác BHXH trong việc tìm cách để NLĐ giảm tối đa việc hưởng BHXH một lần.

Theo ông Nguyễn Thế Nguyên, có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng nhiều NLĐ lựa chọn nhận BHXH một lần thay vì để dành thời gian tham gia để sau này được hưởng lương hưu. Nguyên nhân đầu tiên là do dịch bệnh khiến cuộc sống NLĐ khó khăn, tuy năm 2022 dịch bệnh đã phần nào được kiểm soát tuy nhiên hậu quả của dịch bệnh đã ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống và việc làm của NLĐ, làm cho thu nhập của họ bị giảm sút. Bên cạnh đó, một bộ phận lớn NLĐ chưa có nhận thức đúng về lộ trình tăng tuổi nghỉ hưu theo Nghị định số 135/2020/NĐ-CP. Bản thân họ vẫn còn băn khoăn nếu tham gia BHXH đủ 20 năm ở độ tuổi còn trẻ nhưng lại không được nhận BHXH một lần thì phải chờ đợi rất lâu mới được hưởng lương hưu. Ngoài ra họ cũng lo sợ thời gian tới khi chính sách BHXH có thay đổi nếu không nhận BHXH một lần sẽ thiệt thòi hơn về sau.

Nhiều hình thức truyền thông đa dạng

Ông Ngô Tuấn Anh- Phó Giám đốc BHXH tỉnh Vĩnh Long cho biết thêm, xuất phát từ những nguyên nhân trên, ông Anh và các đồng nghiệp đã thực hiện sáng kiến “giải pháp nâng cao ý thức của NLĐ, giảm tình trạng rút BHXH một lần trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long”. Từ thực trạng NLĐ đăng ký nhận BHXH một lần trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long năm 2021, cho thấy lực lượng lao động đang tham gia BHXH bắt buộc tại các DN và những NLĐ đã nghỉ việc nhưng chưa nhận BHXH một lần trên toàn tỉnh Vĩnh Long là rất lớn. Do đó, cần tập trung thực hiện các giải pháp tuyên truyền cụ thể hướng đến 2 nhóm đối tượng này.

Hiệu quả từ thực tế

Theo ông Ngô Tuấn Anh, đối với lực lượng lao động đang tham gia BHXH bắt buộc tại các DN, BHXH tỉnh đã tham mưu ban hành nhiều văn bản phối hợp với LĐLĐ tỉnh thực hiện tuyên truyền tại các DN trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long nhằm phổ biến các chính sách mới về BHXH, BHYT được thực hiện từ năm 2022. Thông tin những lợi ích giữa hưởng lương hưu so với nhận BHXH một lần đến từng công nhân, NLĐ tại các DN trên địa bàn tỉnh, từ đó giúp cho người tham gia BHXH nhận thức rõ lợi ích của hưởng lương hưu mà không rút BHXH một lần. Cụ thể thực hiện kế hoạch phối hợp về tổ chức Hội nghị tập huấn chính sách BHXH, BHYT, BH thất nghiệp và hướng dẫn cài đặt ứng dụng VssID-BHXH số; thực hiện Quy chế phối hợp số 1048/QCPH-BHXH-LĐLĐ ngày 17/6/2022 về thực hiện chính sách, pháp luật về BHXH, BHYT giai đoạn 2021- 2025; Kế hoạch số 1288/KH-BHXH về tổ chức hội nghị tuyên truyền đối thoại trực tiếp chính sách BHXH, BHYT tại các DN…

Truyền thông cho NLĐ tại DN

Theo đó, BHXH tỉnh phối hợp với LĐLĐ tỉnh lựa chọn các đơn vị để tổ chức các cuộc hội nghị tập huấn cho công nhân, NLĐ tại các DN, đồng thời cung cấp tờ rơi, tài liệu tuyên truyền cho NLĐ. Thông qua đó thực hiện gặp gỡ, tư vấn trực tiếp, giải đáp các câu hỏi liên quan đến chế độ, chính sách BHXH, BHYT để giúp NLĐ hiểu rõ hơn về quyền lợi và nghĩa vụ khi tham gia BHXH. Về phía LĐLĐ tỉnh, Công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở sẽ phối hợp với DN được tuyên truyền, thống nhất về thời gian, địa điểm tổ chức hội nghị tập huấn; phát hành giấy mời công nhân, lao động tham dự hội nghị tập huấn, tuyên truyền đồng thời chuyển phát tài liệu cho đại biểu tham dự.

Sau thời gian triển khai, BHXH Vĩnh Long đã phối hợp với LĐLĐ tỉnh tổ chức 6 cuộc hội nghị tuyên truyền, tập huấn, đối thoại về BHXH, BHYT, BH thất nghiệp kết hợp tuyên truyền về cài đặt ứng dụng VssID cho trên 600 công nhân, NLĐ và người SDLĐ trên địa bàn tỉnh. Thông qua các cuộc tuyên truyền, công nhân lao động và người SDLĐ thấy được lợi ích của việc hưởng hưởng lương hưu so với nhận BHXH một lần, hiểu thêm về các chính sách mới về BHXH, BHYT được thực hiện từ năm 2022.

Đối với lực lượng lao động đã nghỉ việc nhưng chưa nhận BHXH một lần, bộ phận truyền thông của BHXH Vĩnh Long đã tham mưu phối hợp với LĐLĐ và BQL các KCN thực hiện tuyên truyền tại quán cafe, nơi tập trung đông NLĐ để tư vấn, tuyên truyền về chính sách BHXH, hạn chế hưởng BHXH một lần. Bên cạnh đó, chia nhóm nhỏ đến chi nhánh trung tâm dịch vụ việc làm đặt tại KCN để tư vấn cho đối tượng NLĐ đang đăng ký hưởng BH thất nghiệp hoặc mời họ đến quán cafe để nghe cán bộ BHXH tư vấn trực tiếp. Hoạt động này sẽ giúp họ hiểu rõ thêm về chính sách BHXH, những lợi ích khi hưởng lương hưu so với nhận BHXH một lần, nắm thêm những thông tin chính thống liên quan đến chế độ BHXH... Từ đó NLĐ tiếp tục đi làm để tham gia BHXH bắt buộc hoặc tham gia BHXH tự nguyện để tích lũy hưởng lương hưu. Thông qua hình thức này, BHXH tỉnh đã tổ chức được 3 cuộc hội nghị và tư vấn cho hơn 200 NLĐ đang tham gia BHXH bắt buộc hoặc đang hưởng BH thất nghiệp.

Cán bộ BHXH tư vấn trực tiếp cho NLĐ tại quán cafe

Ngoài ra, trong các cuộc hội nghị tuyên truyền, đối thoại về chính sách, BHXH Vĩnh Long cũng đưa nội dung tuyên truyền không nhận BHXH một lần, khuyến khích tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện để hưởng lương hưu để những người tham dự hiểu được ý nghĩa, tầm quan trọng của việc hưởng lương hưu. Qua đó, nhận thức của NLĐ được chuyển biến tích cực, mang lại hiệu quả cao trong công tác tuyên truyền, vận động.

Ông Ngô Tuấn Anh cho biết thêm, sau khi áp dụng giải pháp, sáng kiến về truyền thông, tình hình nhận BHXH một lần trên địa bàn tỉnh đã có sự chuyển biến đáng kể. Trong 6 tháng đầu năm 2022, số lượt người nhận BHXH một lần là 7.623 lượt, bình quân 1 quý có hơn 3.800 lượt người nhận BHXH một lần. Tuy nhiên, sang đến quý 3/2022, sau thời gian triển khai các giải pháp nêu trên, số lượt người hưởng BHXH một lần là 2.370 lượt, giảm 1.430 lượt so với bình quân 2 quý đầu năm 2022. Kết quả này thể hiện nhận thức của NLĐ đã được chuyển biến theo chiều hướng tích cực, tình trạng nhận BHXH một lần đã được kiểm soát đáng kể.

Bên cạnh đó kết quả phát triển người tham gia cũng đạt được những kết quả khả quan. Đến cuối quý III/2022, tổng số người tham gia BHXH bắt buộc trên địa bàn Vĩnh Long là 106.068 người, tăng 25.432 người (tương ứng 31,5%) so với cùng kỳ năm 2021, đạt 99,2% kế hoạch BHXH Việt Nam giao. Tổng số người tham gia BHXH tự nguyện là 16.580 người, tăng 407 người (tương ứng 2,5%) so với cùng kỳ năm 2021.

Trà Giang