Trong thời gian xảy ra đại dịch Covid-19, gần một nửa số người trưởng thành ở Mỹ đã báo cáo các triệu chứng lo âu hoặc trầm cảm. Tương tự, ở Pháp, con số này cũng tăng gấp đôi trong thời gian từ tháng 1 đến tháng 6/2019.
Con số thống kê cho thấy, dường như có sự gia tăng và quan tâm nhất quán về hiện tượng sức khỏe tâm thần trên toàn thế giới, đặc biệt là tác động của nó đến thanh niên, nhóm người da màu và những lao động chính trong các gia đình, thậm chí cả những người không có tiền sử rối loạn sức khỏe tâm thần trước đó.
Việc phong tỏa cũng hạn chế khả năng tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần, tạo ra những vấn đề ngày càng đáng quan ngại về chăm sóc sức khỏe tâm thần cho người dân. Đấy là chưa kể đến yêu cầu làm việc từ xa cũng tạo ra những vấn đề về sức khỏe tâm thần cho người lao động, khiến họ cảm thấy bị ngắt kết nối với đồng nghiệp cả về chuyên môn và giao tiếp xã hội, dù cho vẫn có tương tác trên nền tảng mới.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ, Hoàng gia Anh và Liên đoàn Tự chăm sóc Toàn cầu đã thống nhất cho rằng, trong bối cảnh đại dịch hiện nay, sức khỏe tâm thần cần được chú trọng như một ưu tiên trong chiến lược can thiệp tổng thể của các quốc gia để đối phó với đại dịch và kêu gọi việc thực hiện chăm sóc sức khỏe tâm thần phải trở thành một trách nhiệm chung của toàn xã hội.
Ngoài việc nâng cao nhận thức về sức khỏe tâm thần, trong cuộc họp của Đại hội đồng Y tế thế giới vào tháng 5 vừa qua, các quan chức WHO đã gọi tình trạng sức khỏe tâm thần tồi tệ trên toàn thế giới do Covid-19 là một “chấn thương hàng loạt”; và do đó đã thông qua Kế hoạch Hành động sức khỏe tâm thần của WHO, bao gồm: Tổ chức các diễn đàn về phòng chống tự tử, sức khỏe tâm thần tại nơi làm việc, BHYT toàn dân, sức khỏe tâm thần của trẻ em, sức khỏe tâm thần trong các giai đoạn của cuộc đời, sử dụng các nền tảng mới hỗ trợ tăng cường tiếp cận dịch vụ y tế và thực hiện hướng dẫn chăm sóc sức khỏe tâm thần là một ưu tiên trong chiến lược can thiệp mà các tổ chức tham gia Đại hội đồng Y tế thế giới cũng xác nhận cần được triển khai mạnh mẽ tại các quốc gia.
Ngoài ra, các chiến lược gia cũng cho rằng, các quầy thuốc- thường là điểm đến đầu tiên của người có vấn đề về sức khỏe tinh thần- cũng phải là một thực thể hỗ trợ tư vấn tích cực trong chiến lược này.
Nguyễn Khang
