Chiều 5/6, BHXH Việt Nam tổ chức Hội nghị cung cấp cung cấp thông tin định kỳ về BHXH, BHYT, BH thất nghiệp quý II/2023. Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thế Mạnh chủ trì Hội nghị.

Đảm bảo quyền lợi của NLĐ

Theo Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thế Mạnh, trong 5 tháng đầu năm 2023, ngành BHXH Việt Nam đã tiếp tục thực hiện các chỉ tiêu, nhiệm vụ trong bối cảnh khó khăn chung của đất nước và thế giới. Song với quyết tâm, nỗ lực cao nhất, toàn Ngành đã vượt qua khó khăn, thử thách hoàn thành các chỉ tiêu, nhiệm vụ được giao.

Tính đến hết tháng 5/2023, ước tính số người tham gia BHXH, BHYT, BH thất nghiệp đã đạt và tăng so với cùng kỳ năm 2022 . Cụ thể, toàn quốc có khoảng 17,47 triệu người tham gia BHXH, chiếm 37,48% lực lượng lao động trong độ tuổi, tăng 2,7% so với cùng kỳ năm 2022. Đặc biệt, Ngành đã linh hoạt triển khai nhiều giải pháp phát triển người tham gia BHYT và đạt kết quả tích cực với khoảng 90,69 triệu người tham gia (tăng 4,43 triệu người so với cùng kỳ năm 2022). Tổng số thu BHXH, BHYT, BH thất nghiệp ước đạt 178.772 tỷ đồng.

Mặc dù số người hưởng các chế độ BHXH đều tăng, nhưng việc giải quyết, chi trả chế độ, chính sách BHXH, BH thất nghiệp luôn được đảm bảo đầy đủ, kịp thời tới từng người tham gia, thụ hưởng, qua đó đã góp phần hỗ trợ, ổn định cuộc sống của NLĐ, đặc biệt là trong bối cảnh việc làm, thu nhập của người dân gặp nhiều khó khăn sau đại dịch Covid-19. Theo đó, ngành BHXH Việt Nam giải quyết 26.014 hồ sơ hưởng lương hưu và trợ cấp BHXH hàng tháng; 547.989 người hưởng các chế độ BHXH một lần; giải quyết 3.638.974 lượt người hưởng chế độ ốm đau, thai sản, dưỡng sức, phục hồi sức khỏe. Phối hợp với ngành LĐ-TB&XH giải quyết 376.023 người hưởng các chế độ BH thất nghiệp; trong đó 368.028 người hưởng chế độ trợ cấp thất nghiệp và 7.995 người hưởng chế độ hỗ trợ học nghề.

Ngành cũng đã thực hiện tốt công tác tác giải quyết, chi trả chế độ, đảm bảo quyền lợi BHYT cho 69,7 triệu lượt người khám chữa bệnh BHYT, tương ứng số chi KCB BHYT là 47.466 tỷ đồng. Đặc biệt, BHXH Việt Nam đã phối hợp chặt chẽ với Bộ Y tế, Bộ Tài chính thực hiện xử lý nhiều vướng mắc trong thanh toán chi phí KCB BHYT, đảm bảo quyền lợi của người bệnh BHYT và kinh phí hoạt động của các cơ sở KCB. Theo đó, tình trạng thiếu thuốc tại các cơ sở KCB BHYT và khó khăn vướng mắc trong sử dụng trang thiết bị y tế, thanh toán chi phí dịch vụ kỹ thuật thực hiện từ các trang thiết bị này cơ bản được giải quyết.

Đồng thời, BHXH Việt Nam luôn chủ động triển khai đồng bộ nhiều biện pháp, đảm bảo thu hồi tối đa các khoản nợ. Đặc biệt, Ngành đã đẩy mạnh ứng dụng CNTT, chuyển đổi số, sử dụng hệ thống dữ liệu lớn sẵn có và thường xuyên hoàn thiện, bổ sung các tiêu chí nhận diện rủi ro, từ đó xác định trọng tâm, trọng điểm để tiến hành TTKT với phạm vi rộng, TTKT theo phương thức điện tử... Tăng cường thanh tra chuyên ngành đóng đối với các đơn vị chậm đóng, trốn đóng; kiểm tra chuyên đề, đột xuất các cơ sở KCB có tỷ lệ chi KCB BHYT cao, gia tăng chi phí bất hợp lý; kiên quyết xử phạt vi phạm hành chính các hành vi vi phạm pháp luật đóng BHXH, BH thất nghiệp, BHYT; lập hồ sơ kiến nghị khởi tố đối với trường hợp cố tình vi phạm.

Về công tác cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin, BHXH Việt Nam luôn thống nhất phương châm lấy người dân làm trung tâm phục vụ, Ngành thường xuyên rà soát, cắt giảm hồ sơ, thủ tục không cần thiết, tạo thuận lợi tối đa cho người dân, DN khi giao dịch với cơ quan BHXH; tăng cường ứng dụng CNTT, chuyển đổi số toàn diện; 100% TTHC được cung cấp DVC trực tuyến toàn trình và tích hợp trên Cổng DVC BHXH Việt Nam, từng bước tích hợp trên Cổng DVC quốc gia, thực hiện tốt Đề án 06 của Chính phủ; đa dạng hình thức tiếp nhận hồ sơ (trực tuyến, trực tiếp, qua dịch vụ bưu chính công ích) vì sự hài lòng của tổ chức, cá nhân tham gia, thụ hưởng chính sách. Hiện, toàn quốc có 12.444 cơ sở KCB triển khai KCB BHYT bằng CCCD gắn chip (đạt 97,09% tổng số cơ sở KCB BHYT trên toàn quốc), với hơn 27 triệu lượt tra cứu thông tin thẻ BHYT bằng CCCD thành công phục vụ làm thủ tục KCB BHYT. Hoàn thiện, bổ sung ứng dụng “VssID-BHXH số”, có hơn 28,8 triệu tài khoản được phê duyệt và kích hoạt sử dụng.

Giải đáp nhiều vấn đề “nóng” trong thực hiện chính sách

Tại hội nghị, nhiều vấn đề liên quan chế độ, chính sách BHXH, BHYT đang được người dân đặc biệt quan tâm đã được lãnh đạo các đơn vị nghiệp vụ của BHXH Việt Nam giải đáp, chia sẻ các giải pháp trong thẩm quyền và trách nhiệm của Ngành.

Trong lĩnh vực KCB BHYT là một số băn khoăn về công tác giám định và từ chối thanh toán chi phí KCB BHYT; phát hiện và giải pháp giảm thiểu tình trạng trục lợi quỹ KCB BHYT; việc thanh toán từ nguồn quỹ BHYT cho chi phí KCB sử dụng máy mượn, máy đặt tại các cơ sở y tế công lập; tình trạng cấp giấy nghỉ ốm sai quy định để trục lợi quỹ BHXH...

Khẳng định mọi chi phí KCB BHYT được quỹ BHYT thanh toán đều tuân thủ các quy định của pháp luật, các hướng dẫn của Bộ Y tế về công tác này, ông Lê Văn Phúc- Trưởng Ban thực hiện chính sách BHYT (BHXH Việt Nam) cho biết: Các chi phí KCB BHYT đều được cơ quan BHXH tạm ứng theo chi phí thanh quyết toán của quý trước, không để cơ sở y tế xảy ra tình trạng thiếu kinh phí hoạt động từ nguồn BHYT. Hiện hoạt động giám định chi phí KCB BHYT đang được cơ quan BHXH thực hiện cả trên Hệ thống Thông tin giám định BHYT và trực tiếp tại cơ sở KCB. Thực tế cũng phát hiện nhiều sai phạm từ cơ sở y tế, trong đó có những sai phạm điển hình như dữ liệu KCB cho thấy cùng một bác sĩ, trong cùng một thời điểm đồng thời ký xác nhận kết quả khám bệnh tại nhiều cơ sở khác nhau...

Với băn khoăn về chi phí KCB từ các máy mượn, máy đặt tại các cơ sở y tế công lập, ông Phúc cũng chia sẻ: Hiện các chi phí này vẫn đang được quỹ BHYT thanh toán theo Nghị quyết 144 của Chính phủ, các hướng dẫn của Bộ Y tế cho đến khi có hướng dẫn mới...

Đề cập đến vấn đề “nóng” hiện nay là tình trạng nợ BHXH vẫn cao, ông Dương Văn Hào- Trưởng Ban quản lý Thu, Sổ, Thẻ (BHXH Việt Nam) cho biết: Đây là vấn đề “tồn tích” nhiều năm. Trong thẩm quyền của mình, cơ quan BHXH đã thực hiện hết sức các giải pháp có thể như thông báo cho DN, công khai thông tin trên các phương tiện thông tin đại chúng, phối hợp với các cơ quan chức năng thanh tra kiểm tra, gửi hồ sơ khởi kiện, đề nghị xử lý hình sự... Thực tế, số chậm nộp BHXH, BHYT, BH thất nghiệp đã giảm từ tỷ lệ 5,6% số phải thu từ năm 2016 xuống mức 2,9% tại thời điểm hiện nay là nỗ lực rất lớn của ngành BHXH cùng các cơ quan chức năng.

Vấn đề được quan tâm nhất hiện nay là còn khoảng 206.000 NLĐ bị ảnh hưởng do các DN giải thể, phá sản. BHXH Việt Nam cũng đã có công văn gửi Bộ LĐ-TB&XH đề xuất hướng giải quyết, trong đó giải quyết chế độ hưu trí cho những NLĐ đã đủ năm đóng BHXH; thời gian còn lại (mà DN đã giải thể, phá sản và vẫn còn nợ) sẽ chờ nguồn và hướng dẫn giải quyết. Hiện, qua rà soát ngoài số người đã được giải quyết hưởng lương hưu, tử tuất, lấy BHXH một lần, gộp sổ tiếp tục tham gia BHXH... còn 125.000 NLĐ đang tiếp tục chờ hướng dẫn. Thủ tướng Chính phủ cũng đã giao cho Bộ LĐ-TB&XH phối hợp với các bộ ngành liên quan tìm hướng tháo gỡ, đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho NLĐ...

“Để có giải pháp căn cơ cho vấn đề, BHXH Việt Nam cũng đã kiến nghị với Bộ LĐ-TB&XH để đề nghị Chính phủ có những điều chỉnh chính sách cụ thể cho các trường hợp này”, Tổng giám đốc Nguyễn Thế Mạnh chia sẻ. Đây cũng là hướng giải quyết tương tự cho tình trạng NLĐ rút BHXH một lần tăng cao thời gian qua, bởi “mục tiêu chúng ta hướng tới là đảm bảo an sinh xã hội lâu dài cho NLĐ”, lãnh đạo BHXH Việt Nam khẳng định.

Liên quan đến vướng mắc về cơ quan BHXH đã thực hiện thu BHXH bắt buộc cho nhóm chủ hộ kinh doanh cá thể- nhóm đối tượng chưa được hướng dẫn tham gia BHXH bắt buộc, ông Đỗ Ngọc Thọ- Trưởng Ban Thực hiện chính sách BHXH (BHXH Việt Nam) chia sẻ: Bản thân chủ hộ kinh doanh cá thể cũng là NLĐ, nên mong muốn của họ được tham gia vào hệ thống BHXH là hợp lý. Đồng thời, Luật BHXH cũng không quy định nhóm này không tham gia BHXH. “Năm 2021 chúng ta cũng đã có tiền lệ khi Chính phủ ban hành Nghị quyết số 101/NQ-CP cho phép nhóm chỉ huy trưởng quân sự, phó trưởng công an cấp xã và người làm việc theo hợp đồng lao động tại UBND cấp xã đã đóng BHXH hưởng các chế độ BHXH bắt buộc. Trên cơ sở mong muốn mở rộng độ bao phủ chính sách BHXH đến người dân, đảm bảo quyền lợi cho mọi NLĐ, mong muốn của BHXH Việt Nam là hướng giải quyết tương tự cho nhóm chủ hộ kinh doanh cá thể. Người đã đóng BHXH nên được đảm bảo quyền lợi chính đáng trên nguyên tắc đóng- hưởng...”, ông Thọ chia sẻ.

Thông tin thêm về việc cấp lại mật khẩu tài khoản VssID, ông Lê Nguyên Bồng- Giám đốc Trung tâm CNTT (BHXH Việt Nam) cho biết, BHXH Việt Nam đã cùng Viettel thí điểm thành công ứng dụng trợ lý ảo vào cấp lại mật khẩu qua tổng đài 19001068, dự kiến sẽ chính thức sử dụng vào ngày 6/6/2023. Đây cũng là một hướng ứng dụng công nghệ mới của Việt Nam là dùng trợ lý ảo thay thế dần các tổng đài viên hỗ trợ người dân khi gọi đến tổng đài. 

Thái An