Tình trạng biến động giá xăng dầu gần đây tiếp tục tác động trực tiếp tới thu nhập, chi tiêu và đời sống của người dân cũng như DN, do giá thành sản xuất và phân phối sản phẩm hàng hóa và dịch vụ tăng cao, làm tăng CPI. Do đó, những biến động không ngừng của giá xăng dầu đòi hỏi cần có những kịch bản ứng phó, để nền kinh tế giữ vững mức tăng trưởng ổn định, bền vững.

Theo Tổng cục Thống kê, giá xăng dầu tăng 10% sẽ khiến lạm phát tăng 0,36 điểm phần trăm và tăng trưởng kinh tế giảm 0,5 điểm phần trăm. Giá dầu ảnh hưởng tới giá các nguyên liệu đầu vào khác, trực tiếp tác động dây chuyền đến cả nền kinh tế. Chỉ tính riêng trong hơn 10 ngày qua, giá xăng dầu thế giới biến động mạnh, đặc biệt tại thị trường Singapore.

Theo một số DN kinh doanh xăng dầu trong nước, tham chiếu với thị trường Singapore, giá xăng RON95 tại Việt Nam đang thấp hơn từ 500-800 đồng mỗi lít, xăng E5RON92 đang thấp hơn khoảng 400-700 đồng/lít, đặc biệt giá dầu thấp hơn từ 1.900-2.450 đồng/lít. Mặc dù hiện tại có phần giảm, nhưng vẫn chưa có dấu hiệu nào cho thấy giá nhiên liệu sớm được bình ổn, viễn cảnh tăng giá vẫn đang ở trước mắt.

Đặc biệt, thế giới đang hứng chịu cuộc khủng hoảng năng lượng và Châu Âu đang đối mặt với mùa Đông khắc nghiệt sắp tới, nên các nước đang tăng cường dự trữ xăng dầu. Động thái này càng làm giá dầu có nguy cơ tiếp tục gia tăng. Trong khi đó, giá xăng dầu trong nước phụ thuộc rất lớn vào giá xăng dầu thế giới, vì nguồn cung xăng dầu trong nước không đáp ứng nhu cầu của nền kinh tế.

Chia sẻ tại Tọa đàm “Biến động giá dầu và kịch bản ứng phó cho ổn định và phát triển”, do Báo Đầu tư tổ chức ngày 8/9, ông Lê Quang Trung- Phó Chủ tịch Hiệp hội DN Dịch vụ Logistics Việt Nam, Phó Tổng Giám đốc Công ty Hàng hải Việt Nam cho biết: Giá xăng dầu tăng đột biến ảnh hưởng rất lớn đến DN nói chung và hệ thống vận tải hoạt động logistics, bởi xăng dầu chiếm hơn 30% trong tổng chi phí cấu thành của logistics hiện nay.

Ông Trung cho biết thêm, trong giai đoạn giá cước vận tải quốc tế tăng 5-6 lần, cùng với đứt gãy chuỗi cung ứng quốc tế, Công ty Hàng hải Việt Nam thực hiện 2 giải pháp chính. Cụ thể, liên quan tới vấn đề kỹ thuật, khi giá nhiên liệu tăng, các DN vận tải điều chỉnh lại công tác quản trị và định mức. Trong một số trường hợp, sử dụng tới việc điều chỉnh tốc độ tàu để giảm tiêu thụ nhiên liệu. Tiếp đến là các biện pháp thương mại, các đơn vị, DN logistic ngoài tìm kiếm lợi nhuận, còn có vai trò hỗ trợ hàng hoá lưu thông và không để xuất nhập khẩu quá mạnh. DN sử dụng các phương án kinh doanh linh hoạt hơn, tìm kiếm giải pháp thay thế như kết nối đường sắt, xây dựng các tuyến đường kết nối trực tiếp…

Thực tế cho thấy, những biến động không ngừng của giá xăng dầu, đòi hỏi cần có những kịch bản ứng phó, để nền kinh tế giữ vững mức tăng trưởng ổn định, bền vững. Theo ông Lê Tuấn Anh- Vụ trưởng Vụ Kinh tế Công nghiệp (Bộ KH-ĐT), Chính phủ đã triển khai nhiều chính sách, giải pháp điều hành ổn định kinh tế vĩ mô và hỗ trợ DN, nên đã thu được một số kết quả tốt. Tuy nhiên, để có thể thích ứng với chi phí xăng dầu tăng, ngoài việc điều chỉnh giá bán một số sản phẩm cho phù hợp, DN cũng nên triển khai thực hiện đồng thời một số giải pháp như: Tận dụng, tiết kiệm nguyên vật liệu ở mức tối đa nhằm giảm bớt một phần chi phí, tăng cường quản lý, giám sát quá trình sản xuất kinh doanh chặt chẽ hơn, hạn chế thất thoát. Bên cạnh đó, đàm phán với đơn vị vận chuyển (xe thuê ngoài) để không tăng cước vận chuyển quá cao; tìm kiếm thêm các nhà cung cấp nguyên vật liệu khác để có chất liệu tốt, giá thành biến động ít nhất; đồng thời đầu tư cải tiến dây chuyền để cải thiện môi trường làm việc và tăng năng suất để hạn chế chi phí đội giá thành sản phẩm.

Từ góc nhìn của cơ quan lập pháp của Việt Nam về xu hướng giá dầu đến hoạt động kinh doanh của nền kinh tế nói chung và khối DN nói riêng, ông Phan Đức Hiếu- Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cho rằng, hoạt động dầu khí có nhiều rủi ro, có tính quốc tế, nên cần quan tâm đến thông lệ quốc tế. Bối cảnh thị trường và điều kiện đất nước cho thấy, việc đồng bộ Luật Dầu khí (sửa đổi) với các quy định của luật khác là cần thiết. Ví dụ, để xây dựng một đường ống dẫn khí, phải chiểu theo nhiều luật khác như: Luật Đầu tư, Luật Đất đai, Luật Xây dựng… “Do đó, các quy định trong dự án luật nên theo hướng cho phép thực hiện các dự án thăm dò, khai thác dầu khí theo chuỗi, tránh một việc phải trình nhiều cơ quan, bộ ngành, tránh xung đột về pháp lý”- ông Hiếu nhấn mạnh.

Với vai trò là trung gian giữa bên mua và bên bán, ông Nguyễn Đức Dũng- Phó Tổng Giám đốc Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV) cho biết, trên thế giới, các DN xăng dầu thường dùng các công cụ bảo hiểm giá, thông qua các hợp đồng tương lai, hợp đồng quyền chọn để chốt giá nhập khẩu, xuất khẩu theo chu kỳ vài tháng, thậm chí vài năm. “Tôi kỳ vọng chúng ta sẽ sớm đồng bộ các chính sách của các bộ, ban, ngành để các DN kinh doanh xăng dầu có thể tự tin sử dụng các công cụ bảo hiểm giá một cách hiệu quả”- ông Dũng chia sẻ.

Bổ sung ý kiến về vấn đề này, ông Bùi Ngọc Bảo- Quyền Chủ tịch Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam chia sẻ: "Hiệp hội mong muốn các chính sách về xăng dầu hiện tại sẽ được duy trì hết quý II/2023, để các DN tiếp tục có thời gian cải thiện hiệu quả hoạt động bằng nhiều biện pháp và dự phòng được rủi ro cho các hoạt động liên quan tới biến động giá nhiên liệu...".

Thái An