Hằng ngày, ông Park Gyung-sun, 71 tuổi, đều đặn đi giao hoa, tài liệu và hàng hóa khác quanh Thủ đô Seoul- đây là công việc phổ biến đối với người cao tuổi ở Hàn Quốc vì họ có lợi thế hơn những người vận chuyển (shipper) bình thường: Được đi tàu điện ngầm miễn phí.

Công việc này mang lại cho ông Park Gyung-sun, trước đây là chủ một sạp hàng ở chợ, thu nhập lên tới 700.000 won (tương đương 550 USD) mỗi tháng. Công ty ông Park đang làm việc chỉ là một trong khoảng 20 công ty vận chuyển ở Seoul. “Thật vui vì vừa có việc làm, vừa có thu nhập và vừa được vận động thân thể để tốt cho sức khỏe” – ông Park chia sẻ - "Nhưng thành thật mà nói, tôi sẽ không làm công việc này nếu không được đi tàu điện ngầm miễn phí, bởi vì nếu phải trả phí thì số tiền tôi kiếm được sẽ không còn là bao".

Miễn phí tàu điện ngầm là quyền lợi mà Hàn Quốc áp dụng cho người từ 65 tuổi trở lên, đã duy trì trong bốn thập kỷ trở lại đây và được ghi nhận là một trong những quyền lợi được người cao tuổi yêu thích nhất. Tuy nhiên, những năm gần đây, đây đã trở thành một vấn đề chính trị làm đau đầu Chính phủ Hàn Quốc, bởi dân số già đi nhanh chóng (ảnh hưởng đến lương hưu, phúc lợi xã hội người cao tuổi) và chi phí vận hành tàu điện ngầm tăng cao. Cũng một đôi lần có ý kiến đề xuất việc tăng giá vé hoặc nâng độ tuổi đủ điều kiện đi tàu điện ngầm miễn phí ở nghị trường, song Bộ Tài chính Hàn Quốc kiên quyết phản đối.

Hàn Quốc đang đối diện với tỷ lệ lạm phát ở mức cao nhất trong 24 năm gần đây, giá cả thị trường tăng vọt và nền kinh tế trong quý IV/2022 vừa qua đã chứng kiến sự suy giảm đầu tiên sau hơn 2 năm đối phó với đại dịch Covid-19. Hiện hơn 18% trong tổng dân số 51 triệu người của Hàn Quốc ở độ tuổi từ 65 trở lên; tỷ lệ này được dự đoán sẽ đạt 30% vào năm 2035 và 40% vào năm 2050.

Theo Cơ quan Thống kê Hàn Quốc, riêng tại Seoul có gần 3,7 triệu người từ 65 tuổi trở lên, hệ thống tàu điện ngầm Seoul Metro đã thực hiện hơn 233 triệu chuyến tàu miễn phí vào năm 2022, tiêu tốn khoảng 315 tỷ won (250 triệu USD), tương đương 30% khoản nợ của hệ thống. “Để giảm bớt gánh nặng chi tiêu công, vào tháng 12/2022, Seoul đã công bố kế hoạch tăng giá vé tàu điện ngầm lần đầu tiên kể từ năm 2015, lên tới 30%; tuy nhiên, quyền lợi miễn phí vé cho người cao tuổi vẫn được duy trì” - Thị trưởng Seoul Oh Se-hoon cho biết.

Ngoài Seoul thì Daegu, một thành phố lớn ở phía Đông Nam Hàn Quốc, gần đây thông tin, họ sẽ xem xét tăng dần độ tuổi đủ điều kiện được miễn phí tàu điện ngầm của người cao tuổi lên 70 tuổi theo lộ trình. Một thành phố khác, Daejeon, cũng đang xem xét chính sách tương tự. Theo một cuộc thăm dò của Gallup được công bố vào trung tuần tháng 3/2023, 60% người Hàn Quốc tham gia khảo sát ủng hộ việc nâng độ tuổi tối thiểu được hưởng các phúc lợi xã hội dành cho người cao tuổi, bao gồm cả việc đi tàu điện ngầm miễn phí; trong khi đó, 34% phản đối.

Còn về phần mình, Bộ Tài chính Hàn Quốc cho biết, vẫn đang nghiên cứu kế hoạch tài chính cho việc xây dựng, cải thiện hệ thống tàu điện ngầm cả nước và chính sách trợ giá chi phí vận hành tàu điện ngầm cho các tỉnh, thành trong cả nước.

Tùng Anh (Theo Koreaboo)